Inhalt

•  
  PDF Tomvs Secvndvs
•  
  PDF [1]
•  
  PDF  Vorderdeckel
•  
  PDF  Vorsatz
•  
  PDF  Titelblatt
•  
  PDF  Viro Svperillvstri Petro Segviero Galliarvm Cancellario.
•  
  PDF  Stephani Balvzii Tvtelensis Præfatio Ad Lectorem.
•  
  PDF  Elogia.
•  
  PDF [1] Epistola Eminentissimi Cardinalis Corradi Ad Stephanum Baluzium.
•  
  PDF [1] Clarissimi Viri Ioachimi Pastorii Historiographi Serenissimi Regis Poloniae Casimiri epistola ad clarissimum virum Antonium Baluzium Varsaviae regio lateri assistentem.
•  
  PDF 3 Vita Illvstrissimi Viri Petri De Marca Archiepiscopi Parisiensis. Scriptore Stephano Balvzio Tvtelensi.
•  
  PDF 1 Armando-Ioanni Eminentissimo Cardinali Dvci De Richeliev, Franciæ Pari.
•  
  PDF 3 Illvstrissimi Viri Petri De Marca Admonitio Ad Lectorem; Quæ & prima Præfatio dici potest. Edita Anno MDCXLI.
•  
  PDF 8 Secvnda Præfatio Illvstrissimi Viri Petri De Marca, Edita Anno MDCXLI.
•  
  PDF 15 Illvstrissimi Viri Petri De Marca Responsio Ad Notas Lvcæ Holstenii In Tomum primum de Concordia Sacerdotij & Imperij, Edita Anno MDCLXIII.
•  
  PDF 19 Illvstrissimi Viri Petri De Marca Litvra Censvræ Romanæ, Edita Anno MDCLXIII.
•  
  PDF 21 Libellvs, Qvo Editionis Librorvm De Concordia Sacerdotij & Imperij consilium exponit, Opus apostolicae sedis censurae submittit, & Reges Canonum Custodes, non verò Auctores esse docet Petrus de Marca ordinarius in sacro Regis Consistorio Consiliarius, in Supremo Navarrae Senatu Praeses, Visitator Generalis in Principatu Cataloniae & Comitatibus Ruscinonis & Ceritaniae, ad episcopatum Consoranensem à Rege nominatus.
•  
  PDF 28 Schedvla Illvstrissimi Viri, Porrecta Romanis, Edita Barcinone Anno MDCXLVI.
•  
  PDF 30 Illvstrissimi Viri Petri De Marca Epistolæ Dvæ Nunc primùm editæ.
•  
  PDF 1 De Concordia Sacerdotii Et Imperii Sev De Libertatibvs Ecclesiæ Gallicanæ Dissertationum Liber primus.
•  
  PDF 1 Capvt Primvm.
•  
  PDF 1 I. Ex editione voluminum De Libertatibus Ecclesiæ Gallicanæ, calumnia schismatis impacta est Gallis famoso quodam libello, & Libertates contumelia affectæ. Inde nata occasio harum Dissertationum.
•  
  PDF 2 II. Refellitur calumnia ex iis quæ gesta sunt post eorum voluminum editionem: quæ damnata sacri Consistorij decreto, & Episcoporum sententia; Libertatibus illæsis.
•  
  PDF 3 III. Qui Libertates illas religiosè expendit, viam schismatibus præcludit, non recludit. Frequentiores contentiones ob invasam jurisdictionem; unde bella, & schismata.
•  
  PDF 3 IV. Schisma Græcorum originem trahit ex usurpatione Diœcesim à Romana Ecclesia auulsam Constantinopolitanæ tribuit.
•  
  PDF 3 V. Hadrianus I. hanc frustra repetit in vij. Synodo. Minatur excommunicationem. Nicolaus petitione excidit, & a Bulgarica Diœcesi depulsus est.
•  
  PDF 4 VI. Ignatius, pulso Photio, restitutus ope Hadriani II. Bulgariam sibi addici curavit in octava Synodo. Hadrianus minas excommunicationis intentat. Photius, post obitum Ignatij recepta sede, Joannis VIII. consensum extorsit, ea lege, ut Bulgaria restitueretur. Joannis spe artibus Græcorum elusa, Photius est anathemati antiquo redditus. Inde schisma, quod auctum est per controversias dogmatum.
•  
  PDF 5 VII. Dissidium Gregorij VII. & Henrici, ob jura Investiturarum, & Libertatem Ecclesiæ.
•  
  PDF 5 VIII. Ex eadem Libertate læsa fluxit schisma Friderici I. Hadriani IV. & Alexandri III.
•  
  PDF 5 IX. Et Dissensio Friderici II. Gregorijque Noni. Schisma quoque Ludovici Bavari.
•  
  PDF 5 X. Galli pacem cum Ecclesia & jura sua retinuerunt; à dissidio quandoque non alieni, si juribus suis minuti fuißent, ex Ivone.
•  
  PDF 6 XI. Bonifacij VIII. & Philippi Pulcri dissidium ob jurisdictionem.
•  
  PDF 6 XII. Laudandi qui laborant in constituendis utriusque potestatis finibus ex mutua possessione.
•  
  PDF 6 Capvt II.
•  
  PDF 6 I. Divisio operis in tres partes.
•  
  PDF 6 II. Primum Libertatum Ecclesiæ Gallicanæ fundamentum, suprema sedis apostolicæ auctoritas, ejusque communio.
•  
  PDF 7 III. Necessitas communionis breviter attingitur, ad refellendam impostoris & calumniam.
•  
  PDF 7 IV. Origo communionis & unitatis in Ecclesia Romana, ex Cypriano, & Optato, quorum genuinus sensus expenditur.
•  
  PDF 7 V. Quos secuti Hieronymus & Gelasius.
•  
  PDF 8 VI. Hanc communionem ut necessariam Galli retinuerunt, ex Irenæ, & Avito.
•  
  PDF 8 VII. Duplici vinculo astricti; rum quia Summus Pontifex est Caput Vniversalis Ecclesiæ; ex Conciliis Aquileiensi & Chalcedonensi, tum quia Patriarcha Occidentis.
•  
  PDF 8 Capvt III.
•  
  PDF 8 I. De Patriarchatu Occidentis agitur, ut auctoritas Romanæ Ecclesiæ per Gallias sinceriùs expendatur.
•  
  PDF 9 II. Ecclesiarum divisio per provincias as exemplum Imperij, ab Apostolis. Probatur è Petro & è variis locis Pauli; ubi de Creta.
•  
  PDF 9 III. De Asia, cujus etiam mentio apud Ioannem, de Achaia, & Macedonia.
•  
  PDF 9 IV. Huc allusit Tertullianus.
•  
  PDF 9 V. Origo trium præcipuarum Metropoleon, Romanæ, Alexandriæ; Antiochenæ. Earum Sacerdotes, Archiepiscopi, Exarchi, & Patriarchæ tandem dicti. De Patriarchis Iudæorum in Oriente. Emendata lex Codicis Iustinianei. Illis deletis, Patriarcharum nomen cessit Archiepiscopis Christianorum.
•  
  PDF 10 VI. Canonis sexti Nicæni interpretationes breviter recensentur.
•  
  PDF 10 VII. De juræ Patriarchico trium Episcoparum hic agi probatur, præter aliorum argumenta, ex Hieronymo, Innocentio, & Theodoreto.
•  
  PDF 11 VIII. Et si ceterorum quoque Metropolitarum jura hoc canone firmentur. Ex collatione canonis secundi Const. cum Nicæno colligitur hic etiam agi de Diœcesibus Asiana, Pontica, & Thracia. Earum mentio sub Constantino.
•  
  PDF 11 IX. Explicatus insignis Socratis locus de Diœcesibus & de Patriarchis. Diœceseon limites non violandos sanctitum canone secundæ Synodi. Lege Theodosi certi Episcopi designati ad communionis consortium. Emendata & illustrata lex 3. Cod. Theodos. de fide catholica. De jure dandæ communionis per Thraciam.
•  
  PDF 12 X. Error Socratis, qui Nectario Episcopo Constantinopolitano hoctributum putat. Et Sozomeni, qui urbe regia coërcet. Jus illi collatum indefinitè, ad exemplum Romani Pontificis. Altera Socratis hallucinatio, qui sententiam canonis secundæ Synodi & Theodosi miscet. Patriarchæ apud Socratem iidem cum Episcopis delectis à Theodosio ad fidei consortium.
•  
  PDF 12 XI. Asiana Diœcesis ecclesiastica ex undecim provinciis, quaram vna est Asia Proconsularis. Ejus Matropolis, & totius Asianæ, Ephesus. Ponticæ Diœceseos fines. Vicarij sedes, Cæsareæ in Cappadocia. Vnde dignitas Episcopo qui Ponticæ præerat. De Thracia & ejs Exarcho. Explicatus concessus Concilij Chalcedonsensis. Thracica sub Episcopo Constantinopolitano. Duæ reliquæ Diœcesis in ejus ditionem transierunt decreto Concilij Chalcedonensis.
•  
  PDF 14 XII. Objicitur non agi de Patriarchico jure in canone Nicæno, ex jure ordinationum; quod Episcopo Alexandrino competit per Ægyptum; quale Romano Pontifici non competebat, nisi in Metropoli Romana. Fines antiqui Metropoleos Romanæ.
•  
  PDF 15 Capvt IV.
•  
  PDF 15 I. Vt satisfiat objectioni, docetur Romanum Pontificem esse Patriarcham Occidentis, deinde confertur cum Alexandrino in ordinationibus. Ecclesiarum divisio in Orientales & Occidentales probatur plurimis testimoniis veterum.
•  
  PDF 15 II. Error eorum notabus qui Orientales Ecclesias ab Antiocheno Patriarchatu non distinguunt. Cui Oriens specialiter dictus tribuitur, è Concilio secundo, & Ephesino.
•  
  PDF 16 III. Fines Ecclesiarium Orientalium & Occidentalium; iidem qui olim Imperij. Thracia Orienti accensa. Solidum Illyricum Occidenti.
•  
  PDF 16 IV. Antiqua divisio Imperij sub Diocletiano, Constantino, & Valentiniano. In confiniis Illyrici & Thraciæ, Ecclesiarum & Imperij limes; scilicet in Succorum augustiis, ex Ammiano, & Socrate, & ex Concilio Aquilensi: ubi dictio Succorum restituitur. Constantinopolis vinculum Orientis & Occidentis, apud Nazianzenum.
•  
  PDF 17 V. Tomus Occidentalium in Concilio CP. explicatus. Asserta vertus lectio.
•  
  PDF 18 Capvt V.
•  
  PDF 18 I. Singulæ Orientis Diœceses suis Patriarchis & Exarchis commissæ: Solidi Occidentis Diœceses octo, Romano Episcopo. Eo sensu explicatæ Majores Diœceses in Concilio Arelatensi primo.
•  
  PDF 18 II. Romanus Pontifex caput Occidentis, è Basilio, & Augustino, cujus locus explicatur ex Hieronymo, Cyrillo Alexandrino, Concilio Ephesino.
•  
  PDF 19 III. Innocentius referet originem hujus institutionis. Illyricum sibi æquè ac ceteras Diœceses vindicat.
•  
  PDF 19 IV. Romanus Pontifex Patriarcha dictus, etiam Occidentis, à Iustiano; cujus locus explicatur.
•  
  PDF 20 V. Romani Episcopi Patriarcha nomen non sumpserunt, ex Gregorio; quamvis jure Patriarchico uterentur, & ab aliis dicerentur Patriarchæ. Quinarius numerus Patriarcharum in Synodis sexta & octava.
•  
  PDF 20 Capvt VI.
•  
  PDF 21 I. Agitur de comparatione Alexandrini Episcopi cum Romano. Jus Patriarchatus frequentiùs exercebatur in Diœcesi Vrbicaria, & in Italica, quàm in ceteris Occidentis provinciis.
•  
  PDF 21 II. Synodorum indictio, Episcoporum ordinatio, & judicium de majoribus caussis, sunt partes juris Patriarchici. Concilium Romanum ex Episcopis Italiæ; ut patet ex Iulio, epistola Orientalium, & Synodica Concilij Sardicensis, quæ explicatur, & ex Libero.
•  
  PDF 21 III. Concilium istud auctoriate Romani Pontificis evocatum, probatur ex epistola Gallæ Augustæ, & Synodis Romanis sub Felice & sub Symmacho.
•  
  PDF 22 IV. Hæc Synodus generalis Italiæ videtur originem traxiße ex conventu habito in caussa Pauli Samosateni. Postea Concilium Romanum utramque complexum est.
•  
  PDF 22 Capvt VII.
•  
  PDF 23 I. Ordinatio Episcoporum pertinet ad Patriarchas. Restricta ad Metropolitas in Patriarchatus Constantinopolitani institutione. Antiquis Patriarchis omnium Episcoporum ordinatio competebat; ut Antiocheno, ex Innocentio.
•  
  PDF 23 II. Et Alexandrino in solida Diœcesi & Ægyptiaca. Quod Metropolitarum jura non omnino tollebat, ex Concilio Nicæno, & Synesio.
•  
  PDF 23 III. Idem jus competebat Romano in provincia Vrbicaria. Antiqua regula, qui pertinent ad synodum, pertinent ad consecrationem, probatur ex Novella Iustiniani, quæ emendatur. Dubitatur de Italicæ Diœceseos Episcopis, & de ipsis Metropolitis Mediolensi & Aquileiensi.
•  
  PDF 24 IV. Vrbicariæ autem Diœceseos Episcopos ordinatos ab Episcopo Rom. docetur è Celestino. Metropolitani in Vrbicaria Diœcesi.
•  
  PDF 25 V. Eorum jura servata in ordinationibus Episcoporum, ad exemplum Alexandrini Episcopi; & Thessalonicensis, qui erat Vicarius Romani in Illyrico.
•  
  PDF 26 VI. Brevis & nova interpretatio canonis sexti Nicæni, ex Ruffino. Idem jus Alexandrino in Ægyptiaca Diœcesi competit, quod Romano in Vrbicaria. In ceteris non componuntur invicem. Novatorum argutia refellitur nova responsione.
•  
  PDF 26 VII. Patriarchicum jus Romani Pontificis in reliquis provinciis Occidentis versabatur præcipuè in majoribus caussis. Concilia Diœceseon Occidentalium conjuncta cum Romano per Relationes & Legatos.
•  
  PDF 27 VIII. Gallicanam Ecclesiam jus illud Patriarchicum semper amplexam esse docetur aliquot testimoniis selectis. Quod obtinuit in prima, secunda, & tertia Regum Dynastia.
•  
  PDF 27 Capvt VIII.
•  
  PDF 27 I. Auctoritas Romani Pontificis in condendis legibus ecclesiasticis. Dictata Gregorij VII. Regula Basilij, Canones non condi ab uno Episcopo. Et Iulij, Romanum Episcoporum esse præcipuum, non solum.
•  
  PDF 28 II. Quidquid sedes apostolica sancit, pro lege habendum, ex constitutione Valentiniani. Vsus Codicis Theodosiani in Gallia in rebus civilibus & ecclesiasticis. Illustratus Agathias.
•  
  PDF 28 III. Valentinianus non tribuit eam auctoritatem Romanis Pontificibus, sed fovit. Antè, generalia decreta edebant. Vt Liberius in controversia de baptismo Arrianorum. Iustitia decreti nihil detrahit de auctoritate decernentis.
•  
  PDF 28 IV. Siricius aliquot decretis disciplinam juvit. Superiores Clericos ab usu uxorum abstinere, jussit; consuetudinum in legem vertens, pœnâ adjectâ, auctoritate sedis suæ.
•  
  PDF 30 V. Decreta Innocentij per Occidentem, etiam in Antiochenam Ecclesiam. Vnde illistratur Concilij Ephesini locus, de Romanæ Ecclesiæ jure in Antiochenam.
•  
  PDF 30 VI. Zozimi Decreta adversùs monachorum & laicorum ambitum per provincias missa. De intempestivis. Neophytorum ordinationibus, quibus pœnam addidit, & prohibitionem extendit. Qui dicerentur Neophyti. Celestini decreta ante Valentiniani legem. Posteriores Pontifices potiori jure in incubuerunt.
•  
  PDF 31 Capvt IX.
•  
  PDF 31 I. His decretis fides & disciplina constitutæ, & novitas exclusa. Forma antiqua Romanæ Ecclesiæ ceteris præscripta, ex Innocentio, Liberio, & Leone.
•  
  PDF 31 II. Lex Valentiniani asserta adversùs Novatores: Quæ Leges condendas à Romano Pontifice pro bono disciplinæ statuit: ut docent Leo & Hilarus Papa.
•  
  PDF 31 III. Decreta discussa in Concilio Romano, è Leone. Sed solius Pontificis nomine edebantur.
•  
  PDF 32 IV. Sincera Decreta collegit Dionysij, dono sibi ab Hadriano data, varia capita in Capitularium libros Carolus M. transcripsit. Et decretis parendum sancivit.
•  
  PDF 32 V. Quique Pontifices decreta condore possunt, ut docet Concilium Pontigonense.
•  
  PDF 32 VI. Quod admissum à posteris in Gallia, docent Decretalium volumnia.
•  
  PDF 33 VII. Decretales editæ de assensu Cardinalium. Eorum auctoritas, è Damiani, Bernardo, Othone Frisingensi, Ostiensi, & Turrecremata.
•  
  PDF 33 VIII. Hodie eorum assensus non censetur necessarius.
•  
  PDF 33 Capvt X.
•  
  PDF 33 I. Iudicia Romani Pontificis in causis è provinciis delatis. Probatio difficilis, si jure appellationum nitatur, ante Concilium Sardicense.
•  
  PDF 34 II. Novaratio aperta, per Relationes, & Consultationes. Quibus Principum Romanorum cognitio constabat.
•  
  PDF 34 III. Earum usus in Ecclesia, in dubiis fidei & disciplinæ. Ius Relationis suscipiendæ Metropolitis & Patriarchis debetur, ex Hieronymo. Sed præcipuè Romano Pontifici ex Oriente & Occidente; ut probatur ex Hieronymo, & Cyrillo Alexandrino.
•  
  PDF 34 IV. In Occidente Relatio de dubiis fidei Romam missa à Conciliis Africanis, ut gesta firmarentur. Innocentius has Relationes sedi suæ vindicat ex consuetudine, & ex canone.
•  
  PDF 35 V. De dubia disciplina referebatur ad sedem apostolicam, è Sirico & Innocentio. Responsiones pro jure constituto habitæ.
•  
  PDF 36 VI. Ante Concilium Nicænum, caussa dubiæ relatæ ad sedem apostolicam ex consuetudine, quæ confirmata est canone Concilij Nicæni, ut probatur ex Innocentio, nova interpretatione adhibita. Majores caussæ, id est, ambiguæ.
•  
  PDF 37 VII. Hincmari explicatio refellitur, qui alludi putat ad Sardicense Concilium.
•  
  PDF 37 VIII. Exemplum vetustissimum Relationis è Cypriano. Marcianus Arelatensis Episcopus deponitur decreto Romani Pontificis, ad relationem Episcoporum Gallicanorum, ex sententia Cypriani.
•  
  PDF 38 IX. Ante Concilium Sardicense Galli usi Relationibus, & postea Appellationibus ad sedem apostolicam.
•  
  PDF 38 X. De Relatione Conciliorum Generalium ad Summum Pontificem.
•  
  PDF 38 Capvt XI.
•  
  PDF 38 I. Persona Pontificis a nemine judicatur, ex Synodo Romana sub Symmacho, & ex Ennodio. Quia Romanus Episcopus est Caput omnium Sacerdotum.
•  
  PDF 39 II. Eadem ecclesiæ Gallicanæ sententia in caussa Symmachi; imò pietas major quàm Romanæ Synodi, ex Avito.
•  
  PDF 39 III. Antiqua regula, majorem sedem à minore non judicari, ex Cyrillo, Concilio Ephesino, & Chalcedonensi, & Pelagio.
•  
  PDF 40 IV. Inde fluxit vulgatum illud, Primam sedem à nemine judicari, in Actis dubiis Sinueßanæ Synodi; Et in Canonibus Silvestri, rejectis ab Hincmaro.
•  
  PDF 40 V. Discussus locus epistolæ Concilij Romani de Damaso apud Concilium aut Consistorium Principis judicando.
•  
  PDF 40 VI. Romanum Pontificem à nemine judicandum professus est Carolus M. & ceteri Galli in Synodo Romana. Purgatio Leonis Papæ, & Paschalis
•  
  PDF 41 VII. Privilegium illud Romanæ sedis confirmatum ab Octava Synodo. Ioannis XII. exauctoratio reprobata. In caußa hæreseos & schismatis cessat privilegium.
•  
  PDF 41 VIII. Ecclesia Gallicana canones Basileensis Concilij suscepit; sed Eugenij Pontificis depositioni & electoni Felicis non adhæsit.
•  
  PDF 41 IX. Pontifex ab Episcopis moneri potest, & satisfacere tenetur. Ex Octava Synodo, & Petro Damiani.
•  
  PDF 42 Capvt XII.
•  
  PDF 42 I. Romanæ sedis auctoritatem tueri tenetur Rex Christianissimus jure Protectionis, quod Francorum Regibus competit. Quid sit jus Protectionis, ordinarium, extraordinarium, & reale pactis constitutum.
•  
  PDF 42 II. Protectio Romanæ sedis est jus reale quæsitum Coronæ Francicæ. A Deo designata; ex Pelagio.
•  
  PDF 43 III. Jnitium hujus Protectionis à Carolo Duce Francorum, & Gregorio, ob motus Longobardorum. Novis conditionibus aucta à Pippino Rege, & Stephano. Exarchatus Ravennæ donatus Ecclesiæ Romanæ à Pippino, huicque Patriciatus Romanus collatus. Conventio de Protectione non personalis, sed perpetua cum Rege & Regno.
•  
  PDF 43 IV. Patriciatus datus filiis Pippini. Qui dicerentur Patricij. Primò nuda dignitas, Patriciatus; deinde ei adjunctum Imperium. Tuitio Ecclesiarum & inopum Patriciis competit, ex Paulo Diacono. Patricatus collatus Regibus Francorum, Imperium & Tuitionem complectebatur.
•  
  PDF 44 V. Carolo Magno in Augustum electo, Patricij nomen cessavit. Sed jus Protectionis Regibus Francorum quæsitum, extinctum non est. Ius illud in solidum in filios Reges testamento suo partitus est Carolus Magnus.
•  
  PDF 45 VI. Et filiis suis ex æquo commisit Ludovicus Pius. Carolus Calvus hanc ad se unà cum regno Francorum transmissam agnovit; ita tamen ut à Romana sede honor debitus sibi reddatur. Is honor explicatus de Processione Patriciorum.
•  
  PDF 45 VII. Auxilia lata Ioanni VIII. Paschali II. Gela sio II. Innocentio II. Alexandro III. docent propagatum à secunda in tertiam Regum stirpem Protectionis auxilium.
•  
  PDF 46 VIII. Gregorius IX. Tuitionem ecclesiasticæ libertatis regno Francorum assignat. Vt Paulus I. Hanc Tuitionem implorarunt Innocentius IV. & Vrbanus IV.
•  
  PDF 46 IX. Ceteri Reges novis offiiciis jus Patrocinij confirmarunt. Et præ ceteris Invictissimus Ludovicus XIII. consilio & opera Eminetiss. Card. Ducis Richelij.
•  
  PDF 47 Liber Secvndvs.
•  
  PDF 47 Capvt Primvm.
•  
  PDF 47 I. Secundum fundamentum Libertatis Ecclesiæ Gallicanæ est supremum Regis imperium. A tempore Clodovei in unam societatem coierunt in Galliis Christiana fides & Regum imperium.
•  
  PDF 47 II. Ecclesiasticus cœtus è Clericis & laicis conflatus, religionem respicit. Civilis ex iisdem constitutus, statum politicum. Ex utroque componitur Respublica Christiana, sub duobus summis Præfectis; quorum unus spiritualibus, alter secularibus præst. ex Conciliis Parisiensi, & ad Theodonis. villam, & Bernardo.
•  
  PDF 48 III. Duarum potestatum consortium, Ecclesiæ Gallicanæ nomine apud non continetur.
•  
  PDF 48 IV. Fines utriusque potestatis notissimi. Pontifices spiritualia curant, Reges secularia. Quod probatur iis testimoniis vectrum ubi potestates invicem componuntur. Ex Osio apud Athanasium.
•  
  PDF 49 V. E Gregorio Nazianzeno: qui terrenam corpori, spiritalem animæ comparat. Qui locus explicatur. Ex Isidoro Pelusiota, Synesio, & Chrysostomo.
•  
  PDF 49 VI. E Gelasio, & Symmacho.
•  
  PDF 49 VII. E Gregorio II. & Nicolao I. Pontificatus & Regnum conjuncta in Hasamonæorum familia.
•  
  PDF 50 VIII. Innocentius III. harum potestatum officia distinxit comparatione ducta à Sole & Luna. Explicata ejus sententia. Et illustrata è Berengosio Abbate.
•  
  PDF 52 IX. Patriarchæ comparati Soli & Lunæ in Octava Synodo, & Imperator cuidam splendori, quo ipsi Patriarchæ illustrentur.
•  
  PDF 52 X. Distinctio duarum potestatum probatur quoque testimoniis Principum Valentiani, Iustiniani, & Ludovivi Pij.
•  
  PDF 52 Capvt II.
•  
  PDF 53 I. Non solùm auctoritas regia manat à Deo, sed etiam specialiter singulis Regibus à Deo confertur immediatè.
•  
  PDF 53 II. Populus Augusto jus suum contulit; sed Deus imperium Augusto dedit, ex Augustino & Tertulliano. In eòque Reges & Episcopi conveniunt.
•  
  PDF 53 III. Singuli Galliæ Reges non à parentibus, sed à Deo, regnum obtinent, ex Concilio Parisiensi.
•  
  PDF 53 IV. Regnum Francorum semper fuit liberum ab alieno imperio. Clodovei dignitas & potestas æqualis Imperatoriæ, ex Avito. Clodoveus
•  
  PDF 54 V. Ius cudendæ aureæ monetæ Regibus Francorum, æquè ac Imperatoribus Romanis, competebat. Vetita conjugia Principum CP. cum peregrinis, præter Francos. Regnum Francorum ceteris regnis illustris, ex Gregorio Magno. Galliæ Reges solius Dei arbitrio obnoxij, ex Gregorio Turon. & Remigio.
•  
  PDF 54 VI. In regni administratione ab ecclesiastica potestate non pendent. Quæ temporalia non attingit. Hoc jure nitebantur Carolus Calvus & Proceres regni adversùs Hadrianum II.
•  
  PDF 55 VII. Rex Francorum, Imperator in regno vulgò dictus. Vnde manaverit hoc loquendi genus, inquiritur. Quidam hoc tribuunt divisioni regni à filiis Ludovici Pij institutæ.
•  
  PDF 56 VIII. Hæc opinio expenditur. Quas provincias complecteretur regnum Francorum ante delatum Carolo imperium. Novi nominis dignitas Carolo accessit, & auctoritas in Romanos; sed nulla in Francos. Imperij & regni Franciæ distinctio.
•  
  PDF 56 IX. Divisio Francorum decreta à Carolo. Dein à Ludovico, & à tribus ejus filiis.
•  
  PDF 57 X. Tres regni Francorum Reges æquo jure. Pares dicti. Explicata epistola Ludovici II. ad Basilium. Imperatoris titulus non est divisus. Quare petenda non est imperatoria potestas ex hoc capite.
•  
  PDF 58 Capvt III.
•  
  PDF 58 I. Rex Francorum superiorem non agnoscit in temporalibus, nec ipsam sedem apostolicam, ex Innocentio III. Species Decretalis Per venerabilem. Spontanea Regis natalibus restitueret.
•  
  PDF 59 II. Quid sit liberior judisdictio in dicta Decretali. Explicatum jus seculare, quod Regi & Summo Pontifici in Magalonensem Ecclesiam competebat. Quæ regum liberalitate diata, & specialiter urbe Montispessuli. Hominium ratione illius urbis præstitum Regi ab Episcopo. Et ipsi Episcopo à Dominis Montispessuli.
•  
  PDF 59 III. De Comitibus Melgorij, qui beneficiario jure à sede apostolica Comitatum possidere professi sunt. Vtile dominium Comitatus pervenit ad Ecclesiam Romanam, damnato Raimundo Comite Tolo sascripsit, servata pensione annua. B. Ludovicus supremum imperium illius Comitatus ad se revocavit.
•  
  PDF 60 IV. Tectum loquendi genus Innocentij examinatur, cùm agitur de feudo Montispessuli. Supremum jus in id sibi competere putabat. Regem tamen in possessione hominij esse sciebat.
•  
  PDF 60 V. In rebus ambiguis temporali jurisdictione uti Pontificem, ex Innocentio. Ejus sententia expensa, & locus Deuteronomij explicatus. Detortus Innocentius in alium sensum ab interpretibus. Eorum interpratatio recepta non fuit in Gallia.
•  
  PDF 61 VI. Quæstio feudi non competit Ecclesiæ, es Innocentio. Quit tamen cognitionem peccati ad se pertinere aut. Hæc sententia fora confundit, & in Gallia recepta non fuit.
•  
  PDF 62 VII. Ex opinione Theologorum, qui criminum secularium coërcitionem per censuras ab Ecclesia removebant, sola criminum ecclesiasticorum cognitione Episcopis relicta. Hæc sententia inducta in forum; porrecta deinde ad crimen mixtum adulterij; cujus animadversio in laicos vetita olim Episcopis à Curia Parisiensi. Ex veteri Ecclesiæ disciplina, quatenus Episcopis criminum cognitio competeret. Quod penè notum anonymo auctori anno 1303.
•  
  PDF 63 VIII. Bonifacij constitutio de Pontificis in temporalia potestate, à Clemente rescissa, quod attinet ad Gallos.
•  
  PDF 65 Capvt IV.
•  
  PDF 65 I. Instituitur controversia, an liceat Principi de rebus ecclesiasticis leges ferre. quæ in partes aliquot dividitur.
•  
  PDF 65 II. Spiritualis potestas Apostolis & eorum successoribus collatam in Reges non manavit: quorum jura Christus quidem non læsit, sed nec etiam auxit.
•  
  PDF 65 III. Quod non solùm de infidelibus, sed etiam de Christianis Principibus intelligendum. Politia Synagogæ discuitur, ut sciatur an jura Regum Iudææ communicari possint Regibus Christianis. Iudæorum Republica constituta à Mose, è Rege, Pontifice, & Consiliis. Quod differt à Christianorum statu, ut toto capite explicatur.
•  
  PDF 66 IV. De Rege in futurum constituendo diserte cautum in lege Mosis. Non ergo in pœnam datus Princeps. Exprobata est ratio petendi Regem expulso Samuele, non ipsa petitio. Reges uncti sacrati unguento à Mose confecto, quo Pontifices & vasa sacra ungebantur. Discrimen
•  
  PDF 66 V. Rex sedebat in sacratioribus atrij spatiis, stantibus sacerdotibus. Non solùm res civiles, sed etiam religiosas tractabat. quod probatur exemplis. Idque ab eo tentatum ratione unctionis.
•  
  PDF 66 VI. Pontificis inauguratio & munus in sacrificiis peragendis quotidie, & in adeundis quotannis solemni die adytis templi. Ozias lepra percussus, quòd sacerdotum munus usurparet.
•  
  PDF 67 Capvt V.
•  
  PDF 67 I. Iudicia Regi permissa; sed majora negotia ad Synedrium pertinebant. Id constitutum à Mose. E viris LXXI. Senatores lecti è splendidioribus familiis & Sacerdotibus ac Levitis. Potestas collata manuum impositione, deinde verborum formula. Ab hoc Senatu non provocabatur.
•  
  PDF 67 II. Princeps consessus à ceteris delectus, Pater Consistorij. Quotidianus conventus. Cognitio de Religione & Republica. Pontifex adlectus in hoc Consilium. Regem castigabat pœnâ ecclesiasticâ, Pontificem aliquando capite.
•  
  PDF 68 III. Præter Synedrium, duo alia Consilia Hierosolymis, & in ceteris oppidis Iudææm quæ reliqua negotia dirimebant. Synedrio Rex non intererat; sed in rebus arduis illud consulebat, ex Iosepho. Politia Iudaica permixta in judiciis reddendis; sed divisa in ministeriis belli, & regendæ Reipublicæ, quæ Regi, & sacrificiorum, quæ Sacerdotibus competebant. Levitæ adjuncti ad rerum civilium curam.
•  
  PDF 68 IV. Synedrij potestas à Romanis paulatim imminuta; & post Archelai relegationem omnino extincta, quoad res civiles. Solæ controversiæ legales illi relictæ.
•  
  PDF 68 V. Vsurpatio Romanorum, quæ Mosis politiam everterat, à Christo confirmata. De tributis, & de censu Iudæorum, aliqua nondum accuratè explicata. Vnde sententiâ Christi, potestas Cæsaris in Iudæa quoad res civiles constituta, & à Synedrio ab lata.
•  
  PDF 69 VI. Eandem rationem sequitur Christus in Republica Christiana instiuenda. Res spirituales solùm Petro committit. Cetera relinquit Cæsari. Injuria sit Pontifici & Regi, cùm è Republica Iudæorum argumenta petuntur. Quæ in Synagoga permixta erat rerum sacrarum & civilium jurisdictio, apud nos est distincta.
•  
  PDF 70 Capvt VI.
•  
  PDF 70 I. Inquiritur quid liceat Principibus circa res ecclesiasticas. Controversias fidei legibus suis dirimere non possunt. Probatur exemplis, & rescripto Theodosij.
•  
  PDF 70 II. Item Valentiniani responso, & rescripto.
•  
  PDF 71 III. Et ex Ambrosio, & Concilio Aquileinsi.
•  
  PDF 71 IV. Iis Conciliis interesse poterant Principes, ubi agebatur de fide. Explicatum rescriptum Theodosij, quo decernit ut Florentius Patricius intersit synodo, quia agitur de fide. Cur laici possint interesse tractatribus fidei, ex Nicolao & Octava Synodo.
•  
  PDF 71 V. Rejecta à Maximo Abbate Gracorum opinio, qui Principi jus sacerdotij & de dogmatibus statuendi vindicabant. Imperator inter laicos recensetur in precibus sacrificij. Ius docendi & titulus Epistimonarcha tributa Imperatori à posterioribus Græcis. Quod alienum à mente veterum docetur ex Theodoreto.
•  
  PDF 72 VI. De ritibus & ceremoniis decernere non potest Princeps. Notatus Iustinianus.
•  
  PDF 72 Capvt VII.
•  
  PDF 72 I. An censura Clericorum legibus Principum subjaceat. De Clericis agi, quà sunt Clerici, vel quà sunt cives. Clericorum conditio, quà Clerici sunt, à legibus Principum immunis, & à foro civili.
•  
  PDF 73 II. Probatur è dicto Constantini, & ex causa Caliliani cum Donatistis.
•  
  PDF 73 III. Ex Athanasio, Liberio, & Osio.
•  
  PDF 74 IV. Ex Valentiniani rescripto ab Ambrosio relato, quod explicatur. Iudicum in caussa ecclesiastici ordinis. Decreta edita de sacris ordinibus. Honorij rescriptum in caussa Chrysostomi, de canonicis quæstionibus intelligendum, quæ ibi religionis caussa dicuntur.
•  
  PDF 74 V. Idem probatur è Basilio Imperatore in Octava Synodo; cujus locus explicatur.
•  
  PDF 74 VI. Canonicis quæstionibus intereße non debent laici, è Synodo Chalcedonensi, & Iustiano.
•  
  PDF 74 VII. Marcianus à Concilio Chalcedonens edi tres canones de clericorum & monachorum disciplina postulat.
•  
  PDF 75 VIII. Canones de ecclesiasticis ordinibus eduntur. De Clericis, quà cives sunt, & de Bonis ecclesiasticis, alibi dicetur.
•  
  PDF 75 Capvt VIII.
•  
  PDF 75 I. An Princeps dividere possit provincias ecclesiasticas, & episcopalem sedem in metropolitabam evehere. Quod factum à Valente Imp. in Cappadocia secunda. Hoc illicitum docuit Innocentius primus. De Beryto in metropolim evecta à Theodosio, quæsitum in Synodo Chalcedonensi. Rescriptum probatum fuerat à Synodo Constantinopolitana. Sed rescindi jussit Princeps, si Canonibus esset adversum, Pragmaticæ legibus contrariæ, inutiles.
•  
  PDF 76 II. Divisio Phœnicia contraria Nicænis canonisbus. Lex Principis illis adversa, rescißa à Principe, idque synodus amplexa est.
•  
  PDF 76 III. Iudices unà cum synodo de possessione restituenda Ecclesiæ Tyri prinuntiant. Sed de ordinationibus ab Episcopo celebratis judicium integrum synodo relinquunt. Quamvis judicium ab ea latum deinde confirment.
•  
  PDF 77 IV. Rescissionem rescriptorum quæ canonibus contraria sunt, à Principe & à Iudicibus petit Synodus Chalcedonensis, quod decretum à Iudicibus in synodo.
•  
  PDF 77 V. Canon xij. synodi secutus est, ne quis Episcopus rescripta ad provinciarum divisionem impetret, pœnâ latâ in Episcopum. Discussus canon xvij. qui superiri contrarius videtur. Explicatio Zonaræ, civitates de novo conditas in metropoles à Principibus evehi posse. Balsamo de quibuscunque civitatibus intelligit. Alexius Comnenus canones conciliat, non rectè.
•  
  PDF 78 VI. Ex sententia auctoris conciliantur duo canones, ita ut nec provincias dividere, nec civitatem episcopatu ornare Principi liceat.
•  
  PDF 78 VII. Patriarchatui Hierosolymorum adjectæ provinicæ, Principum rescriptis, quæ ab Ecclesia Antiochena eas distraxerant. Contentio sopita transactione Episcoporum. Quæ Decreto Iudicum & Synodi confirmata, quia mixta caussa.
•  
  PDF 78 Capvt IX.
•  
  PDF 78 I. Iustinianus in urbe Iustiniana archiepiscopatum constituiu, adscriptus illi septem provinciis. Non constituit jus novum, sed antiquum partim restauravit. Vigilius Papa confirmat quæ Princeps decreverat. Episcopus Iustinianæ. Patriarcha dictus.
•  
  PDF 79 II. Iustinianopolis aucta quoque dignitate Patriarchali. Sed differt à Iustiniana. Est eadem urbs cum Constantia metropoli Cypri. Ea dignitas personalis collata Ioanni Episcopo à Synodo Trullana, consensu Imperatoris.
•  
  PDF 79 III. Vtroque Ponto in unam provinciam redacto, nihil immutavit Iustianus quoad sacerdotia. Nec etiam in Paphlagonia. Solidæ illius provinciæ metropolis erat urbs Gangarum. regia Dejotari. Ea imminuta, nova Honoriadis provincia constituta est, cum sua metropoli Claudiopoleos. Rediit in unum corpus Paphlagonia, utraque metropoli salva. Videtur aliquando Paphlagonia adjuncta fuisse Galatiæ.
•  
  PDF 80 IV. Ecclesia Gallicana non passa est à Regibus novos episcopatus instituti, quod tentaverat Childebertus Meleduni, ad petitionem plebis.
•  
  PDF 80 V. Et Sigibertus id fieri obtinuerat Castroduni in diœcesi Carnottena. quod rescissum à Synodo Parisiensi.
•  
  PDF 80 VI. Rogerius in Sicilia episcopatum Troinensem instituit, Messanensi, à se restaurato adjunxit, sed Summi Pontificis auctoritate. Vt Otho Gnesnensem in Polonia.
•  
  PDF 80 VII. Damnata opinio eorum qui hoc jus Principibus vindicant. Eorum tamen consensus necessarius.
•  
  PDF 81 Capvt X.
•  
  PDF 81 I. Et si Principes leges ecclesiasticas condere non possint, ad Tuitionem Canonum tenentur ex officio. De religione satagere debent etiam pagani Principes, ob civium tranquillitatem. Et legibus suis injurias Deo factas ulcisci Christiani Reges, ad Dei cultum amplificandum adstrcti ex eo quòd Christo nomen dederint.
•  
  PDF 81 II. Garciæ opinio, putantis eundem esse finem legum civilium & ecclesiasticarum, qpud Christianos, scilicet felicitatem æternam civium. Discrimen harum legum ex sententia auctoris. Canones singulis instrumenta felicitatis illius parant. Leges pacem publicam singulis civibus, & per consequentiam, æternam felicitatem. Patris & Regis in hoc capite comparatio.
•  
  PDF 82 III. Societas religionis & regni. Vtrique prospicere tenetur Princeps, ex Theodosio, & Concilio Ephesino.
•  
  PDF 82 IV. Tuitio Ecclesiæ Regibus Christianis commissa à Christo. Probatur ex Paulo, & Augustino.
•  
  PDF 82 V. Idem probatur è psalmo secundo & variis locis Augustini, & è Sixto I.
•  
  PDF 83 VI. Discussus Eusebij locus de Episcopo qui malè vulgò explicatur. Constantinus dictus ab Eusebio Episcopus communis.
•  
  PDF 83 VII. Pacem Ecclesiæ conservabant Principes, indictis synodis, & confirmatione decretorum synodalium, è Iustiniano, & Quinta Synodo.
•  
  PDF 83 VIII. Discrimen inter Decreta fidei & disciplinæ, quod attinet ad confirmationem Principum.
•  
  PDF 83 IX. Synodus Nicæna à Theodosio, & Ephesina ab altero Theodosio.
•  
  PDF 84 X. Marcianus confirmat Chalcedonensem.
•  
  PDF 84 XI. Iustianus depositioni Anthimi imperialem auctoritatem adjunxit.
•  
  PDF 84 XII. Constantinus Pogonatus confirmat decreta Sextæ Synodi, quod gratum Leoni secundo. Synodus in Trullo petit confirmationem à Principe. Septima & Octava Synodus ab Imperatoribus confirmatæ, post quam illiis constituit libero consensu Episcoporum omnia decreta.
•  
  PDF 85 XIII. Principes non condunt novos canones, sed conditorum executionem decerunt, ex Facundo Hermianensi.
•  
  PDF 85 XIV.
•  
  PDF 85 Capvt XI.
•  
  PDF 86 I. Non solùm in universum decreta Conciliorum Principes confirmant, sed etiam canones aliquos specialibus legibus. Probatur exemplo Theodosi, qui vetuit Clericis consortia extranearum mulierum, ex sententia Concilij Nicæni, quam lege explicuit. E Leone, de monachis & simoniacis decermente, juxta canones Synodi Chalcedonensis.
•  
  PDF 86 II. Iustiniani Constitutiones de caussis ecclesiasticis, à quibusdam damnatæ, ab aliis malè acceptæ. Iure Tuitionis latæ sint, ad Canonum executionem.
•  
  PDF 87 III. Discussæ Iustiniani Constitutiones, quæ personas aut res ipsas respiciunt. Illæ desumptæ è Canonibus, qui supplentur, agendi modo præscripto. Quæ de rebus, de nuptiis, & de foro latæ, tunc à jurisdictione mera Principis pendebant.
•  
  PDF 87 IV. Ioannes Scholasticus Collationem Novellarum Iustiani cum Canonibus à Theodoreto collectis composuit. Ex sensu Ioannis, Novellæ Canonibus contulerunt auctoritatem, interpratationem, & supplementum.
•  
  PDF 88 V. Novellarum istarum usus commendatus ab Ecclesia Romana, ex Gregorio M. Ioanne VIII. Hincmaro, & Ivone.
•  
  PDF 88 VI. Quæritur, an leges canonibus contrariæ in caussis ecclesiasticis vim habeant. Nullæ sunt ex rescripto Valentiani, & ex sententia Synodi Chalcedonensis, de qua dictum cap. VIII. hujus libri. Quod intelligendum de canonibus receptis, ex Balsamone.
•  
  PDF 88 VII. Eo sensu explicatur Constitutio Friderici II. & Decratalis Honorij, verbàque Nicolai I. nempe de canonibus & decretis receptis.
•  
  PDF 89 VIII. Si leges canonibus contrariæ essent irritæ rescindebantur à Principe, non à Synodo, è Concilio Chalcedonensi. Discutitur locus Gregorij M. de lege Mauritij. Quam Pontifex promulgavit, et si adverfaretur libertati Christianæ. Primum caput, Clericorum conditiones respicit; sed verbis in laicos conceptis, antequam adsciti essent in Clerum. Quod à Principibus fieri posse docent Theodosius, Honorius, & Innocentius I.
•  
  PDF 89 IX. Secundum caput legis Mauritij, de militibus quo monachismum expeterent. quod Gregorius non approbat. Sed legem promulgat, juxta ordinem præscriptum, missis exemplis ad Metropolitas. Suspendit executionem illius capitis, ea auctoritate quæ Præfectis prætorio & aliis delegatis ad promulgandas recurrendum ad summam potestatem Romanæ sedis.
•  
  PDF 90 X. De altero Mauritij & Phoca rescripto Canonibus contrario agit Gregorius, cum summa modestia. Ejus rescissionem Principi servat.
•  
  PDF 91 Capvt XII.
•  
  PDF 91 I. Tuitio Ecclesiæ eiùsque Decretorum, Regibus Francorum in regno competit. Initium illius juris repetendum à Clodoveo, qui Defensor Fidei dictus à Remigio. Ejus in rebus canonicis potestas.
•  
  PDF 92 II. Defensores Ecclesiæ dicti Reges secundæ dynastia à Concilio Parisiensi, & Aquisgranensi. A Christo tuendam susceperunt Ecclesiam, eiùsque disciplinam, ut docent ea Concilia, ex Isidoro, & Fulgentio.
•  
  PDF 92 III. Effectus Tuitionis erat, Confirmatio canonum. Cur eam ab Imperatoribus Synodi Occumenicæ postulaverint, non autem à Regibus Francorum. A Regum nostrorum sollicitudine pendet ecclesiasticorum ordinum integritas, è Pelagio. Præsidium Childeberti implorat Gregorius M. ad statutorum suorum executionem.
•  
  PDF 93 IV. Non solùm manu regia, sed etiam legibus latis canonum executioni prospiciebant; ut Clotarius Rex, Pippinus & Carlomannus Duces Francorum. Ex præceteris, Carolus Magnus. Capitulari Aquisgranensi Episcopos officij monet, transcriptis verbis canonum, quibus legis robur addit. Ita se monitorem præstat ut emendet, exemplo Iosiæ Regis.
•  
  PDF 93 V. Hoc Capitulare transcriptum est à Lothario Imp. in Edictum suum, quo mulctam irrogat iis qui leges illas infringunt. Leo IV. spondet se Capitula illa observaturum. Leo I. legibus à Marciano latis in præsidium legum ecclesiasticum se subjecit. Capitularia Regum nostorum accepta Ecclesiæ Gallicanæ. Explicata Synodus Meldensis.
•  
  PDF 94 VI. Non solùm antiquos canones, sed etiam nova Decreta Romanæ sedis, legibus suis tuebantur Reges. Quod probatur duobus exemplis. Vnum respicit Presbyteros suspectos, sed canonicè non convictos. Consulitur Leo III. à Carolo M. Ejus responsio in Conventu Regni expensa, & de consensu Episcoporum & Procerum, Edicto regio confirmata. In quo versaretur hæc difficultas, explicatur. Presbyteri suspecti, purgati jurejurando.
•  
  PDF 95 VII. Alterum exemplum respicit Chorepiscopos. Dubitatem de ordinatoribus Presbyterorum, Diaconorum, & Subdiaconorum, quas illi peragerant, & de ceteris quibusdam capitibus. Consultus Leo III. à Carolo M. respondet omnia esse irrita, damnandos Chorepiscopos, & trudendos in exilium. Responsum Leonis in synodo probatum, & regio Edicto confirmatum; exeptis pœnis, quas Episcopi molliverunt. Explicata hæc clausula, Permittente Apostolico.
•  
  PDF 95 VIII. Reges tertiæ dynastiæ ad Tuitionem libertatis ecclesiasticæ à Deo designati dicuntur à Gregorio IX. Legibus munierunt ecclesiasticam disciplinam. B. Ludovicus Edicto Canonum executioni consulit. Eumque secuti Reges à Carolo V. usque ad hanc ætatem.
•  
  PDF 96 IX. De altero hujus Tuitionis effectu dicetur libro quarto. Necessitas Concordiæ Sacerdotij cum Imperio probatur è Gregorio secundo, Septima Synodo, Ecloga Leonis, Damiani, Arnulfo, Bernardo, & auctore anonymo.
•  
  PDF 97 Capvt XIII.
•  
  PDF 98 I. Agitur de Chorepiscopis, ut sciatur status quastiones propositæ Leoni III. à Carolo M. & Ecclesia Gallicana. Chorepiscopis validas esse ordinationes à se peractas contendentibus; Episcopis autem, esse vitiosas. Chorepiscopus in Clero reccensitus, & Presbyterio prælatus à Conciliis.
•  
  PDF 98 II. Chorepiscopi non obtinebant episcopatus apicem, è Conciliis Neocasariensi, Antiocheno, Regensi, & è Leonis I. Papæ epistolæ, quæ est genuina, & Synodo Hispanlensi.
•  
  PDF 99 III. Huic sententiæ opponuntur prima verba canonis Antiocheni. Vt solvatur difficultas, distinguitur chorepisocopatus à Choreepiscopo. Chorepiscopatus est ministerium quod conferri potest Presbytero vel Episcopo, ut administret Ecclesias vicanas parœciæ episcopalis. Sub Episcopo erant Presbyteri civitatis, qui sacramenta erogabant in civitate. Idem munus exercebant in pagis Presbyteri vicani.
•  
  PDF 99 IV. Præter Presbyteros, Episcopus habebat aliquot ministros, Chorepiscopum, Archipresbyterum, & Archidiconum. Chorepiscopus vices gerit Episcopi in dispondendis Ecclesiis vicanis. Concilium Antiochenum tribuit administrationem Ecclesiarum Chorepiscopis. Origo hujus nominis. Vicarij Episcoporum dicti ratione muneris, non ratione nominis, apud Ferrandum, & in Capitularibus Arabicis.
•  
  PDF 100 V. Chorepiscopatus conferebatur cum presbyteratu. Aliquando conceditur Episcopo Novatiano redeunti ad communionem Ecclesiæ. Poterat etiam conferri ceteris Episcopis vacantibus. Tunc Chorepiscopus, ob priorem ordinationem, erat Episcopus. Germana sententia priorum verborum canonis Antiocheni, quæ sunt exceptio regulæ. Non omnis Episcopus vacans est Chorepiscopus; sed is cui delatum est illud ministerium.
•  
  PDF 100 VI. Describuntur munia Chorepiscopi. De administratione dictum superiùs. Subdiaconos & inferioris gradus Clericos ordinabant. Id faciendum consulto & Episcopo docet Basilius, juxta canones. Quod intelligendum est de Synodo Laodicens, quæ mentionem facit. Iidem erant cum Chorepiscopis Explicatus Zonaras. Periodentæ in Concilio Chalcedonensi.
•  
  PDF 101 Capvt XIV.
•  
  PDF 102 I. Presbyterorum & Diaconorum ordinationes vetitæ Chorepiscopis à Concilio Antiocheno, sine Episcopo. Ea verba explicata ex mente Balsamonis, adversùs Zonaram. Eadem interdictio in canone Ancyrano. Duæ interpretationes, quæ eliciuntur è textu Græco, absurdæ.
•  
  PDF 102 II. Mendosum esse textum probatur è versionibus Latinis, tum Dionysij Exigui, quæ mutila est, & restituitur, tum ejus qua usus est Carolus Magnus, tum Ferrandi Diaconi. E collatione trium interpretationum emendatur textus Græcus canonis. Quo vetatur Chorepiscopis Presbyterorum & Diaconorum ordinatio, & Presbyteris promovendis Chorespiscopi referebant ad Episcopum.
•  
  PDF 103 III. Curam pauperum gerebant, è Synodo Neocæsariensi, cujus canon explicatur. Chorepiscopi ad formam septuaginta Discipulorum constituti, qui erant secundi ordinis præceptores, ex Hieronymo. Et si autem secundi ordinis essent, id est, Presbyteri, offerebant cum solemni pompa.
•  
  PDF 103 IV. Aliquando chorepiscopatus concedebatur, recisis plurimis facultatibus quæ huic ministerio competebant; ut patet è Synodo Regensi, in caussa Armentarij; cui tamen confirmatio neophytorum relinquitur.
•  
  PDF 104 V. Explicatur Sidonij locus famosus, de Claudiano, qui erat antistes ordine in secundo, id est, Chorepiscopus. Savaro interpretatur de archidiaconatu. Sed Presbyteri erant ordinis secundi, & Diaconi tertij.
•  
  PDF 104 VI. Leo I. Chorepiscoporum potestatem restrixit, vetita Confirmatione, altarium & virginum benedictione; Subdiaconorum ordinatione illis relicta. De Chorepiscopis referunt Galli ad Zachariam. Et iterum ad Leonem III. qui irritas esse decrevit etiam ordinationes Subdiaconorum. Ratio hujus novi responsi inquiritu. Explicatur canon septimæ Synodi, de Lectorum ordinatione.
•  
  PDF 105 VII. Licèt vetitum à Leone, & à Synodis Gallicanis, ne Chorepiscopi deinceps fierent, retenti sunt tamen ab Episcopis. Quia eorum curas levabant. Vt colligitur è Capitularibus, & Synodo Meldensi.
•  
  PDF 105 VIII. In quo versaretur eorum ministerium anno 840. Cujus occasione electio Episcoporum differebatur à Regibus, qui reditus Ecclesiæ vacantis relegebant. Synodus Meldensis explicata, è Flodoardo.
•  
  PDF 106 IX. Dubitatum iterum in Gallia de ordinibus presbyterij collatis à Chorepiscopis. Consultus Nicolaus I. respondit esst validos, sed abstinendum ab illis in posterum. Contrarium senserunt post aliquot annos provinciæ Belgicæ Episcopi. Cessatum deinceps à Chorepiscoporum institutione. Pars sollicitudinis translata in Archidiaconos. Vnde lapsus Sigeberti, qui Archidiaconos cum Chorepiscopis confundit. In Patriarchatu Alexandrino hodie nulli Episcopi sed Chorepiscopi.
•  
  PDF 107 Capvt XV.
•  
  PDF 107 I. Principes tuentur constitutiones ecclesiasticas quæ sunt promulgata & usu recceptæ. Promulgatio legum necessaria, ut sint notæ, è Novella Iustiniani. Ordo promulgationis in Imperio; Et in Gallia.
•  
  PDF 108 II. An constitutionum ecclesiasticarum promulgatio Romæ facta sufficiat. Communior, & verior opiono, non sufficere. Quod congruit cum lege naturali, & civili. Et exemplo Iustiniani, qui leges ecclesiasticas per provincias edebat, directis literis ad Patriarchas, ut eas Metropolitis, hi autem Episcopis insinuarent. Hæc necessitas probatur ex discrimine legum pontificiarum & regiarum.
•  
  PDF 108 III. Probatur etiam è Conciliis Lateranensi & Tridentino.
•  
  PDF 109 IV. Et praxi Vniversalis Ecclesiæ, in definitionibus Conciliorum Generalium per provincias publicandis; ut constat è Concilio Arelatensi primo, & Nicæno.
•  
  PDF 109 V. E Synodo quoque Sardicensi. Explicatus Athanasius, de numero Episcoporum qui ejus restitutioni subscripserunt. Et ex Hilario.
•  
  PDF 110 VI. E Concilio quoque Ephesino.
•  
  PDF 110 VII. Idem mos usurpatus ab antiquis Rom. Pontificibus, in Decretis suis edendis per provincias. Siricius eam curam imponit Himerio Tarraconensi Episcopo. Necessaria erat decretorum novorum Siricij editio, ex Innocentio. Qui decreta quoque sua publicari jubet.
•  
  PDF 110 VIII. Eo jure usus Zozimus; & Leo I. in capitibus fidei & disciplinæ. Gallicani Episcopi Decreta Romanæ sedis in synodis edebant, & canonibus inserebant.
•  
  PDF 111 IX. Explicatur quod objici solet è Nicolao, qui Decretis Pontificum non editis in Græcia, obstringi Photium scripsit. E cujus verbis necessitas promulgationis colligitur.
•  
  PDF 111 X. Respondetur objectioni de vitandis excommunicatis ante promulgatione. Id novo & singulari jure receptum. Imò verò Innocentius in explicatione hujus novi juris stat pro priore sententia. De tempore quo leges tenean, post editionem, fusè Menochius.
•  
  PDF 112 Capvt XVI.
•  
  PDF 112 I. Ius ferendæ legis penes Principem solum. Sed aliter non tenet, nisi tacito populi judicio reccepta sit. Inde lex dicta communis Reipublicæ sponsio, non solùm à Demosthene, sed etiam à Papiniano.
•  
  PDF 113 II. Summa cura adhibita olim à Principibus in legibus ferendis, ut civium utilitati consulere possent. Quare communis utilitæs est legum propositum. Ab earum usu recedi potest, si sint incommodæ.
•  
  PDF 113 III. Inde fit ut si statim à promulgatione lex officere videatur utilitati publicæ, Principes conseantur ea nolle cives obstringi. Quare usus publicus necessarius est, us recepta esse dicatur. Ex eo non sequi, Principum arbitria populis subjici, probatur exemplo tutorum.
•  
  PDF 113 IV. Tacitus populi consensus necessarius est in legibus quæ de jure privato feruntur. Ius autem publicum à mero Principis arbitrio pendet; et si ad utilitatem Reipublicæ referri debeat. Ideo belli, pacis, & vectigatium rationes ad solum Principem pertninent.
•  
  PDF 114 V. Eadem conditio inest legibus ecclesiasticis, ut obligare non censeantur, donce sint usu receptæ. Quæ est frequentior sententia Theologorum & Iurisconsultorum.
•  
  PDF 114 VI. Huic conditioni magis obnoxia videtur lex ecclesiastica quàm civilis, tum quia data in ædificationem; tum quia Episcopis dominatus concessus non est, ut Regibus gentium, apud Matthæum; qui explicatur. Dominatus ab dicatir illis verbis à Sacerdotibus, ex Bernardo, Origene, Nazianzeno, Hieronymo, & Chrysostomo.
•  
  PDF 115 VII. Discrimen ecclesiasticæ & civilis potestatis in hæc specie expenditur. Imperium regium, totius Reipublicæ salutem curat, aliquando etiam cum pernicie privata. Deinde juris dubij executionem summo jure urgere possunt Reges; non autem Episcopi. Pœnas lex civilis exigit à reo, ut eum perdat; lex ecclesiastica, ut servet.
•  
  PDF 116 VIII. Innocentius & Gelasius requirunt consensum Episcoporum ad executionem decretorum. Galli, quadringentis abhinc annis, iis tantùm legibus & canonibus se obstringi putabant qui usu recepti essent. Olim omnia decreta communi sententia ferebantur. Ideo saltem tacitus consensus hodic necessarius est, ex Cusano.
•  
  PDF 116 IX. Vis constituendi penes solam Ecclesiam, sed executio pendet à consensu eorum quorum interest; in iis nempe quæ disciplinam respiciunt. Quæ res, cùm facti sint, prudentes sæpe fallunt. Explicatur Concilium Triburiensi, quo non præcipitur Decreta omnino incommoda recipienda esse.
•  
  PDF 118 Capvt XVII.
•  
  PDF 118 I. Ad quorum curam pertineat nova legis examen. Docetur hoc competere, in Gallia, Ecclesiæ Gallicanæ. E Concilio Turonico, quo Siricij & Innocentij decreta ad privationem communionis. Et Canones apostolici non admissio olim ab Ecclesia Gallicana.
•  
  PDF 118 II. Septima Synodus explosa est à Concilio Francofordiensi, ob quastionem de imaginibus. Verborum sono, non autem reipsa discrepabant. E perversa interpretatione Latina verborum Constantini Episcopi natum præcipuè dissidium. Gallicana Ecclesia de recipienda Synodo Oecumenica deliberat. Quod locum habet maximè, quando per Legatos non adfuit Concilio, quod observat Anastasius.
•  
  PDF 120 III. Multi canones Octava Synodi non sunt statim recepti ab Ecclesia Gallicana, quòd adversi essent antiquis moribus regni.
•  
  PDF 120 IV. Hoc jure expendendorum canonum usa est Ecclesia Gallicana in Conventu Biturucensi.
•  
  PDF 120 V. Non solùm Ecclesiæ Gallicanæ, sed etiam Regis consensu neccessarius est ad executionem publicam novorum canonum. Episcopi de legis æquitate disceptant; Princeps de Reipublicæ tranquillitate. Consilium Burgundiæ Ducis, ne quid novi constituatur in regno absque consensu Regis. Qua ratione receptus non est in Gallia liber Sextus Decretalium.
•  
  PDF 121 VI. Concilij Basileensis Decreta legis Publicæ vim non haberunt, donec regia lege firmata sunt. Concilij Tridemini definitiones fidei admissæ Edicto regio. Sed Decreta disciplinæ non servantur, nisi qutenus eorum sententia in Constitutiones regias transcripta est. Inquiritur breviter in caussas non admissi Concilij Tridentini Decretorum; idque totum à prudentia Regum pendere ostenditur.
•  
  PDF 121 VII. Antiqua illa Gallorum opinio, de necessitate publicationes & acceptionis tam Ecclesiæ Gallicanæ quàm, confirmata est Concordatis.
•  
  PDF 123 Liber Tertivs.
•  
  PDF 123 Capvt Primvm.
•  
  PDF 123 I. Quid sit Libertas Ecclesiæ Gallicanæ, libro tertio disseritur. Vnde fluxerit appellario Ecclesiæ Gallicanæ. Variæ provinciæ in unum Diœceseos corpus compcatæ. Permissa synodorum Diœceseos congregatio. Inde factum ut Episcopi ab invicem per Diœceses sive regioneum tractus, distincti sint. Vnde Episcopi Gallicani, id est, Diœceseos Gallicanæ. Gallicanæ Ecclesiæ apud Hilarum Papam.
•  
  PDF 124 II. Ecclesia Gallicana apud Gregorium Magnum; quæ deinceps ab omnibus scriptoribus celebrata. Aliquando regiam dignitatem significatione sua complectitur.
•  
  PDF 124 III. Quid sit Libertas illius Ecclesiæ. Variæ significationes libertatis ecclesiasticæ proponuntur. Quæ significat in Evangelio liberationem à peccato, & à lege Mosaica. Inscriptoribus ecclesiasticis, libertatem conveniendi, vel aliquas immunitates personarum & rerum.
•  
  PDF 125 IV. Libertas constituta est à Felice III. in eo ut Ecclesia sinatur uti legibus suis, in caussis Dei.
•  
  PDF 125 V. Hanc libertatem extendit Gregorius VII. ad capita politiæ, in dissidio cum Henrico. Ecclesia libertate donata à Christo, non debet subjici servituti. Ex consilio Goffridi vitanda est discordia, cùm agitur de libertate Ecclesiæ, vel de regni consuetudine.
•  
  PDF 125 VI. Libertas Ecclesiæ constituitur à Synodo Ephesina, in observatione canonum & consuetudinis antiquæ. Explicatur species canonis Ephesini, de Ioanne Antiocheno Patriarcha, qui Metropolitani Cyprij penduntur, & docetur ad ceteros etiam Patriarchas pertinere.
•  
  PDF 126 VII. Inde haustum nomen libertatis ecclesiasticæ apud Gallos. Quod magnopere invaluit tempore Caroli VI. cùm Ecclesia schismate vexata variis oneribus premeretur. Quo sensu dicantur à Christo collata Ecclesiæ. Hæc libertas Ecclesiæ Gallicanæ vigebat tempore B. Ludovici. Antea dicebatur Libertas Canonica.
•  
  PDF 127 VIII. An Libertates istæ recti dicantur Privilegia. Iura eximia Ecclesiarum, dicuntur in Synodo Nicæna: quæ Privilegia reddit interpres. Qua voce usi Summi quoque Pontifices dicitur Privilegium. Hæc privilegia dicuntur canonica. Cur ea privilegiis apostolicæ sedis augeri vellent Episcopi Gallicani, ex Hincmaro. Ambigua vox priviliegij minùs frequentem ejus usum reddit in hoc negotio.
•  
  PDF 129 Capvt II.
•  
  PDF 129 I. Libertas Ecclesiæ Gallicanæ non solis antiquis canonibus constat, sed jure canonico è canonibus & decretalibus temperato. Instituitur refuatio eorum qui Libertatem genuinam in solo usu veterum canonum collocant. Vt res manifestior fiat, agendum breviter de antiquis & recentioribus juris canonici collectionibus. Ecclesia Romana ante Innocentij primi tempora nullis canonibus utebatur prterquàm Nicænis, ex Innocentio.
•  
  PDF 129 II. Canonum collectiones ab Oriente in Occidentem manarunt, ideo de iis priùs agendum. Vetustissima collectio est illa quæ canonum apostolicorum nomine inscribitur. Eos canones apostolicos vocant Constantinus Imperator, Synodus CP. sub Nectario, Concilium Ephesinum, Theodosius, & Iustinianus.
•  
  PDF 130 III. Synodus Nicæna & Antiochena, Athanasius, & Basilius eos laudant sub nomine antiquorum canonm.
•  
  PDF 131 IV. Numerus octoginta quinque canonum olim receptus in Oriente.
•  
  PDF 131 V. Indagatur tempus hujus collectiones; quæ anterior synodo Nicæna, sed posterior videtur anno CCLVIII. Firmilianus Cæsareæ Episcopus iius usus non est ad probandam consuetudinem quæ vigebat in Oriente repudiandi hæreticorum baptismi. Conjicitur, post synodum Iconij ea de re habitam, intum fuisse consilium edenæ hujus collectiones, sub nomine Clementis Romani & Apostolorum, ut Stephano Summo Pontifici opponeretur Petri Apostoli auctoritas: Et traditiones scripto complecti, ne revocarentur in dubium...
•  
  PDF 132 VI. Respondetur objectioni quæ trahi posset è canone XLVI. quo damnatur baptismus hæreticorum. Orientalium fuit hæc sententiæ, etiam post synodum Nicænam; sed per indulgentiam illum baptismum recipi debere, ex Basilio.
•  
  PDF 132 VII. Quo tempore migraverit in Occidentem hæc collectio. Gelasius eam rejecit ut apocrypham. Post aliquot annos Dionysius Exiguus eam Latina interpretatione donavit. Vt locus esst aliquo pacto decreto Gelasij, quinquaginta tantùm canones vertit, ceteris omissis. Discutitur ejus dictum, videri Pontifices Rom. constituta alisquot ab iis canonibus traxisse.
•  
  PDF 132 Capvt III.
•  
  PDF 133 I. Secunda Collectio post Concilium Constantinopolitanum. Antea Diœceses canonibus à se editis regebantur; ut patet ex Ancyrana Synodo, Neocæsariensi, Antiochena, & Laodicena. Hujus tempus inquiritur.
•  
  PDF 133 II. Canones secundæ synodi recepti non erant in Occidente temporibus Innocentij & Leonis. Canones Antiocheni nec in Occidente, nec in Tracica Diœcesi. Chrysostomus & Innocentius rejiciunt eos canones. Cur ab Arrianis compositos dicant, cùm Orthodoxi Episcopi numero vincerent.
•  
  PDF 134 III. An canones Antiocheni recepti ab Ecclesia, sint iidem cum iis quos rejiciunt Innocentius & Chysostomus. Tres conjuncturæ virorum eruditorum restutæ.
•  
  PDF 135 IV. Collectio secundæ Canonum, quando & à quo instituta. Confirmata à Concilio Chalcedonensi, & aucta canonibus ejus Concilij. Confirmata etiam à Iustiniano.
•  
  PDF 135 V. Quæritur an canones Chalcedonenses recepti fuerint ab Ecclesia Romana. Opionio Bellarmini expensa. Docetur receptos fuisse, è Facundo, Gelasio, & Leone ipso. Solus XXVIII. canon repudiatus, ex consensu Anatolij. Ratio concordiæ tunc initæ explicata. Error Hincmari. Canones Synodi Constantinopolitanæ non admissi, etiam post Dionysij publicationem, ut Constantinopolitani retinerentur in officio.
•  
  PDF 137 VI. Canones Græci post Synodum Chalcedonensem Latinè redditi: Non una, sed pluribus interpretationibus. Ea collectione usus est Gelasius; qui utitur canonibus Chalced, quemadmodum & Gregorius. Symmachus laudat canones Gangrenses, ex ea collectione.
•  
  PDF 137 VII. Nova interpretatio canonum à Dionysio Exiguo edita. Quæ canones Græcos, & præterea Sardicenses, atque Africanos, complexa est. Et Romanorum Pontificum decreta. Ejus usus probatus à sede apostolica, è Cassiodoro, & Ioanne II.
•  
  PDF 138 VIII. De collectione Canonum à Theodoreto digesta in quinquaginta titulos. Genuina esse ostenditur, solutis difficultatibus quæ objici solent.
•  
  PDF 138 Capvt IV.
•  
  PDF 139 I. Galli Collectione antiqua à Concilio Chalcedonensi probata usi sunt, ex Conciliis Agathensi, Aurelianensi, Epaonensi, & Cæsario Arelatensi.
•  
  PDF 139 II. Probabile videtur amplexos deinde interpretationem Dionysij, ex Concilio Aurelianensi.
•  
  PDF 139 III. Liber canonum dicitur à Gregorio Turonensi, ex quo patet canones apostolicos olim à Gallis receptos non fuisse. Corruptus canton XXV. in caussa Pratextati. Nondum admissi erant in censum canonum temporibus Hincmari. Dubiæ auctoritas dicuntur esse in Collectione Isidori. Recepti tamen olim quinquaginta priores à sede Romana.
•  
  PDF 140 IV. Codex Canonum non solùm receptus in Galliis, sed etiam in Hispania; ubi nova Collectio concinnata est à Martino Bracarensi. Zacharias, responso ad Consultationem Pippini, extrinctam codicis illius in Gallia memorian renovat. Eum codicem dono dedit Carolo M. Hadrianus Papa.
•  
  PDF 140 V. Codex ille vigebat adhuc sub Leone IV. Ejus verba explicata, de Decretalibus quæ habentur in Canone.
•  
  PDF 140 VI. Ecclesia Gallicana non solùm utebatur in juridicis Codice Canonum, sed etiam canonibus Gallicanis, è synodo Vasensi, & Cæsario, & Agobardo. Qui etiam obtinebant in Hispania.
•  
  PDF 141 Capvt V.
•  
  PDF 141 I. Antiquo juri successit jus novum, ex Collectione Isidori. Hæc, præter canones, complectitur epistolas veterum Pontificum. Quæ germanæ non sunt, ut colligitur è Dionysio Exiguo. Quod etiam probatur è Bellarmino, & Baronio Ill. Cardinale, & auctore Pseudo- Isidori. Concinnatæ sunt ex antiquis epistolis, & canonibus, utplurimùm.
•  
  PDF 142 II. Riculfus ex Hispania in Gallias hanc Collectionem detulit. Isidoro Hispalensi tributa, Hincmari ætate. Quare non affigenda, ut fit vulgò, Isidoro Mercatori. Qui peccator dicitur in aliis codicibus. Isidoro Hispalensi tribui non potest. Chronicon Iuliani meminit Isidori Mercatoris Episcopi Setubensis.
•  
  PDF 142 III. Riculfus Moguntinus Episcopus, devotus Ecclesiæ Romanæ. Sententiæ harum epistolarum transcriptæ primò in Conciliæ Gallicana, tacito auctorum nomine. Deinde auctoribus apertè laudatis.
•  
  PDF 143 IV. Emersit per Gallias alia Collectio sub nomine Capitulorum Hadriani Papæ, unde aliqua transcripta in collectionem Isidori. quæ apud Gallos auctoritate canonica non vigebat, ætate Hincmari.
•  
  PDF 143 V. Ejus sententia de his epistolis, suscipiendas venerabiliter, sed canones servandos inviolabiliter.
•  
  PDF 143 VI. Nicolaus urget Gallicanos Episcopis ut has epistolas admittant in canonem. Quod illi facere recusant.
•  
  PDF 144 Capvt VI.
•  
  PDF 144 I. Quæritur caussa contentionis inter Nicolaum & Episcopos Gallicanos ob antiquas Decretales. Scilicet ut nova regula illis epistolis asserta constitueretur in synodis & judiciis Episcoporum, quæ inconsulto Romano Pontifice peragi prohibentur, etiam si appellatum non fuerit.
•  
  PDF 145 II. Tandem epistolæ illæ receptæ sunt initio tertiæ Regum dynastiæ, ut patet è Concilio Remensi. Collectio Burchardi his epistolis aucta. Ivonis quoque, qui primus in Occidente jus civile cum canonico in unum corpus compegit. Ecclesia Gallicana usa olim codicis Theodos. libro XVI. Gratiani collectio, ejusque auctoritas.
•  
  PDF 145 III. De collectionibus decretalium breviter.
•  
  PDF 145 IV. De novi juris incremento, unde processerit. Iuris constituendi auctoritas revocata ferè ad Summum Pontificem; & novæ negotiorum species corpus juris auxerunt. Novus ordo judiciorum ecclesiasticorum. Beneficiorum institutio. Matrimiorum impedimenta, & judiia. Novæ constitutiones de excommunicationibus. Is est rerum status, ut antiquam jus sufficere non possit ad dirimendas controversias.
•  
  PDF 146 V. Ex superioribus confutatur Leschasserij sententia, qui veram Libertatem Ecclesiæ Gallicanæ constituit in jure antiquo. Ea sita est in recto antiqui & novi juris usu. Hæc est sententia B. Ludovici, Caroli VI. & Ecclesiæ Gallicanæ.
•  
  PDF 147 VI. Decretales Episcoporum administrationem temperarunt, non abstulerunt. Cui locus esst juxta juris antiqui regulas, cogente necessitate.
•  
  PDF 147 Capvt VII.
•  
  PDF 147 I. Confutatur communis opinio, quæ docet præcipuam Libertatum regulam hanc esse, ut Concilium Oecumenicum superius Romano Pontifice dicatur. Quamvis hæc sit Scholæ Gallicanæ sententia, non est una ex Libertatibus Gallicans. In foro perinde est, si Summus Pontifex æquo vel superiori jure cum Conciliis utatur. Vbi id tantùm expenditur, an nova rescripta noceant Ecclesiæ Gallicanæ.
•  
  PDF 148 II. Canonum executionem ex pollicitatione exigimus. Pontifices Romani canones non posse infrigindi docent factis & scriptis; ut Innocentius I. in caussa Chrysostomi.
•  
  PDF 148 III. Zozimus in caussa Arelatensis Episcopi, & in epistola generali. Et Bonifacius I.
•  
  PDF 148 IV. Sed præcipuè Leo, in reprobatione canonis XXVIII. Synodi Chalcedonensis. Hujus quæstiones, quæ illustris est, status constituitur. Secundus dignitatis gradus delatus Episcopis CP. à secunda synodo. Quo usi sunt in Oriente, ut probatur variis testimoniis, è C. Th. & synodo Chalced. Solvitur objectio petita è rescripto Theodosij, de Flaviano.
•  
  PDF 149 V. Nec administratio nec ordinatio Diœceseon Asianæ & Ponticæ tributa est hoc canone; sed usu, in quibusdam Ecclesiis. Canon XXVIII. expensus, & sententia viri eruditi circa ejus explicatioenm. quæ refellitur; & verus sensus illius canonis exponitur, restituta interpunctione.
•  
  PDF 150 VI. Leo approbare noluit canonem XXVIII. quòd contrarius esset canonibus Nicænis. Duæ regulæ elicitæ ex epistolis Leonis. Prima, nullos esse canones adversos Nicænæ Synodo. Secunda, Summum Pontificem esse custodem canonum.
•  
  PDF 151 VII. Leo decernit irritum hunc canonem, eo nomine, quòd sit contrarius Nicænæ Synodo.
•  
  PDF 151 Capvt VIII.
•  
  PDF 151 I. Rescripta contra canones elicita, sunt nulla; Deòque injuriam inferunt, ex Hilaro. Summus Pontifex, qui est potissismus sacerdos, reus est culpæ, si canones vel decreta violari sinat, ex eodem Hilaro.
•  
  PDF 151 II. Propositum Romanæ sedis ut canones custodiat, è Gelasio. Quos præ ceteris sedibus exequi debet. Non sustinet quæ sunt contraria privilegiis universalis Ecclesiæ, ex eodem Gelasio.
•  
  PDF 152 III. Pontifices decreta decessorum suorum infringere non debent. quia sunt perpetua; & eorum violatio tendit ad religionis & Pontificum injuriam, è Symmacho. Quæ verba, de justis decretis, ex æquitate B. Petri intelligit Hincmarus.
•  
  PDF 152 IV. Statua decessorum servare justitia suadet. injuriàmque sibi facit Rom. Pontifex, si fratrum jura perturbet, è Gregorio Magno. Ideo pastor effectus, ut canones & leges non excedat, è Leone IV. In consecratione sua prosessionem emittebat servandi quæ canonicè essent decreta à decessoribus suis.
•  
  PDF 153 V. Summa Pontificis auctoritas & canonum observatio sanciuntur decreto Concilij Florentini, quod nondum expensum est. Contentio inter Græcos & Latinos de primatu Papæ recensetur. Latini eum intelligi volebant secundùm dicta sanctorum. Græci, secundùm canones. Decreto statuitur, Papæ in B. Petro traditam plenam potestatem regendi Ecclesiam, ad eum modum quem canones & acta synodorum docent. Corruptus leviter textus Latinus sensum mutat. Legendum, quem ad modum & in gestis Conciliorum...
•  
  PDF 154 Capvt IX.
•  
  PDF 154 I. Consuetudinum receptarum usus à Pontificibus probatus. Ius canonicum constat canonibus & moribus. Disciplina complectitur ritus sacros & jurisdictionem. In utroque capite, par auctoritas consuetudinis. Duplex consuetudo, vel universalis Ecclesiæ, vel quarundam provinciarum.
•  
  PDF 155 II. In consuetudine particulari hæc est regula, eos mores retineri posse qui fidei non officiunt. Gregorij Magni ea de re locus.
•  
  PDF 155 III. Hac regula utitur Theophylactus ad conservandam communionem Ecclesiæ Occidentalis & Orientalis, quarum ritus varij. Et Leo IX. atque Fulbertus.
•  
  PDF 155 IV. Et ante ceteros, Irenæaus; qui Victorem monuit, ne Ecclesias Asiaticas recideret ab Ecclesiæ communione, ob diversam consuetudinem. Acquievit Victor Irenæo. Vnde refelluntur Novatorum argutiæ, ex hac nova animadversione.
•  
  PDF 156 V. Quod de ritibus dicitur, trahi debet ad reliqua disciplinæ capita. Gallicanas consuetudines laudat Gregorius M. & Alexander III. tolerat, licèt Romanis contrarias.
•  
  PDF 156 VI. Expenditur regula Decretalium, consuetudines esse nullas quæ violant libertatem ecclesiasticam, & Principibus ecclesiastica negotia permittunt. Quod verum, si libertas omnino tolleretur, non autem si restringatur, è Covarruvia. Aliis placet consuetudinem esse nullam; sed se priviligium allegetur, præsumi concessum fuisse, ex possessione immemoriali.
•  
  PDF 157 VII. Hanc solutionem amplexi sunt majores nostri. Hinc manaverunt Privilegia Ecclesiæ Gallicanæ, & Crimina Privilegiata apud Pragmaticos. Has consuetudines Galliæ excusant Bellarminus & Suares, sub nomine Privilegij.
•  
  PDF 157 VIII. Alio etiam modo responderi potest; In dubio an Principibus hæc potestas competat, sedem apostolicam connivere. Quæ conniventia dispensationis vicem subit, si necessaria sit. Quæstio excitata, an hac tolerantia nascatur præscriptio, non est necessaria. Theologi quidam negant. Iurisconsulti asserung ex hac tolerantia sequi præscriptionem.
•  
  PDF 158 IX. Canones & receptæ consuetudines mutari non possunt sine dissidio. Observatione canonum concordia retinetur. Consuetudines toleratæ à Pontificibus, ne dissensiones orirentur ex novitate.
•  
  PDF 159 Capvt X.
•  
  PDF 159 I. An publicatio Bullæ in cœna Domini tolerantiam interrumpat, & privilegia revocet. In iis quæ jure regio agunt, non perstringuntur Reges; in ceteris, est tantùm comminatio & protestatio. Deinde Bulla illa non est recepta in Gallia. Reges Galliæ, ex privilegio, non comprehenduntur excommunicatione generali.
•  
  PDF 159 II. Antiqua consuetudo privilegij vim sortitur. Privilegium autem ob merita concessum, revocari non potest. Vnde consuetudines privilegiariæ regni Francorum non censentur revocatæ per Bullam, ex Navarro.
•  
  PDF 160 III. Eximia quædam jura sunt penes Reges nostros in rebus ecclesiasticis, quæ alij Reges non obtinent. Quia eos vincunt beneficiis in Romanam Ecclesiam. Beneficia Ecclesiæ Romanæ collata, non in latifundiis, esd in provinciis, & supremo imperio.
•  
  PDF 160 IV. Harum donationum origo discutitur. Exarchi in Italia, & sub iis Duces post irruptionem Longobardorum. Hi Ravennæ infesti, eâ captâ, & Eutychio Exarcho è finibus Italiæ pulso, Aistulphus Romam obsidet. Pippinus obsidionem solvit, & Exarchatum ab Aistulpho repetit.
•  
  PDF 160 V. Hunc dono dedit Ecclesiæ Romanæ, nec detulit frequentibus Græcorum Impp. petitionibus; ea præcipuè ratione, quòd aliter Romana Ecclesia tuta esse non posset, sub domniatu hæreticorum. Quid comprehenderetur illa donatione. De siderio victo, Carolus M. munificentiam patris auxit, additis aliquot provinciis.
•  
  PDF 161 VI. Ludovicus Pius & Carolus Calvus suis benficiis cumularunt avorum patrumque dona.
•  
  PDF 162 Capvt XI.
•  
  PDF 162 I. Qua ratione Roma ad Romanam Ecclesiam pervenerit, disputantur. Leo Isauricus Gregorium II. ob novum censum quem à Romanis exigi non sinebat, interficiendum curat. Quis ille census. Edictum deinde de imaginibus dejiciendis Romam missum. Omnes Itali conspirant pro salute Pontificis, & Duces sibi eligunt.
•  
  PDF 163 II. In Romani Ducis electione, quæ fuerint partes Pontificis. Illi licuit quod libuit. Sed jure ordinario hoc populo competebat. Magna tunc Pontificis reverentia per Occidentem. Ejus sedes Romæ constituta, ut pacem Regibus procuret. S. Petrus ut terrenus Deus. Gregorius Italos compescuit à rebellione.
•  
  PDF 163 III. Conciliatio Græcorrum historicorum cum Latinis. Qua ratione intelligendum videatur quod aiunt Græci, Gregorium ab Imperio abduxisse provincias Italiæ. Cum Exarcho rediit in gratiam, & ejus auctoritatem Romæ quoque restauravit. Leonem non excommunicavit, sed Gregorius III. generalibus verbis.
•  
  PDF 163 IV. Leo Imp Ecclesiæ Romanæ patrimonia invasit. Eorum reditus, è Theophane. Qui perperam explicatus ab Alemanno. Ejusdem error in donatione Ludovici Pij explicanda.
•  
  PDF 164 V. Pontifices post latifundia invasa, & hæresim Leonis, ejus imperium coluerunt, & Reipublicæ curam amplexi sunt; ut patet è Gregorio III. & Zacharia. Exarcho pulso, Aistulfus Rex Romæ minatur. Legatus Constantini Copronymi in urbem advenit. Stephanus III. illi se adjungit ad repetendam Ravennam à Longobardis. Auxilium petit ab Imperatore Orientis. sub cujus imperio Roma hucusque stetit. Cùm nulla spes præsidij è Græcia, Stephanus arma Pippini implorat.
•  
  PDF 164 VI. Immutatio in Romanæ urbis administratione, post victoriam Pippini, & donationem Exarchatus. Vnà cum provinciis, Pippinus contulit Ecclesiæ Romanæ Patriciatus dignitatem & auctoritatem. Patriciatus quoque Romanorum delatus Pippino, electione. Roma duobus Patriciis in solidum subdita, Romano Pontifici, & Regibus Francorum. Probatur Patriciatum collatum fuisse à Pippino, ex Hadriano. unde quoque Patriciatus Romani probatur ex epistolis Pauli Papæ.
•  
  PDF 165 VII. Plenam administrationem rerum civilium in urbe Romæ posthæc Pontifices exercent, ut patet è gestis Hadriani I. Ceterùm nindum reverentiam Imperio CP. debitam deposuerant. quod ostenditur ex epistolis Hadriani. Inde petitur ratio cur Patriciatus solùm collatus fuerit Stephano à Pippino, & vice versa. cur etiam in donationibus mentio Romanæ urbis facta non sit. Administratio Rom. Pontificum probatur quoque è Ludovici Pij donatione.
•  
  PDF 166 VIII. Patriciatus Romanorum concessus regibus nostris, æquo jure cum Patriciatu Exarchorum, è facto Hadriani, è literis Caroli ad Leonem III. & ex Eginhardo. Populus Rom. sacramentum fidei præstat Carolo Patricio.
•  
  PDF 166 IX. Angilbertus Romam à Carolo missus, ut de utriusque Patriciatu confirmando cum Leone tractaret. Patriciatum vertunt in dominatum urbis. Quod significatur Lateranensibus picturos, ex conjectura auctoris. Tunc dictus Leo III. à Romanis Dominus Noster; & Carolus quoque. Cujus esse dicitur civitas Roman, à Paulo Diacono.
•  
  PDF 166 X. Ex hoc dominio gradus factus ad Imperatoris titulum. Eum Carolo Pontifex contulit, jure supremin dominij, quo potiebatur in Romanam civitaem. Non illum instituit, sed instauravit. Qui socius erat in dominio, de sua dignitate aliquid detrivit. Carolum adoravit. Tunc omnino discessum à Græcorum imperio. Explicatus Theophanes.
•  
  PDF 167 XI. Post imperium delatum Carolo, consortium dominij remansit. Carolus reos capite damnat Romæ, qui rei erant læsæ majestatis erga Leonem. Consortium quoque probatur è constitutione Lotharij, qui legem condit Romanis ex auctoritate Papæ & sua. Sententia illius legis. Carolus Calvus consortium amovit, & omnibus regiis juribus cessit. Roma deinceps sub solius Pontificis dominio, è Constantino Porphyrogeneta.
•  
  PDF 167 XII. Quibus gradibus Reges Francorum supremum Romanæ civitatis dominium iu Romanos Pontifices contulerint, breviter recensetur. & explicatur donatio Ludovici. Postquàm soli Pontifices sine communione Domini sunt effecti, nomen suum un annorum computationibus adhibuerunt. Omnem auctoritatem secularem à Regibus Francorum trahunt.
•  
  PDF 168 Capvt XII.
•  
  PDF 168 I. Agitur de donatione ficta Constantini, ut consilium commenti expendatur. Card. Baronius putat à Græcis confictam. Quod refellit vir eruditus, qui Ioanni Diacono tribuit hoc figmentum sub Othone primo. Hujus conjecturæ rationes. Schismaticus fuisse existimatur vulgò hujus Edicti interpolator.
•  
  PDF 168 II. Ex sententia auctoris, erat potiùs Romanæ Ecclesiæ studiosissimus. Non refert acceptam Constantino primatus auctoritatem, sed Christo. De illo primatu hic decernitur ad executionem legis divinæ. exemplo Phocæ, Valentiniani, & Iustiani. Leo IX. & Petrus Damiani utuntur hoc Edicto ad probandum principatum spiritualem æquè ac terrenum.
•  
  PDF 169 III. Probabile est interpolatum mandato Pauli Papæ, adversùs Græcos. Disceptatio Legatorum Pontificis & Imp. CP. coram Pippino. Tria capita hujus Edicti adversùs Græcos. Primum, donatio Italiæ & Occidentis à Constantino. Quæ explicatur.
•  
  PDF 170 IV. Secundum caput reprimit fastum Patriarchæ CP. Non ex imperitia, sed astu, tribuitur Constantino dignitas patriarchalis Ecclesiæ Constantinopolitanæ, juxta mentem Græcorum mediæ ætatis. Sed Romana illi præfertur, & ceteris. Tertio capite, judicium in rebus disciplinæ & fidei tribuitur Romano Episcopo.
•  
  PDF 170 V. Stylus Edicti non alienus ab ætate Pauli. Donationis illius meminit Hadrianus I. octo annis post Paulum. Extat in Collectione Isidori eodem seculo. Eam allegant Hincmarus & Ardo, ante Othonis I. tempora.
•  
  PDF 171 VI. Otho III. ait à Ioanne Diacono confictum Edictum. Quis fuerit ille Ioannes, ex sententia Freheri & Card. Baronij. Probabile est hoc Edictum objectum Carolo Calvo. Expenduntur verba Othonis de dilapidatione quam Pontificibus objicit.
•  
  PDF 171 Capvt XIII.
•  
  PDF 172 I. De dispensationibus agendum, quibus juri canonico derogatur. Quo sensu usurpetur vox illa apud Iureconsultos, & in sacris scripturis. In jure canonico sumitur pro venia legis. A Græcis manavit hæc dispensationis significatio, qui eam vocant cujus vocis usus varij. Varia quoque dispensationis nomina.
•  
  PDF 172 II. Discrimen veterum dispensationum & recentiorum. Illæ post canones infractos, istæ ne infringantur concessæ. Indulgentia crimines & pœnæ canonicæ Clericis & laicis aliquando concedebatur. apud Eulogium, pro pœnitentiæ & communionis beneficio post lapsum. quod Innocentius misericordiæ nomine expressit.
•  
  PDF 173 III. Remissio pœnæ canonicæ ad arbitrium Episcopi, erga Clericos vel laïcos, qui aliquando ob pœnæ duritiem ad paganos deficiebant. Differentia in eo capite Episcoporum & judicum, è Photio.
•  
  PDF 173 IV. Clericis & Episcopis per vitium ordinatis, vel hæretica communione infectis, venia etiam dabatur; sed à synodis tantùm; aut à Summo Pontifice. De Clericis Arrianorum communionem amplexis responsum Athanasij.
•  
  PDF 174 V. Vitia ordinationum Episcopis Hispanis quædam remisit Innocentius, quædam discuit jussit. Non autem aliquid indulsisset ante ordinationes peractas. quemadmodum nec Celestinus aliquos contra canones ordinari voluit.
•  
  PDF 174 VI. Clericos à Bonosiacis hæreticis ordinatos suscipi posse pro remedio pacis respondet Innocentius Episcopis Macedoniæ. Regula Augustini, id fierti tantùm posse quando pax Ecclesiæ constituitur. Similitudo potita ab insitione arborum.
•  
  PDF 174 VII. Vt Donatistæ in suis gradibus recipi possent, necessarium fuit ut consensus Africani Concilij firmaretur à sede apostolica, in eorum tantùm Clericorum gratiam per quos fieret unitatis Ecclesiæ compensatio.
•  
  PDF 175 VIII. Dispensatio conceditur ob publicam utilitatem, ex Cyrillo Alexandrino, cujus locus explicatur.
•  
  PDF 175 IX. Profertur alter locus ejusdem auctoris in eandem sententiam. Corruptus apud Ivonem; hic autem explicatus & illustratus. De Palæstina addicta Hierosolymitano Episcopo. Synodus Ephesina se gessit non damnando Theodorum Mopsuestenum. De œconomia quam Gregorius Nazianz. in dogmate de Spiritu sancto exigebat.
•  
  PDF 176 X. In caussa Chrysostomi, dispensationis æquitatem repudiabat Cyrillus, & Canonum observationem præferebat paci Occidentalium. de quibus explicandus Cyrilli locus. Sed tandem rediit in gratiam cum Roman Ecclesia.
•  
  PDF 176 XI. Ea prudentia aliquando porrigebatur ad controversias fidei. Probatur auctoritate Ioannis Vecci Patriarchæ CP. tum etiam ex Athanasio, Gregorio Nazianzeno, Maximo, & Basilio. Egregia regula, quoad hanc, præscripta à Gregorio Nazianzeno.
•  
  PDF 179 Capvt XIV.
•  
  PDF 179 I. Summus Pontifex canones temperavit in Oriente. Damasus remisit vitium ordinationis Flaviani Antiocheni, precibus Ioannis Chrysostomi & Theophili Alexandri. Anatolius ordinatus à Synodo Ephesina secunda, quæ nulla erat, assensu Leonis I. episcopatum retinuit. Idem accidit Maximo Antiocheno contra canones ordinato. cui vitium Stephani dissimulavit Spimplicius Papa, in gratiam Zenonis Imperatoris.
•  
  PDF 180 II. Frequentiora dispensationum pontificiarum exempla in Occidente. Leo in Africa tolerant laïcorum ordinationes, sed bigamorum damnat. Hilarus veniam concessit Episcopis Hispanis, ordinatis absque Metropolitani consensu contra canones Nicænos.
•  
  PDF 181 III. Aliquando necessitate cogente non personis singulis, sed omnibus, conceditur remissio Canonum; ut statum est à Gelasio in ordinationum intervallis.
•  
  PDF 181 IV. Aliquando etiam damnatis Episcopis restitutio indulta est à Summis Pontificibus, ex clementia, de synodorum consensu. Quod probatur exemplis. Caussæ Athanasij, Chrysostomi, & Flaviani, pertinent ad jura appellationum, non ad restitutionem ex benignitate indultam. In quo notatur Ivo.
•  
  PDF 182 V. Ex dictis patet veniam infringendi canonis olim concessam non fuisse, sed tantùm infracti. Quod obtinebat tempore Zachariæ; qui negat facultatem datam à decessore suo ducendæ viduæ avunculi, qui hoc est contra canones. Ea ratione petitionem Bonifacij de eligendo successore reijcit.
•  
  PDF 182 VI. Frequentior esse cœpit dispensationum usus undecimo seculo: sed nondum concedebantur, nisi utilitatis prætextu. Recte dividit Ivo præceptiones; quarum aliæ sunt immobiles, è jure divino; aliæ mobiles, è jure canonico. in his, si detur compensatio boni publici, potest indulgeri dispensatio. Discussæ præfatio Ivonis in aliis capitibus. Regula Ivonis, non reprehendendos Prælatos qui aliqua tolerant non adversa fidei aut bonis moribus.
•  
  PDF 182 VII. Origo dispensationum quæ dantur in antecessum, ex contumacia fidelium petenda, qui canonibus parere nolebant, ex Anselmo.
•  
  PDF 183 VIII. Regula Goffridi in his dispensationibus, ut non fiant studio lucri, sed pietate subveniendi infirmis. Dispensationes sine caussa, reprobatæ.
•  
  PDF 183 IX. Ob necessitatem, vel communem utilitatem, hæ dispensationes concedi debent. Alioqui sunt dissipationes, ex Bernardo.
•  
  PDF 183 X. Gratianus sequitur eandem sententiam. Iure Decretalium, privatorum habita est ratio major quàm olim; quibus dispensationes dantur, si juventur aliquo merito, quod usui Ecclesiæ esse possit.
•  
  PDF 183 Capvt XV.
•  
  PDF 184 I. Discuitur quæstio, an dispensatio sine caussa sit licita & valida. Inferioris, est illicita & incalida. Summi Pontificis, quidam licitam esse aiunt; alij autem illicitam, quia non est dominus legum.
•  
  PDF 184 II. Illicita autem dispensatio, à plerisque valida dicitur; ab aliis invalida. quorum rationes proponuntur.
•  
  PDF 184 III. Distinctio auctoris, in iis quæ singulos respiciunt, dispensationem sine caussa, absque crimine concedi & suscipi; in iis quæ jura tertij aut statum publicum lædunt, nec licitam esse nec validam. Prima pars probatur, ex consuetudine recepta ab aliquot seculis; quæ inducere potuit ut per dispensationes legi derogetur, quemadmodum omnino potest legem abrogare. Maxima vis consuetudinis in dispensationibus. unde dispensatio significatur nomine consuetudinis. Dispensationes in gravissimis rebus quotidie...
•  
  PDF 185 IV. Si mores recepti in regno lædantur, invalida dispensatio. quia sine caussa legitima, & quia in iis casibus dispensationis usus non receptus. Dispensationes mendicantibus conceßæ ab beneficia possidenda rejectæ.
•  
  PDF 186 V. Caritas læditur novitate. Quare abstinendum hoc casu à dispensatione, quæ precipuè ob concordiam inducta est. Ex dispensationibus intempestivis dissidia oriuntur, è Maximo Abbate.
•  
  PDF 186 VI. Inquiritur in omnia rescripta, non eo proposito ut limites ponantur pontificiæ potestati. Omnia privilegia sedis Romanæ non erant cognita Gallis tempore Fulberti. Tenerè agendum cum Romanis.
•  
  PDF 186 VII. Cavent Romani Pontifices ne rescriptis suis scandali occasionem præbeant. Tria genera scandali. De Petri reprehensione à Paulo propter scandalum.
•  
  PDF 187 VIII. Si scandalum oriatur, temperandum ab executione rescripti. Scandalum movetur, si recepta consuetudo infringatur. Et si justa præcipiantur, supersedendum ab executione, ratione scandali; cujus non potest dari dispensatio. Iudex delegatus debet rescribere & supersedere.
•  
  PDF 188 IX. Regula petita è scandalo sufficit in foro. Quærunt tamen Theologi & interpretes, an si rescriptis pessumdaretur disciplina ecclesiastica, iis parendum sit. Respondent ab iis exequendis abstinendum; & si necesse sit, sub sidium Principum implorandum. Quod fit per modum defensionis, non autem jurisdictionis. Et in Summp Pontifice non censetur eo casu esse defectus auctoritatis, sed defectus intentionis. Romana sedes urget executionem mandatorum quæ salubria sunt, è Leone IV. & Gregorio VII.
•  
  PDF 188 X. Ad defensionem & ultionem veritatis habet primam & maximam potestatem. Contra veritatem nihil potest, è Facundo Hermianensi.
•  
  PDF 188 XI. Non potest concedi dispensatio juris divini, vel naturalis, sed tantùm interpretatio.
•  
  PDF 189 Capvt XVI.
•  
  PDF 189 I. De privilegiis agitur, quibus derogatur Iuri Canonico, eximendo Capitula & monasterio ab Episcoporum jurisdictione. Monachi olim sub Episcopis.
•  
  PDF 189 II. Monasteria liberata olim ab Episcoporum potestate Decretis synodorum, & consensu regio. De hoc consensu hic agendum. qui adhibitus est in exemptione monasteriorum sancti Dionisij & Corbeiæ.
•  
  PDF 190 III. Decretorum regiorum usus docetur è Marculfo: quo & exemptio ab Episcopis indulta confirmatur, & immunitates quædam jure regio conceduntur. Id etiam probatur è Flodoardo, & Synodo Suessionica. Effectus illius Decreti ostenditur è Carolo Calvo.
•  
  PDF 190 IV. Accessit auctoritas Summorum Pontificum, temporibus Gregorij Magni, cum regio consensu; quamvis plena exemptio à jurisdictione Episcopi tributa non sit. Adeodatus exemptionem indulsit monasterio Turonensi. Meminit regij Edicti contra laïcos. Regum tamen decreta ad confirmationem exemptionum pertinebant, è Pippino, & è Nicolao, qui precibus Regis & Episcoporum libertatem monasterij S. Carilesi firmavit.
•  
  PDF 191 V. Idem observatum à proceribus Galliarum, qui ex consensu Episcoporum decreto suo monasteria à se condita eximebant, & subjiciebant Romanæ Ecclesiæ. Ivo requirit in istis privilegiis Episcopi consensum, apostolicam auctoritatem, & Regis Pragmaticam Sanctionem.
•  
  PDF 191 VI. Hinc profectum, ut tandem à sede apostolica monasteria exempta fuerint, ob immodestiam Episcoporum, illis invitis; ut docent Gregorius VII. & Alexander II. Tandem ex mero Pontificum arbitrio concessæ sunt exemptiones. Quod displicuit Bernardo & ceteris ejus ævi.
•  
  PDF 192 VII. Crevit exemptorum numerus, simùlque creverunt Episcoporum querela, ut patet è Durando.
•  
  PDF 192 VIII. Regi competere ut incommodis exemptionum prospici curet. Novos Religiosorum ordines, nec novas Ecclesias, aut monasteria construi posse sine Regis consensu.
•  
  PDF 195 Liber Qvartvs.
•  
  PDF 195 Capvt Primvm.
•  
  PDF 195 I. Dicendum hoc libro de legum executione, quæ protuitione ecclesiastica disciplinæ feruntur, quod expeditur hodic per appellationes ab abusu dictas. Formula illarum est recentior. Sed res ipsa iisdem initiis in Ecclesia cum regia potestate coaluit. Ordo hujus dissertationis. Agitur primò de auctoritate Principum Romanorum in hoc genere. Deinde inquiritur quid ex eo jure in Reges Galliarum manarit. Quæcunque olim acta, hodic vigere non possunt.
•  
  PDF 196 II. A Principibus prohibiti olim Episcopi ne canones violarant. Executo canonum differt à Tuitione; quamvis etiam apud veteres aliquando hæc verba confundantur. Executio jurisdictionem nullitatis eorum quæ gesta sunt adversùs canones non egreditur. Princeps legum suarum habet, Canonum verò tantùm & custodiam.
•  
  PDF 196 III. Vulgata regula Canones vim legum obtinent, novè, sed juxta mentem Iustiani, explicata. Quâ non solùm reverentia & executio publica canonibus conciliatur; sed etiam Principi custodia canonum, ut ceterarum legum, aßeritur. Quod ostenditur è Iustiniani Novellis. Itaque canonum executio nititur auctoritate pontificia & regia. Hæc læditur canonibus violatis, ac si leges publicæ læderentur. Imò custodiæ canonum Principes prospicere tenentur plusquam legum civilium.
•  
  PDF 197 IV. Explicatur è Iustiniano qui servatus fuit ad hanc custodiam. Princeps Episcopis lege sua canonum executuinem præcipit; & Magistratibus. Hi vetare debent ne canones violentur. Si infracti fuerint, referre ad Principem, ut ipse corrigat. Decreta in Episcopos expulsionis pœna, ex vilegis infligenda.
•  
  PDF 197 V. Quæritur an Constitutiones illæ receptæ fuerint ab Episcopis. Consilio Episcoporum res ecclesiasticas Iustinianus non pervertit Sanctiones Christianorum, ut ille affingit Procopio; sed dissimilavit justas illorum conquerendi rationes, cùm vexati essent à Iudæis.
•  
  PDF 198 VI. Manifesta violatio canonum, à Synodo aut à Principe restitui poterat. Quod ostenditur è Synodo CP. sub Mena, in caussa Anthimi, qui jussu Theodoræ ex episcopatu Trapezuntio ad Constantinopolitanum prosilierat. Inde illusstratur Concilium Africanum adversùs Balsamonem. Hoc etiam ostenditur è Codice, & Liberato. Depulso à sede, quæ vacantem redderet Ecclesiam, in manifestissima canonum violatione, irrogabatur aliquando à Principe; non autem regradatio aut dejectio à dignitate.
•  
  PDF 199 Capvt II.
•  
  PDF 199 I. Violatis canonibus, dupliciter prospicitur disciplinæ, vel lata lege, vel specialiter emendato quod perperam gestum est. Latæ legis exemplum; è Codice Theodos. & Iustin. Explicatur lex Omni innovatione. C. de sacros. Ecclesiis. Theodosius relationes synodicas Illyrici in rebus dubiis tribuit Episcopo CP. Quod caruit effectu.
•  
  PDF 201 II. Photij expositio refutatur, quæ omnes quæstiones canonicas tribui putat Episcopi CP. non autem solam relationem rerum dubiarum. Opinio viri eruditi, qui censet innovationem à lege damnatam versari in eo quòd Illyriciani recessissent à sede CP.
•  
  PDF 201 III. Principes specialiter quoque quereliis adversiùs canonica judicia delatiis prospiciebant; quia patrocinium debebant non solùm canonibus, sed etiam Clericis; ut probatur è Concilio Chalcedonensi.
•  
  PDF 201 IV. Querelâ ad eos contra judicia ecclesiastica de latâ, variè se gerebant. Aliquando ipsi cognitionem ad se transferebant. Id ostenditur exemplo Athanasij Alexandrini. Ejus appellatio à Concilio Tyrio ad Constantinum respondet appellationibus ab abusu; & differt ab appellatione Donatistarum.
•  
  PDF 202 V. Quatuor vitia seu nullitates Synodi Tyriæ. Hostes Athanasij à judicio non rejecti. Delegati in Mareotidem ad testimonia recipienda, qui è cœtu illo erant suspectissimi. Delegatio decreta à parte tantùm Concilij. Testimonia reccepta. Dolus & infidiæ judicum.
•  
  PDF 202 VI. Ob ea vitia Athanasius libello postulat à Dionysio Imperatorus legato, ut negotium integrum ejus cognitione reservet.
•  
  PDF 202 VII. Damnatur Athanasius. Appellat Constantinum, ob dolum, insidias, & vim hostium potiùs quàm judicum. Constæntinus cognitionem suscipit, ut cognoscat de perverso illo judij ordine. Ea cognitio eluditur, nova accusatione majestatis læsæ delata. Ea de caussa Athanasius in Gallias relegatur à Principer. In angustiis licere putavit Athanasius auxilia Principum implorare adversùs infesta judicia ecclesiastica.
•  
  PDF 203 Capvt III.
•  
  PDF 203 I. Auctoritas Principum Romanorum in plerisque capitibus judiciorum ecclesiasticorum expenditur. Dabant judices, sed Clericos, in caussis ecclesiasticis, è Concilio Milevitano, & è delegatione trium Episcoporum Galliæ in negotio Donatistarum à Constantino facta, qui unà cum Melchiade de Cæciliano judicium ferrent. Ex illa delegatione Augustinus probat contra Donatistas, judicium illud non fuisse usurpatum.
•  
  PDF 204 II. Eadem judices dandi potestas probatur è Concilio Chalcedonensi.
•  
  PDF 204 III. Episcopis delegatis auctoritatem dabant judicandi eos qui aliàs sibi subditi non essent, è Cyrillo Alexandrino.
•  
  PDF 204 IV. Metropolitano aut Patriarcha suspecto, ab una provincia judicium transferebant in aliam; è Concilio Berytensi, quod relatum est in Chalcedonensi.
•  
  PDF 205 V. Synodis à se indictis præscribebant judiciorum ordinem. Quod docetur aliquot exemplis. Theodosius irritum declaravit Concilium Ephesinum, quòd fines præscriptos à Principe in modo procedendi excessisset. Causæ tamen cognitionem integram reliquit Concilio.
•  
  PDF 205 VI. Synodus Ephesina conqueritur, non de incompetentia Principis, sed de obreptione; quam Legatis missis ostenderunt. Discussio, an ordo retentus esset à Concilio, fieri poterat in Consistorio, ut fatentur Orientales. Negotio discusso, Theodosius confirmat Acta Synodi Ephesinæ, quæ antea resciderat.
•  
  PDF 206 VII. Explicatur in quo fines præscriptos à Theodosio excessisset Concilium Ephesinum. Absente Ioanne Antiocheno & delegato Principis, judicium habuerat de Nestorio. De caussis criminalibus pronantiaverat, quas Princeps evocaverat Constantinopolim. Idem Theodosius ordinem caussarum præscripsit Concilio Ephesino II. ut nullæ lites civiles agerentur ante quæstionem fidei. Iussit etiam Flavianum abstinere à judicio, & sedere inter reos, quamvis ordinario jure aliter fieri debuisset.
•  
  PDF 206 Capvt IV.
•  
  PDF 207 I. Principes aliquando susoendebant prioris synodi judicatum, nova synodo indicta. Quod factum à Theodosio in caussa Nestorij. Qui damnatus à Synodis Romana & Alexandrina, nisi resipisceret intra decem dies. Theodosius Synodo Ephesina indicta ad petitionem Nestorij, interim nihil innovari jussit. Ostenditur à Concilio habitam rationem suspensionis.
•  
  PDF 207 II. Auctoritas Theodosij interpellata à Leone, ut suspendi juberet executionem secundæ Synodi Ephesinæ. In quæ Dioscorus omnia per tumultum egit contra canones, deposito Flaviano. Leo hanc synodum reprobat in Concilio Occidentali. Sed auxilium Principis implorat adversùs Orientales. Iis verbis utitur quæ auctoritatem Principum in hac re significant.
•  
  PDF 208 III. Leo de iniquitate synodo judicium tulit. A Principe verò petit rescissionem, ex eo capite, quòd per vim & contra canonum ordinem omnia gesta essent. Vir eruditissimus putat à Leone peti prioris legis revocationem, qua Theodosius Synodum Ephesinam confirmaverat. Sed nondum resciverat legem illam latam fuisse. Refutati Novatores, qui à Principe solo rescissionem synodorum tunc pependisse volunt. Theodosius noluit satisfacere desiderio Leonis. Sed Marcianus indixit Synodum Chalcedonensem...
•  
  PDF 209 IV. Legati Romani implorant auxilium Judicum in Synodo Chalcedonensi, adversùs illius synodi decreta, quæ canonibus Nicænis erant contraria.
•  
  PDF 209 V. Principes restaurationem judiciorum ecclesiasticorum rescriptis suis permittebant. qua de re alibi.
•  
  PDF 209 VI. Ab Episcopis quos in caussis ecclesiasticis delegabat Princeps, ipse appellabatur, è Justiniano. Quod obtinebat in civilibus negotijs, & criminalibus, etiam Episcoporum, tempore Gregorij Magni. quod ipse rectum esse scripsit. Lis in appellatione commissa Diacono sedis Romanæ, & uni è Magistratibus. Judicium verò latum à Principe.
•  
  PDF 210 VII. Apud Græcos posterioribus seculis jus illud continuatum. Imò recusata synodo Patriarchæ à reo, Imperator caussam ecclesiasticam ad suum tribunal traxit, è Balsamone, qui hoc factum non probat; quamvis judicem secularem adjungi posse à Principe, judici ecclesiastico putet. Quibusdam quoque tunc visum, à sententia Patriarchæ, Principem appellari posse, cum distinctione.
•  
  PDF 210 VIII. Qua ratione Principes Romani se gesserint in judicijs canonicis, secundùm ea quæ superioribus capitibus observata sunt.
•  
  PDF 210 Capvt V.
•  
  PDF 211 I. Vt provinciæ Galliarum, ita & Imperij jura Regibus Gallorum cesserunt, & cura tuendæ politiæ ecclesiasticæ illos respexit post Clodovei baptismum. Tanta erat cura canonum illis temporibus, ut rarò ad Reges de violatione illorum querelæ deferrentur. Tamen si qui Episcopi in canones peccarent, à Rege corrigi poterant, è Gregorio Turonensi. Canonum magna reverentia apud Reges & Episcopos. Sacramenturm Chilperici de canonibus servandis. Gregorius Turonensis tenax canonum.
•  
  PDF 211 II. Acta Episcoporum, quæ decretis regiis contraria essent, Reges in irritum mittebant; ut patet ex Heraclij electione in episcopoatum Santonensem, quæ rescissa à Chariberto Rege, & multati Episcopi.
•  
  PDF 212 III. Sequentibus seculis frequentiùs interpellati sunt Reges, quia crebriores canonum infractiones. Pippinus in Synodo Suessionica animadversionem sibi & Concilio regni reservavit, ratione canonum violatorum.
•  
  PDF 212 IV. Vis inferebatur canonibus per rescripta Romanæ Curiæ, aut per Episcoparum judicia. Vtrique incommodo prospectum ab avo Caroli Magni usque ad hanc ætatem.
•  
  PDF 212 V. Secundum exemplum in caussa Ansegisi. Primatus Galliæ & Germaniæ illi delatus à Ioanne VIII. Cujus Legati & Carolus Calvus consensum Episcoporum, se parituros decretis Papæ, secundùm sacros canones & decreta. Pura obedientia exacta, sed oblata sub illa conditione. Quidam Episcopi cesserunt, alij siluerunt. Inde varietas Actorum Concilij Pontigonensis.
•  
  PDF 213 VI. Hincmarus impugnat primatum Ansegisi, & Acta Synodi Pontigonensis, ex eo capite, quòd major pars Episcorum refragata esset novo rescripto.
•  
  PDF 213 VII. Expenditur epistola Hincmari, ut ostendatur quem modum sequerentur illo seculo Episcopi Gallicani, ad impediendas novitates canonibus contrarias, quæ inducerentur absque necessitate.
•  
  PDF 214 VIII. Eodem seculo Bertolfus Treverensis privilegio Ioannis Papæ intercessit, & obtinuit ut nihil innovaretur.
•  
  PDF 214 IX. Episcopi Gallicani hanc auctoritatem sibi vindicabant, exemplo Ecclesiæ Africanæ, quæ deprecata est Celestinum ut Clericos appellantes repelleret, quia hoc Nicæni canones vetabant, in quo nondum erat derogatum Ecclesiæ Africanæ.
•  
  PDF 214 X. Simile quoque est Cypriani factum in caussa Basilidis & Martialis. Depsiti ab Hispanis ob idololatriam, restituuntur episcopatibus suis à Stephano per obreptionem, contra decreta Cornelij. Ratione obreptionis factæ in pernioiem canonum Cyprianus docet supersedendum ab executione rescripti.
•  
  PDF 214 Capvt VI.
•  
  PDF 215 I. In contentionibus de jurisdictione, Episcopi Gallicani aliquando urgebantur excommunicationum minis, ut accidit Hincmaro Remensi. Respondit ille Nicolao I. excommunicationi non eße locum, nisi quando canones violantur per contemptum.
•  
  PDF 215 II. Vt ab excommunicationibus tuti essent Episcopi, patrocinium Regum interpellabant. Quod probatur duabus epistolis Caroli Calvi. Primâ, Hadrianum II. monet, alienum esse à canonibus ut Episcopus Laudunensis damnatus in Gallia, sistatur Romæ; sed in provinici retractandum esse judicium. Romanæ sedis judicai contraria canonibus non esse mittenda executioni.
•  
  PDF 215 III. Quia non sunt lata ex privilegio B. Petri. Phrasis illa petita est è Leone I. Explicatur ex Hincmaro. Iudicium illud ferri dicitur ex privilegio B. Petri quod fertur ex illius æquitate. Itaque quod illa æquitate caret, non nititur quoque privilegio. Eadem phrasis usurpata à Synodo Tricassina coram Ioanne octavo. Idem significant hæc verba Concilij Pontigonensis, secundùm sacrum ministerium
•  
  PDF 216 IV. Secundâ epistolâ pro Episcopis conqueritur Carolus apud Ioannem VIII. quòd Presbyterorum damnatorum appellationes admitterentur. Hæc rescripta à canonibus aliena ministris tribuit, non Pontifici. Transalpinis privilegia exactiùs servanda, quia longè absunt ab urbe Roma. Id paci Ecclesiæ congruit. Iudicia legibus & canonibus contraria, nulla esse docet.
•  
  PDF 216 V. Eo seculo persuasum erat judicia Patriarcharum contra canones lata, nullius esse momenti, è disputatione Zachariæ & Metrophanis in Octava Synodo. Ea regula petit è Concilio Ephesino.
•  
  PDF 217 VI. Quod intelligendum est, si contra manifestam juris formam expressim pronuntietur. Non privatis, sed Ecclesiæ Gallicanæ vel Principi licuit eo casu suspendere executionem rescriptorum.
•  
  PDF 217 Capvt VII.
•  
  PDF 217 I. Conquerentibus Clericis de judiciis Episcoporum subveniebant Principes. In eam re extat canon Concilij Francofordiensis. Post judicium Metropolitani, si partes non consentiant rebus judicatis, accedere possunt ad Principem, cum relatione Metropolitani.
•  
  PDF 218 II. Prudentia auctorum hujus canonis expenditur. Conciliatur hic canon cum Antiocheno Concilio. Imperator adiri non debet ante judicium synodi. Cum temperamento, cognitionem quandam extraordinariam Princeps in his negotiis exercebat.
•  
  PDF 218 III. Summus Capellanus discutiebat res ecclesiasticas in Palatio, ut Comes Palatij res seculares. Ad Regem referebat de iis negotiis quæ majoris essent momenti. Apocrisiarius idem cum Capellano. De contentionibus canonicis omnis generis judicium ferebat. Quem ordinem teneret in judiciis ferendis. Intererat omnibus constitutionibus quæ fiebant in Palatio.
•  
  PDF 219 IV. Munus Apocrisiarij istius gratum fuit Romanis Pontificibus. Ei muneri admotis Episcopis, gratiam faciebant canonum, ut ab Ecclesiis suis abesse possent. Ea indulgentia assensu Synodi Francofordiensis ad petitionem Regis confirmata. Apocrisiarij isti similes illis qui morabantur in comitatu Imperatorum Constntinopolitanorum. Archicapellani munus tandem confusum est cum munere Comitis Palatij. quod restitui petio Synodus Carisiaci.
•  
  PDF 219 V. Temporibus Ludovici Pij, omisso Metropolitano, damnati Presbyteri recta Principem adibant. Ea de re queritur Concilium Parisiense, & docet hunc abusum ortum habuisse ex cessatione synodorum provincialium. Canones infracti erant, quia omisso Metropolitano Princeps interpellabatur.
•  
  PDF 220 VI. Missos Dominicos Reges mittebant per provincias, qui canonum & legum executioni invigilarent. Regia auctoritate quæ corrigenda erant, cum Episcopis corrigebant. In eo negotio Rex Episcopis cooperabatur, ut loquitur Carolus Magnus.
•  
  PDF 220 VII. Ludovicus Pius ait sibi commissam Ecclesiæ & Regni curam. Hujus sui ministerij adjutores esse Episcopos, in suo ministerio quod eis divina auctoritate impositum est, & Comites in ministerio illis credito, humano mandato. Reges ita erant Minitores, ut contumace emendarent.
•  
  PDF 220 VIII. Missorum Dominicorum dignitas, & munus, è Flodoardo, & Capitularibus. Alij à Missis discurrentibus, qui erant ministri tantùm. Cum Episcopis prospiciebant canonum executioni, & vulnus impediebant. Appellationes ab abusu post vulnus remedium parant.
•  
  PDF 221 IX. Presbyteri vexati ab Episcopis in visitationibus & variis sumptibus, confugerunt ad Carolum Calvum, qui lege lata illis
•  
  PDF 221 Capvt VIII.
•  
  PDF 221 I. Sub tertiæ dynastiæ Regibus, antiquorum canonum desiderium vigebat; ut patet ex Concilio apud Ansam, in quo definitum est illud privilegium non esse ratum quod canonicis non solùm non concordaret sed etiam contrairet sententiis. Patet etiam è Glabro; qui recitat offensionem Gallicanorum Episcoporum; quòd invitio Turonensi Episcopo, ad preces Fulconis Comitis Basilica consecreta fuisset è Legato, jussu Romani Pontificis, contra canones.
•  
  PDF 222 II. Glaber de Ioanne Antipapa non est intelligendus, sed de Ioanne XVIII.
•  
  PDF 223 III. Explicantur verba illa Glabri, Papam & Fulconem schisma creavisse. Schisma, est secessio à communione Ecclesiæ, ob quæstiones de disciplina. Hæresis, ob quæstiones de fide, è Basilio, Schisma desinit in hæresim; non solùm quòd schismati sæpe hæresis adjungitur; sed etiam quòd ipsum schisma, si inveteratum sit, in hæresim vertatur.
•  
  PDF 223 IV. Id docetur è canone VI. Concilij CP. Qui explicatur, & conciliatur cum canone Basilij; rejecta conciliatione Balsamonis. Basilius agit de schismate nondum desperato. Canon VI. è Nicolao. Novatiani & Quartadecimani damnati ut hæretici, & plures alij, ob quæstiones disciplinæ. quia Ecclesiam contemnebant, cujus auctoritas in Scripturis commendatur.
•  
  PDF 224 V. Qui sint canonici Episcopi in dicto canone sexto. Corrigendus locus, & rescribendum. Emendatus etiam obiter locus Concilij Chalcendonensis. ... sunt Episcopi ejusdem communionis, Latinis Communicatores. Confirmatur hæc emendatio è versione canonis quæ extat in epistola Nicolai I.
•  
  PDF 224 VI. Ex ijs quæ dicta sunt illustratur locus Glabri, qui schisma vocat dissidium Papæ & Episcoporum in caussa canonica. Schisma es significatione usurpatum à Benedicto IX. à Synodo Anglicana, Hincmaro, & Ivone.
•  
  PDF 225 VII. Quomode se gererent Gallicani Episcopi in retinendis canonibus adversùs nova rescripta. Id ostenditur ex privilegi conceßa à Paschali II. Henrico Imperatori. Concilium Viennense damnat privelegium; & minatur secessionem, ni Paschalis illud revocet. Galli modestiùs se gerunt. Perseverandum in obedientia Papæ docent, & parendeum ijs quæ pertinent ad Cathedram, cetera non admittenda.
•  
  PDF 225 VIII. Ivo negat de Pontifice judicium suscipiendum, nisi à fide aberraret. Si quid tamen ab eo decernatur incommodum Ecclesiæ Gallicanæ, synodos cujusquæ provinciæ id correcturas, salva reverentia Ecclesiæ Romanæ.
•  
  PDF 226 Capvt IX.
•  
  PDF 226 I. Initio seculi decimitertij Ecclesia Gallicana tuebatur Libertates suas, solo dissensi. Conventus Bituricensis contradixit mandatis Romani Cardinalis, de collatione duarum præbendarum in unaquaque Ecclesia. Ea de caussa Legatus abstinuit ab executione mandati.
•  
  PDF 227 II. Eodem seculo Lincolniensis Episcopus his collationibus non consensit. Ejus rationes; & contradictio aliena à contumacia. Clausula, Non obstante, tunc invalescere cœpit.
•  
  PDF 227 III. Non admissis quoque rescriptis illis, Galli jura sua tuebantur. Olim Clerici à Pontificibus commendati. Deinde adjunctæ sunt minæ excommunicationum. Initium hujus coactionis circa tempus Lucij III.
•  
  PDF 227 IV. Episcopi Gallicani in his angustiis patrocinium regium implorarunt. Tuitionis regiæ pro custodia canonum nondum erat deleta memoria in tertia dynastia, ut probatur ex Ivone. Eam tuitionem à B. Ludovico expoposcit Ecclesia Gallicana, ad conservanda jura Collationum, & jurisdictionem, adversùs novitates. cui rei Ludovicus prospexit suo Edicto.
•  
  PDF 228 V. Inde est quòd Philippus IV. monuit Clementem ne ministerium Episcoporum impediret in caussa Templariorum. Se, salvo sacramento suo, id tolerare non posse.
•  
  PDF 228 VI. Quod explicandum est de sacramento præstito tempore inaugurationis regiæ. Ejus antiqua formula, qua promittitur conservatio privilegij canonici, à Phillipo. Quæ ducta videtur à formula concepta ab Hincmaro. Ea dicta est olim perdonatio, non sacramentum. Imperatores CP. spondebant fidei & canonum custodiam.
•  
  PDF 229 VII. Jure collationum & electionum sublato per Reservationes & Gratias expectativas, regium auxilium imploratur ab Ecclesia Gallicana ad eorum restitutionem. Carolus VI. jus antiquum adversùs novitates Edictes suis ea in parte restituit, & magistratibus suis executionem commisit.
•  
  PDF 229 VIII. Decreta Basileensia confirmata lege regia; cujus executio mandata judicibus regiis, qui contumaces plecterent. Comitia regni præsidium Libertatum Ecclesiæ Gallicanæ à solo Rege expectandum fatentur anno millesimo quadringentesimo nonagesimo tertio. Reges prospexisse canonum restitutioni, lege generali, & injuncta magistratibus exequendi cura. Quod probatur Edictis B. Ludovici & Caroli VI. & VII.
•  
  PDF 230 IX. Aliquando Reges ex officio novitates adversùs mores receptos repellebant, si ex iis detrimentum regni sequeretur. Id factum à Carolo VII. lege data, quæ extraneos à beneficiis removebat. Renuente Papa his incommodis consulere, imperio suo id egit. Nullum privilegium apostolicæ sedis ea de re præcesserat.
•  
  PDF 230 X. Lex ista videtur contraria constitutioni Innocentij III. quæ admittit ad beneficia undecunque natos. Innocentij constitutio æqua est in sua specie. Veteri jure, Episcopi eligeni è clericis cujusque civitatis. Jus illud ex parte restitutum lege Caroli, ut saltem è regno petantur. Duæ regulæ deductæ ex illa constitutione.
•  
  PDF 231 Capvt X.
•  
  PDF 231 I. Quaratione prospiceretur iis qui se ab Episcopis vexatos querebantur in negotiis ecclesiasticis adversùs mores receptos. Rescripto regio requirebantur Episcopi ut à vexatione cessarent, vel se judicio sisterent, bonorum capione indicta. Formula rescripti antiqua è Regestis Curiæ Parisiensis.
•  
  PDF 232 II. Explicatio illius rescripti. Caussa decimarum recensetur inter spiritualia. Si tamen insolitæ decimæ peterentur, Reges exactionem prohibuerunt; & excommunicationes, si quæ ob eam rem latæ essent, revocari jusserunt.
•  
  PDF 232 III. Consuetudine tolli poßunt decimæ personales, & prædialium quota præscribi. Quin etiam induci ut è certo genere fructuum nulla solvatur decima. Quare constitutio quæ eam exactionem prohibet est justa, è Covarruvia: qui tamen non docet ratione Principes ea de re statuere potuerint.
•  
  PDF 232 IV. Ob scandalum quod inde oriebatur. Philippus auctoritatem suam huic negotio interposuit; ut patet è verbis rescripti. E nova decimarum exactione scandala nasci fatentur Canonistæ.
•  
  PDF 232 V. Ad Regum officium pertinet scandala è rebus ecclesiasticis amovere, è Leone, & ex Anastasio, & è Leonis Senonensis epistola ad Childebertum, quod fit jure tuitionis.
•  
  PDF 233 VI. Rescriptis Cancellariæ Reges tuebantur olim Libertates Ecclesiæ Gallicanæ, ut docet locus petitus è Comitiis Turonensibus anni 1493.
•  
  PDF 233 VII. Privilegia quoque sibi à Romanis Pontificibus concessa, mulctis adversùs Episcopos indictis, & bonorum capione tuebantur, ex constitutione anni 1367.
•  
  PDF 233 VIII. Severiores pœnas imponebant Iustiniani leges Episcopis contumacibus adversùs disciplinam.
•  
  PDF 234 Capvt XI.
•  
  PDF 234 I. Inquiritur qua ratione se gesserint majores nostri quando jurisdictio ecclesiastica secularem invadebat. Ed de re altum silentium apud vetetes, quia Episcopi suis finibus se continebant.
•  
  PDF 234 II. Harum contentionum exemplum in Gregorio quarto. Divisio regni à Ludovici inter filios facta, sacramento confirmata est, & subscriptione Romani Pontificis. Ab ea receditur ob Carolum è secundis nuptiis prognatum. Inde bellum filiorum adversùs patrem. Gregorius à filiis stare putatur. De eo antiqui scriptoris verba.
•  
  PDF 235 III. Locus ille malè trahitur ad Regis immunitatem, ne possit excommunicari. Explicatur Gregorij propositum, ut prima divisio regni non infringeretur, ex Agobardo. Epistola hujus nomine edita est fragmentum epistolæ Gregorij IV. ad Episcopos Galliæ, unde hæc contentio illustratur.
•  
  PDF 235 IV. Epistolæ verba expenduntur. Evocaverat Episcopos. Illi contumaciùs respondent. quod Gregorius refellit. Episcopi scripserant excommunicationem, quam Gregorius parabat, pertinere ad injuriam imperatoriæ potestatis. Asserit Pontifex sibi injuriam fieri non posse, intacta sedis apostolicæ dignitate. Fidem seu sponsionem Imperatori præstitam, à se non violari.
•  
  PDF 236 V. Referuntur verba Episcoporum, qui excommunicationibus Papæ se non assensuros prositebantur. & periculum honoris illi minantur. Explicantur illa verba, & auctoris vitæ Ludovici, qui temeritatem Episcoporum in hoc capite damnat.
•  
  PDF 236 VI. Ex hoc facto colligitur sententiam totius Ecclesiæ Gallicanæ eam fuiße, à Pontifice excommunicationes ferri non posse prætextu perjurij aut bellorum, ob divisionem regni mutatam. Gregorius quoque eam potestatem sibi non asseruit. Confutati Novatores, qui ex hoc facto spretam putant à Gallis auctoritatem Romanæ sedis.
•  
  PDF 236 VII. Refellitur Massonus, qui Gallicanæ libertatis capita quædam ex hac epistola colligit, quæ falsò affingit Gallis.
•  
  PDF 237 Capvt XII.
•  
  PDF 238 I. Galli sub Carolo Calvo decreta Papæ de rebus secularibus non admittunt. Lotharij regnum, post ejus obitum, Carolus Francorum & Ludovicus Germaniæ Rex patrui inter se dividunt. Ludovicus II. frater Lotharij, herditatem petit; quem Hadrianus II. juvat, excommunicatione Regibus indicta, prætextu peruij & bellorum quæ inde manabant. Mandatum Hincmarout literas Pontificis Regibus significet.
•  
  PDF 238 II. Galli in conventu Aquisgranensi respondent Pontificem non esse Regem & Episcopum; Rempublicam eo non esse disponendam, sed ecclesiasticum ordinem; ex ejus arbitrio non esse dandum Principem; excommunicationem ferri non debere contra legem, Episcopos à Regis communione abstinere non posse, nisi exulent à regno.
•  
  PDF 238 III. Rex & primores regni minati sunt Hincmaro, si decretis Papæ abhæreret, rerum Ecclesiæ privationem. Coërcitio per bonorum capionem tunc erat usu receptu. Hincmarus rogat Pontificem ut abstineat ab ijs decretis quaæ scandalum excitant inter Ecclesiam & Rempublicam; unde sequantur in religione, & in bonis ecclesiasticis, maxima incommoda.
•  
  PDF 239 IV. Non carebant quodam prætextu Romani Pontifices, petito ex usu illius seculi. Censuris urgebant subditos ad rescarciendam fidem quæ Regibus debetur. Id tamen obtinebat petentibus Regibus adversùs subditos, non autem adversùs Reges. Exempla in prima specie, è Synodo Meldensi, è Synodo Suessionensi, & è Concilio Engelenheimensi. Quod institutum à Concilio Toletano.
•  
  PDF 239 V. Ob dignitatem regiam verbo à Pontifice immunutam gravis contentio inter Carolum & Hadrianum. Iusserat iste Hincmarus Laudunensem Romam duci, Regis cura. Excanduit Carolus; ait Reges Francorum non esse Vicedominos, actores, vel villicos Episcoporum; illis honorem deberi juxta Apostolum.
•  
  PDF 239 VI. Præter injuriam sibi illatam, adversam quoque canonibus Hadriani epistolam Carolus asserit. Ex utroque capite colligit, si mandata similia sibi aut Episcopis mittantur, cum excommunicationum minis, non receptum iri in regno. Miniesterio apostolicæ sedis se obtemperaturum; id est, in iis quæ fierint secundùm canones & traditionem majorum. Hadrianus his literis acceptis Carolum demulcet, & canonibus se accommodat.
•  
  PDF 240 VII. Immodesta Caroli comminatio adversùs Hadrianum, si à mandatis illegitimis non recedat. Explicatus Hincmari locus. In Quinta Synodo anathema indicitur ijs qui fidem violant. Ivones sententia contraria sententiæ Caroli.
•  
  PDF 240 Capvt XIII.
•  
  PDF 240 I. Sub tertia dynastia, non admissa decreta nova Conciliorum quæ jura regni infringebant. Prohibitum Episcopis à Conciliis Romanis ne hominium præstarent Regibus. Tamen Radulfus Remensis obtinere non potuit Ecclesiam, quin priùs moribus in regno receptis satisfecisset. Curia regnis his decretis refragabatur, ex Ivone; qui monet Paschalem ut factum toleret per dispensationem. Cujus consilium secutus est Summus Pontifex, etiam in simili specie; quæ emersit in Anglia.
•  
  PDF 241 II. Constantiam Ludovici VI. in conservandio magistratuum suorum juribus adversùs rescriptum Romanæ curiæ recenset Ivo, licèt rem non approbet. Vetitum rescripto ne Præpositi regij præstationes exigant à pauperibus Clericis. Præcipit Rex ne mittatur executioni. Alioqui minatur bona Clericorum captum iri.
•  
  PDF 241 III. Divisionem Noviomensis episcopatus invito Ludovico Rege fieri non debere scriptsit Ivo ad Paschalem. Jus divionis decernendæ spectabat ad Pontidicem; sed consensus Regis necessarius, ut vitaretur schisma, ex Ivone. Probatur necessitas regij consensus, è jure tuitioni, ne status ecclesiaticus mutaretur; è jure quoque regio. quòd parœciarum dissectionibus intervenire debeat. Confirmatur Conciliis Lucensi & Emeritensi.
•  
  PDF 242 IV. Conqueritur gravissimè Philippus Augustus de consilio Lucij III. qui Rege invito cogitabat de Metropoli Dolensi erigenda. Hoc facto regnum suum minui ait, & coronam è capite suo deijci. Minatur dissidium, si hoc fiat à Pontifice.
•  
  PDF 242 V. Erecto Appamiarum monasterio in Ecclesiam cathedralem, à Bonifacio VIII. injuriam sibi factam putavit Philippus IV. Vnde quæ deinde Tolosæ facta est immutatio, non accidisse censenda est absque Regis consensu. Hodic conceptis verbis adhibetur in similibus negotiis.
•  
  PDF 245 Capvt XIV.
•  
  PDF 245 I. Philippus Augustus nihil licere voluit Romano Pontifici in administratione regni. Interdictum se non observaturum dixit, si quod à Legato ferretur, ob pacem cum Anglo repudiatam, è Rogerio, & Matthæo Paris. Proceres regni monent quoque eundem Philippum ne fœdus ineat cum Anglo per coactionem D. Papæ. Philippus IV. ad inducias cum Anglo per excommunicationes cogi à Pontifice paßus non est. In temporalibus se nemini subjici profitetur; in spiritualibus pariturum, in quantum debet.
•  
  PDF 246 II. Has induciarum indictiones à Pontificibus factas non caruisse prætextu probabili. A treuga & pace quæ erat inducta in bellis privatis, argumentum ductum ad bella publica. Fœda strages è bellis privatis. Induciæ illis indictæ ab Episcopis & proceribus regni; quæ dicta est Treuga domini, è Glabro, qui explicatur in voce Vadimonium. Bella privata, legibus mediæ ætatis tolerata.
•  
  PDF 247 III. Induciæ illæ decretæ à Principibus & Episcopis, excommunicationibusque munitæ. Deinde à Conciliis confirmatæ. Cur dictæ Pax & Treuga. Induciarum violatarum cognitio ad Episcopos & proceres; qui ex pactis conventis cogi poterant excommunicationibus ad persequendos raptores. Pacis violatores excommunicati & proscripti ab utraque potestate, occidi poterant impune à quolibet privato. De hoc solo genere excommunicatorum intelligendus Vrbanus II. apud Gratianum.
•  
  PDF 247 IV. Superiùs dicta trahi non possunt ad bella publica à Regibus indicta. Belli gerendi potestas eos eximit à censuris latis in deprædatores. Quia ad summum dubia res est an bellum sit injustum; ideoque cessat jus excommunicandi; maximè in iis quæ rescipiunt jus regium. Jura Principum excepta ab induciis privatis. Bella privata vetita B. Ludovici edicto; sed penitùs recisa constitutione Philippi IV.
•  
  PDF 248 V. Maxima Regum auctoritas in negotio pacis fractæ. Eorum jussu restitui poterant communioni raptores quos Episcopi eam ob caussam excommunicaverant, ex Ivone; qui adducit locum è Capitularibus petitum de culpatis à Rege in gratiam susceptis.
•  
  PDF 248 VI. Agitur de explicatione famosi illius loci. Petitus est è Concilio Toletano XII. cujus Concilij hæc est sententia; excommunicatos ob crimen majestatis, si à Rege indulgentiam promeruerint, ab Episcopis quoque communioni ecclesiasticæ restituendos. Hoc tractum in Gallia ad pacis infractores. Pœna canonica dimittebatur, non autem peccatum deprædationis, ex Ivone.
•  
  PDF 248 VII. Ante Concilium Toletanum, Regis venia in crimine majestatis pœnitentiam ab Episcopis indictam solvebat; ut patet ex facto Pratextati, qui Ecclesiam suam recepit post convivium Regis; quia non fuerat dejectus à Synodo Parisiensi, sed tantùm pœnitentiæ addictus. Hæc indulgentia Regis ad omne crimen publicam trahi videtur à Capitularibus. Hodie, post abolitam pœnitentiam publicam, inutilis illa potestas.
•  
  PDF 249 VIII. Privilegium Regibus nostris indultum ne incidant in sentiam ob commercium cum excommunicatis fulciri potest usu illo antiquo.
•  
  PDF 249 Additio. De Treuga & Pace nonnulla adferuntur non indigna scitu. Concilium Tulugiense habitum eam ob causam; itemque Synodus Helenensis, & Concilium Narbonense. Tum etiam Concilium apud sanctum Ægidium, & Trojanum. Quæ omnia nuspiam antehac edita fuerunt.
•  
  PDF 255 Capvt XV.
•  
  PDF 255 I. Regni Gallici Libertas adversùs nova rescripta probatur testimonio Odonis Burgundiæ Ducis. Crucesignatos in tuitionem Ecclesiæ Romanæ suscepit Bonifacius, illisque debitorum suorum inducias dedit. Consultus à Philippo IV. Dux Burgundiæ, respondit à Pap nihil decerni posse in temporalibus sine consensu Regis & procerum.
•  
  PDF 256 II. Hæc constitutio Bonifacij non aliena erat à disciplina superioris temporis; ut patet è Concilio Claromontano, & Laternensi sub Callisto, Ivone, & Neubrigensi. Hinc factum ut debitores crucem assumerent, è Tyrio. Henricus quoque Rex Angliæ, ut Vasconiam ab impressione Gastonis Benearnensis liberaret.
•  
  PDF 256 III. Hæc tuitio concessa Crucesignatis, erat propagatio quædam pacis & treugæ Domini. Itaque facilè Principes nostri hanc curam ad se revocarunt; & Crucesignatis tuitionem suam indulserunt, è Rigordo. Mandatum Bonifacij non admissum, quia novæ consuetudini contrarium.
•  
  PDF 256 IV. Conciliorum vel Pontificum decretis intercedendo, jurisdictioni regiæ cavebant Reges. Itaque eo ipso tempore quo his de rebus Decretales ferebantur, non admissæ à judicibus secularibus, et si contra niterentur Ecclesiastici. Quod probatur ex querela Durandi Mimatensis Episcopi.
•  
  PDF 257 V. Plures species enumerantur è Durando, in quibus judices seculares Decreta jurisdictioni regiæ adversa non admittebant; ne quis existimet superiori tantùm seculo hoc à nostris tentatum.
•  
  PDF 257 VI. Concilij Lateranensis judicio Comes Tolosanus patrimonio suo dejectus. Quia Regis sententia proscriptus, si de illius hæresi constaret. Discussâ in Concilio fidei caussâ, eveniente conditione, ex vi decreti regij, bonis cecidit Comes Tolosanus. Contentiones inter Episcopos & magistratus, ob juridictionem secularem, sub Philippo Valesio; quæ definitæ tandem Edictis Regum nostrorum. De quibus tomo secundo.
•  
  PDF 258 Capvt XVI.
•  
  PDF 258 I. Inspicienda ratio qua Ecclesia Gallicana prospexit Libertati regni in dissidio Bonifacij & Philippi. Rei gestæ series exponitur. Invitatur Rex ad recuperationem terræ sanctæ. Caussatur bella finitima. Monetur ab Episcopo Appamensi Nuncio Pontificis, minis adjectis.
•  
  PDF 258 II. Rex non violat jus gentium, detruso in carcerem Nuncio. Post aliquod tempus, accusatur majestatis. Criminibus probatis, è sententia conventus Silvanectensis traditur custo diæ Archiepiscopi Narbonensis. Quod renuntiatur Pontifici per Legatos Regis.
•  
  PDF 259 III. Bonifacius cognitionem accusationis ad se trahit. Literas contumeliosas ad Regem mittit. quæ in ignem conjectæ. Episcopos & Doctores Galliæ ad synodum Romæ habendam evocat, ut staturere possit de reformatione Regis & regni. Aliud exemplum epistolæ ad Regem conceptum, quæ tamen missa non est; e qua epistolium consarcinatum à Flotta Legato Regis.
•  
  PDF 259 IV. Conventus Ecclesiæ Gallicanæ. Omnes spondent se Regi adfuturos ad tuendam regni majestatem. Literæ & legatio trium Episcoporum missa ad Pontificem, qui conquerantur de tentata regni subjectione, & de synodo in eam rem indicta. Philippi acerbum epistolium. Orationes Bonifacij & Cardinalis Portuensis ad Legatos. Aiunt regnum Francorum subesse Romanæ Ecclesiæ temporaliter, ratione peccati.
•  
  PDF 259 V. Explicata sententia Bonifacij, qui ratione peccati regni statum ordinare voluit, & à Rege pœnas ob malam administrationem exigere. Non erat ea mens Innocentij tertij. Gallicana Ecclesia huic Bonifacij sententiæ refragata est.
•  
  PDF 260 VI. Legato misso, Concilij congregationem ursit, aliàsque pacis conditiones proposuit. Quæ rejectæ à Philippo. Conventus alter totius regni. Accusatur Bonifacius hære seos & aliorum criminum.
•  
  PDF 260 VII. Accusator, Rex, Episcopi, & reliquus conventus appellant futurum Concilium. Hæc appellatio non adhibita est ad tuendam majestatem regni, cui prospexerant protestatione contraria. Sed ut sibi caverent à censuris ob negotium ecclesiasticum ferendis, id est, ob accusationem Bonifacij.
•  
  PDF 261 Capvt XVII.
•  
  PDF 261 I. De appellationibus à Papa ad futuram Concilium. Quæ alienæ à vetere disciplina. Non provocabatur à sententiis Patriarcharum, in caussis privatis. Communes definiri non poterant sine sententia sedis apostolicæ; à qua non appellabatur.
•  
  PDF 261 II. Aliquando ob bonum pacis instaurabatur judicium sedis apostolicæ. quod differt ab appellatione. Synodus Arelatensis indicta in caussa Cæciliani, post judicium Concilij Romani, ut Donatistis satisficeret. Conquerebantur causam non plenè auditam. Secundæ cognitioni interfuerunt primi judices, contra morem appellationum. Explicatus Augustinus; facti speciem recitat, non verò regulam præscribit.
•  
  PDF 262 III. Judicia aliquot renovata, post Romanæ sedis sententiam. Quod aliquando tamen fieri noluerunt Summi Pontifices. In octava synodo definitum fuit instaurandam esse cognitionem adversùs Photium post judicium Concilij Romani. Reluctantibus Legatis sedis apostolicæ.
•  
  PDF 262 IV. Post seculum nonum, graves caussæ disceptatæ à Pontificibus in numerosis Conciliis. Præcipuè si agetur de Sacerdotij & Imperij Concordia. ubi aderant Clerici, & laïci, è Gregorio VII. & Gelasio II. Innocentius III. gravem controversiam decidere non audet absque definitione Concilij.
•  
  PDF 263 V. Inde manavit mos ille appellandi ad futurum Concilium. Hoc remedio primus omnium usus fuisse videtur Fridericus II. Imperator. Concilium generalius Lugdunensi provocavit. Responsio Innocentij IV. è Matthæo Paris.
•  
  PDF 263 VI. Martinus V. vetuit has appellationes, è Gersone; qui scripsit constitutioni non esse locum in caussis fidei. Pius II. eas quoque prohibuit. Galli exceperunt caussas fidei & manifestæ eversionis canonum.
•  
  PDF 264 VII. De formula disjuncitva appellandi, ad Pontificem, vel ad Concilium. Quo sensu dixerint interpretes appellandum à Papa ad Papam. Meliùs Ivo, que à sede ad ipsam sedem confugiendum dixit. Quo sensu dixerit Vlpianus appellari à rescripto Principis.
•  
  PDF 264 VIII. Quænam sit Du-Vallij Theologi in hac quæstione sententia; quódque remedium illi substituat.
•  
  PDF 265 Capvt XVIII.
•  
  PDF 265 I. Si Episcopi invaderent jurisdictionem regiam, prohibitionibus & mulctis utebantur judices seculares, exemplo Justini Imperatoris, qui lege coërcuit Defensores Ecclesiarum.
•  
  PDF 265 II. Bona Clericorum capta ad tuendam jurisdictionem regiam, ex Ivone, è Capitularibus Caroli Calvi, Hincmaro, & Philippo quarto. Principes nostri non usi sunt expulsione à sede, quæ erat pœna à legibus indicta. quam Constantinus induxit. Suspensio ab officio irrogata à Justiniano; & à Theodosio. Sed hic sequebatur Concilium Ephesinum adversùs Joannem Antiochenum. Hispani pellunt regno contumaces Episcopos, & reditibus privant. Modestiùs se gerunt Galli.
•  
  PDF 266 III. Vetitum à Concilio Lugdunensi ne judices ecclesiastici cogantur censuras tollere, personis vel bonis captis; aut qui his utuntur, earum usu desistere.
•  
  PDF 266 IV. Lex illa recepta olim à Gallis; sed interpretatione adjecta; ita ut locum haberet in vera censura, non autem in ea quæ est nulla, quæve jura regia violat. Hæc interpretatio continetur mandatis Philippi IV. perlatis ad Pontificem per Episcopos legatos Regis, in caussa Capituli Carnotensis. Bona capiuntur, non propter censuras præcisè, sed propter invasam jurisdictionem. Baillivus Carnotensis de juribus regiis se responsurum cavet in curia Regis, de spirituali coram judice competenti.
•  
  PDF 267 V. Ea interpretatio locum semper habuit in Gallia, statim post Concilium Lugdunense. Vetitum tamen lege Philippi IV. de domus diruerentur, ut antea fiebat. Bona capi solita, post Concilium Lugdunense docent Durandus Episcopis Mimatensis & Guillelmus de Nogareto.
•  
  PDF 267 Capvt XIX.
•  
  PDF 268 I. Post contentiones ob Pragmaticam Sanctionem pax initur inter Ecclesiam & regnum. Indictio Concilij Lateranensis, cui tandem adhæsit Ludovicus XII. Transegit cum Leone X. Franciscus I. Controversiæ ecclesiasticæ finiendæ sunt per conventionem, è Gelasio II. & Concilio Africano.
•  
  PDF 268 II. Per Concordata, restituta est pax & libertas Ecclesiæ Gallicanæ. Eorum executio commissa Regi à Pontifice; & à Rege, Curijs Parlamenti. Quæ per appellationes ab abusu conventiones illas tuentur.
•  
  PDF 269 III. Abusus dictio usurpata in Gallia ante annos trecentos, ex Durando, Ioanne Parisiensi, & veteri arresto. Post Concilium Constantiense, frequentiùs. Abusus est potestatis perversus usus, è Simplicio, Adriano secundo, Sigeberto, Roberto Lincolniensi.
•  
  PDF 269 IV. Antiqui Pragmatici appellatione ab abusu in re ecclesiastica usi sunt ante Concordata: quæ, cùm de rescriptis Papæ agebatur, sub sidiaria erat appellationi ad Papam & ad Concilium. Error recentiorum, qui Petri Courthardi & Ioannis de Nanterre veteres appellationum formulas ad Curiam Parlamenti directas fuisse existimant. Earum vis explicatata.
•  
  PDF 269 V. Appellatio ab abusu, à judiciis Episcoporum in negotio ecclesiastico, ante Concordata, ex Aufrerio. Distincta erant rescripta ob Pragmaticam infractam, & appellationis ab abusu. Primo casu non appellabatur, sed ex nullitate agebatur. In ceteris casibus appellabatur, abusus mentione injecta, ad testandum nihil agi jurisdictione ordinaria à judicibus secularibus. Mera appellatio à judice ecclesiastico ad secularem, nunquam admissa. Frequentia harum appellationum à Theologorum Parisiensium...
•  
  PDF 270 VI. Rationes allatæ olim à magistratibus ad confirmandas appellationes ab abusu in caussis ecclesiasticis, ex Aufrerio. Earum vis expenditur breviter. Rebuffi sententia.
•  
  PDF 271 VII. Præter superiora remedia adhibebatur aliud ad tuendam jurisdictionem temporalem, per prohibitiones & mulctas. Post Concordata, tria illa remedia explicantur unicâ formulâ appellationis ab abusu. Quæ in Concordatis asserendis expreßâ Pontificis auctoritate nititur; in ceteris articulis, tacitâ.
•  
  PDF 271 VIII. Constitutionibus regiis confirmatæ istæ appellationes in caussis ecclesiasticis; & præscriptus modus quidam, ne judices regij ea auctoritate abutantur. Si agatur de correctione Clericorum, appellatio non susoendit judicatum, licèt devolvat ad Curiam.
•  
  PDF 272 Capvt XX.
•  
  PDF 272 I. An sit locus his appellationibus, quibuscunque canonibus violatis, & quocunque modo violentur. Prima regula, in caussis merè spiritualibus, & in Sacramentorum administratione, has appellationes non suscipi. Secunda, canones & decreta constitutionibus regiis recepta specialiter & confirmata, seu antiqua sint, seu recentiora, si violentur, dare eum locum his appellationibus; quemadmodum etiam si recptæ consuetudines & libertates ecclesiasticæ infringantur. Non appellatur à rescriptis Papæ, sed ab eorum...
•  
  PDF 273 II. Iudex secularis de abusu tantùm pronuntiare debet, non autem de lite principali. Deinde admitti tantùm debet hæc appellatio in apertissima canonum violatione, non autem in dubia.
•  
  PDF 273 III. Ratio harum regularem; quia nonnisi cogente necessitate judex secularis in has cognitiones excurrit; tum ut scandala amoveat; tum ut per machinationem oppressis Clericis subveniat. His casibus, jure defensionis licet Principi res istas attingere, ex sententia Theologorum hujus ævi.
•  
  PDF 273 IV. Vsum fori videri contrarium his regulis, cùm statim appelletur ab Episcoporum interlocutionibus, non expectata Metropolitani vel Summi Pontificis cognitione. Concilio quoque Francofordiensi, & Novellæ Iustiniani; quæ post ultimum ecclesiasticum judicium has querelus Regis cognitioni reservant. Nova constitutio regia propediem edenda, ut consulatur sacerdotio & imperio.
•  
  PDF 274 V. Si Episcopi de invasa jurisdictione ecclesiastica querantur, Curiarum placita à Regis Consistorio rescinduntur. Quod olim inductum usu, tandem Edicto confirmatum est.
•  
  PDF 274 VI. De altera appellationis specie, quando constitutionies regiæ læduntur. Quæ aut canones confirmant, (de quibis dictum) aut de beneficiis decernunt, (qua de re dicetur alibi) aut de ordine litium instituendarum. Iis regi debent ecclesiastica judicia, si hoc à Principe cautum fuerit. Quod probatur ex Concilio Constantinopolitano sub Flaviano, Principemque earum legum veniam Clericis facere posse in judicio canonico. Id probatur etiam ex Concilio Africano, quod accusatores, & testes non admittit...
•  
  PDF 274 VII. Sententiæ redittæ in judiciis ecclesiasticis adversùs ordinem præscriptum à legibus erant nullæ, ex Gregorio Magno. Ordo judiciorum è legibus & canonibus petebatur in Gallia, ex Hincmaro. Superioribus seculis, à Decretalibus præscriptus judiciorum civilium & ecclesiasticorum ordo. Hanc partem ad curam suam Reges nostri tandem revocarunt.
•  
  PDF 275 Capvt XXI.
•  
  PDF 275 I. Vltima species appellationum ad abusu, quando jura regni violantur, & jurisdictio secularis usurpatur à judice ecclesiastico. Vetitum Clericis à Concilio Lateranensi, ne prætextu libertatis ecclesiasticæ injuriam inferant jurisdictioni seculari. Ab invasione arcentur mulcta indicta & bonis captis.
•  
  PDF 276 II. Investigatur ratio hujus consuetudinis. Non sussicit quod vulgo jactatur, licere cuique jurisdictionem suam defendere pœnali judicio.
•  
  PDF 276 III. Reijcitur ratio Guillelmi de Nogareto, actione negatoria in rem posse capi eorum bona qui jurisdictionem impediunt.
•  
  PDF 276 IV. Hæc consuetudo nititur jure naturali, quo defensio rei suæ cuique permissa est, vim illatam vi repellando. Reges captis hostium provinciis impetum hostium repellunt. Ius illud defensionis non nititur iniquitate hostium, sed naturali propensione sua tuendi. Vim illatam jurisdictioni ecclesiasticæ bonorum capione repellunt judices seculares, defensionis jure, quod Reges summo imperio exercere posunt, ex sententia Theologorum.
•  
  PDF 276 V. Videri licitum quoque Episcopis ut censuris jurisdictionem suam tueantur. Eugenius III. præcipit ne laïcorum prohibitionibus deferant: quarum tamen usus retentus. Sola ratio componendarum harum contentionum, regij patrocinij imploratio; ut Edictis cautum, & inductum antiquo usu.
•  
  PDF 277 VI. Expenduntur rationes quæ suadere debent Episcopis ut Consistorij regij judicio in his contentionibus se committant. Prima est, in re dubia pacem retinendam. Secunda, Principum conditionem meliorem, quia possident. Tertia, ob metum damni. Quarta, quia invalidior jurisdictio ecclesiastica. ideo utendem dispensatione.
•  
  PDF 277 VII. Quinta, Regibus arbitrium harum contentionum ab Ecclesia delatum videri. Itaque semper ad se illas revocarunt; ut Justinianus, & Carolus Magnus.
•  
  PDF 277 VIII. Leo IV. si quid incompetenter à se gestum eßet, arbitrio Ludovici II. Imperatoris detulit. Quod locum habere debet in Regibus Galliæ, ex Alexandro Imolensi.
•  
  PDF 278 IX. Officiales regij excommunicari non possunt ab Episcopis ob muneris sui functionem. Hic usus è Gallia in Angliam translatus, sed ibi abolitus. Apud nos privilegio apostolicæ sedis munitus est. Episcopi se Regis judicio quotidie committunt.
•  
  PDF 278 X. Ea dispensatio usurpanda in negotiis disciplinæ non autem in negotiis fidei; exemplo Romanorum Pontificum.
•  
  PDF 279 Decreti regij verba, quod in fine operis edendum suprà diximus in cap. XII. §. VIII. libri secundi, sic habent. Extraict Des Registres du Conseil d'Estat.
•  
  PDF [281] Hrabani Mavri Archiepiscopi Mogvntinensis Opvscvla Dvo.
•  
  PDF [281] Titelblatt
•  
  PDF 283 Stephani Balvzii Tvtelensis Præfatio ad lectorem de duobus sequentibus opusculis.
•  
  PDF 285 Hrabani Mavri Liber De Chorepiscopis & dignitate atque officio eorum. Ad Drogonem Episcopum Metensem.
•  
  PDF 290 Hrabani Mavri Liber De Reverentia Filiorvm erga patres & subditorum erga Reges. Opvscvlvm Hrabani Mavri ad Hludouvicum Imperatorem in XII. capitulis comprehensum.
•  
  PDF 291 I. De honore parentum & subjectione filiorum.
•  
  PDF 292 II. De his qui parentes suos vel majores contemnendo discipiciunt.
•  
  PDF 292 III. Quòd regiæ digniti honor sit & obedientia ab omnibus deferenda, contumacia autem superborum disciplina coërcenda.
•  
  PDF 294 IV. Quòd non liceat filiis parentes suos de hereditate & Possessione propria expellere atque ab eis aliquid pervim seu fraudem auferre.
•  
  PDF 295 V. Quòd malum avaritiæ & cupiditatis maximè detestandum sit.
•  
  PDF 295 VI. De justis judiciis in omnibus rebus & personis observandis.
•  
  PDF 295 VII. Quòd omnino de temerariis judiciis abstinendum sit.
•  
  PDF 296 VIII. De amministratoribus secularium judiciorum quid sentiendum sit.
•  
  PDF 297 IX. Quòd illi qui se peccatores generaliter fatentur, & tamen ab aliis manifestè argui non possunt, nullo modo sunt judicandi atque damnandi.
•  
  PDF 297 X. Quòd falsa justificatio nihil prosit, sed maximè obsit abutentibus ea.
•  
  PDF 298 XI. Quòd pietas divina veraciter conversis & de præteritis peccatis pœniteudinem agentibus perfectam veniam tribuat.
•  
  PDF 298 XII. Exhortatio ad indulgentiam delinquentium.
•  
  PDF 300 Index Tomi Primi.
•  
  PDF 309 Errata.
•  
  PDF  Vorsatz
•  
  PDF  Rückdeckel
•  
  PDF  Rücken