Content
PDF [1] PDF Front cover PDF Endsheet PDF Title page PDF Bibelzitat PDF Excellentissimo Domino D. Lvdovico De Benavides Carillo Et Toledo, Marchioni De Fromista Et Caracena, Comiti De Pinto.
PDF Tractatvs I. Prooemialis. Ostenditur gaudium perpetuum, seu quietem animi, etiam in hoc mundo comparari posse. Artis huius summa est, non res sibi, sed se rebus prout eueniunt, accomodare: & vt hoc possis, maximam de Deo habere opinionem, cuius nutu omnia gubernantur. PDF Prooemivm. PDF §. I. Optatur omnibus verum Gaudium; optimum sanè votum quod in hoc mundo possumus apprecari. PDF §. II. Gaudium hoc, in quiete animi consistere. Ostenditur autem, hanc quietem in mediis mundi fluctibus posse obtineri, mutatâ tantùm, quam de rebus habemus, opinione. PDF §. III. Opinio autem quam praecipuè oportet corrige, est quòd non res nobis, sed quòd nos rerum euentibus debeamus accomodare, sic vt velimus fieri omnia proutfiunt, quae impedire non possumus. PDF §. IV. Vt autem iudices omnia bene fieri, rei euentus non in seipsis, sed in Dei dirigentis omnia, dispositione considerandi sunt. PDF Pars I. Excitatur magna de Dei Prouidentiâ opinio, quae sit omnis Tranquillitatis primum fundamentum. PDF Tractatvs II. Ostenditur fusius, quòd vt omnibus rerum euentibus acquiescas, habenda sit maxima de Dei Prouidentiâ opinio. Haec autem excitatur primò ex consideratione instrumentorum, quibus vtitur Deus ad gubernationem vniuersi. PDF Prooemivm. PDF §. I. Vt acquiescas omnibus rerum euentibus, certò statuendum est omnia à Deo dirigi, & maxima de eius Prouidentiâ, habenda existimatio. PDF §. II. Vt autem opinionem magnam de Dei Prouidentiâ efformes, non est necesse singulares omnium euentuum scire caussas. sufficit vniuersalis de Dei Prouidentiâ cognitio. Quod ostenditur comparatione nauigantis de Naucleri sui peritiâ iudicium ex instrumentis quibus vtitur, efformantis. PDF §. III. Comparatio applicatur iudicio, quod de diuinâ gubernatione ferre debemus. PDF §. IV. Vt igitur magnam illam de Dei Prouidentiâ opinionem excitare incipiamus, considerantur generatim instrumenta corporea, quae Deus vniuersi gubernationi adhibet, nobisque sunt conspicua. vt Caelum, Sol Luna, Terra. PDF §. 5. Instrumenta autem ea, non casu sic constructa, sed summo iudicio à Deo vsibus suis aptata esse considera. Refellitur hîc sententia eorum qui per atomos & quidem vniuersum conditum concipiunt. PDF §. 6. Adde quod tam praeclara instrumenta non ideo confecerit Deus, ea tantùm vt essent in rerum naturâ, sed vt ea Naturam ipsam visibilemque hunc mundum aptè dirigeret. Exponitur vtcumque quo modo Deus caelestia corpora ad sublunaria curanda adhibeat. PDF Tractatvs III. Vt autem opinio, quam de Dei Prouidentiâ animo fixam habere debemus, magis augeatur: ostenditur eum etiam minima quaeque & vilisima, vti nobis quidem videntur, dirigere, & Prouidentiâ suâ complecti. PDF Tractatvs IV. Verùm cum sufficiat, scire me omnia à Deo administrari, vt omnibus rerum euentibus acquiescam, nisi id etiam intelligam sapienter administrari omnia: ad formandam penitus magnam, quam de directione Dei concipere debemus, opinionem, attenditur infinita Dei sapientia & scientia. PDF Prooemivm. PDF §. I. Qvod si prout omnia à Deo fieri, ita sapienter etiam fieri, & in bonum finem ordinari, mihi persuasero; tum verò video, in omnibus rerum euentibus, acquiescere debere me. PDF §. II. Vt autem hoc ipsum mihi persuadeam, non est opus omnium euentuum tenere caussas, easque iustas esse vt iudicem: tantùm id certò statuendum est, à Dei sapientiâ hunc euentum esse destinatum, & facilè tunc acquiescam, rationesque quibus defendam factum, multas inueniam. PDF §. III. Exponitur magis iam dicta praxis. PDF §. IV. Vt autem summam de Dei sapientiâ concipias opinionem, variae eius scientiae, seu sciendi modi exponuntur. Ac primò quidem, vt Theologi eam vocant, scientia simplicis intelligentiae. PDF §. V. Quam necessaria fuerit ea scientia, ad creandum & ordinandum hoc Vniuersum, seu hanc, quae modo est, creaturarum seriem. PDF §. VI. Exponitur scientia visionis, & quo modo Deus creaturas reipsâ aliquando creandas, ordinet ac disponat. PDF §. VII. Exponitur sed breuiter scientia conditionalium, quae Deo necessaria ad dirigendos actus liberos Angelorum & Hominum, eosque euentus qui ex libero pendent arbitrio. PDF Tractatvs V. Tandem ex dictis ostenditur nihil prorsus temerè aut casu fieri, sed summo Dei judicio, attentione, & ratione. Rationum autem percipiendarum humanam mentem capacem non esse, liquidò demonstratur. PDF Prooemivm. PDF §. I. Proponuntur rursus tres Scientiae Dei, veluti tres libri quibus Deus studeat, vt inde deducatur nihil casu, sed studio fieri omnia. PDF §. II. Ostenditur itaque primò, nihil casu creatum aut productum, sed destinato Dei consilio. Exponitur nouo modo, quid Creatio, quid Conseruatio sit in Deo; in creaturis verò quid sit Dependentia à Creatore. PDF §. III. Deinde ostenditur nihil casu aut temerè in rerum iam creatarum naturâ aut actionibus fieri. Quod quidem rursus Primò in rebus ratione, & libero arbitrio carentibus probatur. PDF §. IV. Secundò, nihil etiam in iis qui à libero hominum arbitrio dependent euentibus, casu fieri respectu Dei, & quomodo illo vtatur sic vt infallibiliter suam consequatur mentem, explicatur. PDF §. V. Omnia igitur benè & optimè euenire statuendum est: nec nos miseros mortales, eos esse, qui quidquam possimus in hâc rerum serie reprehendere; corrigere verò, multò minùs. PDF Dissertatio Theologica. Responsio ad ea quae Reuerendissimus Dominus Ioannes Caramuel de Scientiâ conditionalium docet in Theologiâ suâ fundamentali. PDF §. I. Scientia conditionalium quâ Deus omnia conditionatè futura illimitatè nouit, receptissima est apud Theologos omnes. PDF §. II. Eam tamen ad pauca quaedam limitare & restringere conatur Caramuel sed malè. PDF §. III. Ostenditur quàm improbabiliter Caramuel finxerit decreta absoluta Ceilitarum & Saulis; deinde quòd illis adhuc positis, Deus non potuerit infallibiliter praedicere Dauidi futuram proditionem Ceilitarum, sine Scientiâ conditionalium illimitatâ. PDF §. IV. Sine vllâ probabilitate fingit Caramuel duo decreta humana, Jsraëlitarum vnum, Ethnicarum alterum, vt explicet testimonium 3. Reg. II. PDF §. V. Tyriorum & Sidoniorum decreta, de acceptandâ Religione, quae miraculis confirmaretur, gratis fingit Caramuel. PDF §. VI. Iterum fingit decretum inauditum in iusto rapto, vt explicet locum Sap. 4. PDF Pars II. Respondetur dubiis quae Diuinae Prouidentiae solent opponi. PDF Tractatvs VI. Optimè à Deo permitti peccata in hoc mundo, demonstratur: ac propterea neminem iis turbari debere. PDF Prooemivm. PDF §. I. Inculcatur iterum omnia à Deo benè fieri; nosque capaces non esse qui de rerum euentibus judicemus, aut quidquam statuamus. PDF §. II. Vt autem plenè acquiescamus, iudicemusque omnia optimè fieri, ostenditur quod finis vltimus omnium actionum Dei, sit eius Gloria. Hinc desumitur noua praxis gaudendi in rebus prosperis, quae & aduersis conuenit. PDF §. III. Hinc etiam ostenditur bene à Deo peccata permitti. Primò quidem, quia gloriosius Deo à Creaturâ libero arbitrio praeditâ liberè, quàm ab alijs neceßitate obediri. PDF §. IV. Secundò, quia per peccata Gloriam suam amplificat; ostendendo nimirum longè plures perfectiones, quàm si peccata nulla esse potuissent, aut non fuissent. PDF §. V. Tertiò, quia Deus iis vtitur ad bonum & vtilitatem hominum; quae summa Dei ars est & gloria. PDF Tractatvs VII. Ostenditur bona & mala huius mundi, bene dari etiam malis: sic vt nec soli & omnes mali bona habeant, aut mala; nec etiam omnes & soli boni bonis affluant, aut malis vexentur. Itaque non affligat nos fortuna aliena. PDF Prooemivm. PDF §. I. Qvare via impiorum prosperetur, non intelligemus perfectè nisi in nouissimis eorum. Vt modò acquiescam, sufficit scire me, Deum sic disponere. PDF §. II. Sed licet perfectè rationes omnium nin intelligam, id tamen video, felicitate impiorum Deum vti, vt nos magis in Fide confirmet, praesertim Resurrectionis, & futurae Vitae aeternae. PDF §. III. Deinde per felicitatem impiorum, justos confirmat in spe. PDF §. IV. Tertiò per felicitatem impiorum, magnitudinem caelestis Gloriae demonstrat. Patere igitur felicitatem eorum, tibi tam vtilem. PDF §. V. Rectè tamen nec solis malis bona, nec solis bonis mala eueniunt; vt hinc discas, nec quae vocantur bona, vera bona esse, nec quae mala verè esse mala. Hinc vtraque aestima prout sunt, non prout nominantur. PDF §. VI. Ostenditur denique diuisionem fortunarum aliter institui non debuisse, adeoque non potuisse nisi eo quo iam modo facta est. Itaque felicitati alienae ne iniude, & alienis malis acquiesce. PDF Tractatvs VIII. Ostenditur bonos & malos promiscuè inter se habitare debuisse. Item non bona fortunae modò, sed & dotes corporis & animi, hominibus non aequaliter debuisse dari Itaque ne te affligant defectus nec miseriae alienae, aut etiam propriae. PDF Prooemivm. PDF §. I. Proponitur ingens hominum, non fortunis modò, sed naturae dotibus inter se differentium, & nihilominus promiscuè inter se habitantium, varietas, multarum perturbationum caussa. Verùm homines inter se tam varios, promiscuè tamen habitare debuisse ostenditur. PDF §. II. At, inquies, diuersitatem illam geniorum Deus inter homines inducere non debuerat. Proponitur obiectatio; omnia scilicet aequaliter diuidi debuisse. PDF §. III. Quod vt refutetur, ostenditur sine maximâ opum fortunaeque inaequalitate, genus humanum licet condi potuerit, conseruari tamen non potuisse. PDF §. IV. Expenditur quanto artificio tantam muniorum differentiam inter homines Deus inuexerit. Atque hinc euincitur, ingeniorum & inclinationum tantam varietatem planè fuisse orbi necessariam. PDF §. V. Tandem, tantam naturae ingeniorum, fortunae, & officiorum mutationem & varietatem, saluti nostrae conducibiliorem esse ostenditur. PDF Tractatvs IX. Agitur quomodo calamitates cladesque publicae aspiciendae sint, vt per eas non turbemur. PDF Prooemivm. PDF §. I. Proponuntur praecipuae querimoniae, quibus circa rerum publicarum euentus, solent homines inquietari. PDF §. II. Vt his satisfiat, ostenditur imprimis, omnes naturae calamitates, deinde etiam Prouinciarum & Regnorum ortus & occasus, à Deo esse iudicante id rebus humanis conuenire. Quod cuique debet esse satis, ne turbetur. PDF §. III. Per malam rerum publicarum administrationem regna perdi, regnorumque fortunam transferri ostenditur: idque quatuor modis. PDF §. IV. Vt ergo Regni felicitatem imminuat, aut etiam planè transferat Deus, permittit maleferiatos Reges, insana Magnatum consilia; ignauiam militibus immittit; Praefectorum insolentiam, populique dissentiones excitat. PDF §. V. Ne verò quis conqueri de Deo possit quòd haec permittat aut immittat, ostenditur ob peccata populi, ab eo Regna fortunamque transferri. PDF §. VI. Itaque acquiesce publicis malis: quod vt facias, non clades ipsas, sed Deum auctorem primò, deinde peccata, caussam nimirum impellentem, aspice. PDF Tractatvs X. Vnumquemque suo statu contentum debere viuere generatim ostenditur. PDF Prooemivm. PDF §. I. Vt quisque contentus sit esse id quod est, id sibi persuadeat, à Deo sic se in orbe constitutum sicuti est. PDF §. II. Quia id nemo considerat, ideo nemo vnus suâ conditione contentus est. Ostenditur autem quàm id contra rationem sit. PDF §. III. Ostenditur deine, quòd statu suo non esse contentum, sit totius Vniuersitatis tranquillitati & ordini se opponere, quod sanè absurdum. PDF §. IV. Occurritur obiectionibus. Ac primò ostenditur quòd quiuis in suo statu poßit Deo perfectè seruire. PDF §. V. Secundò, neminem posse iudicare, quòd alio in statu, perfectiorem vitam esset acturus. PDF §. VI. Ostenditur tertiò, ideo tibi, statum quem habes, selegisse Deum, quia is tibi saluti consequendae erat aptior. PDF Tractatvs XI. Ostenditur vnumquemque vt suo statu contentus sit, etiam debere acquiescere omnibus qui praecesserunt euentibus, quibusque ad eum statum est perductus. PDF Tractatvs XII. Ostenditur quod qui suo statu contentus est, etiam iis bonis & malis quae illum statum constituunt, debeat acquiescere. Hoc est, dignitati, opificio, opulentiae, parcitati bonorum, paupertati &c. PDF Prooemivm. PDF §. I. Vt statui tuo pleniùs acquiescas, magis ostenditur, optimè id factum, vt in nostrâ manu non esset eligere quem vellemus. PDF §. II. Nihil itaque statui tuo demptum vel adiectum cupias, si tuo contentus es. Nec alieno adiectum dole quod deest tuo. PDF §. III. Ideo autem nihil tibi adiici vult Deus, ne statim te tui status fastidium subeat, illumque in eum qui tibi non conuenit, commutare velis. PDF §. IV. Occurritur obiectioni de filiorum curâ habendâ. Item ostenditur quòd modicum quid additum statui, statum mutet tibi peculiarem & proprium. Exponitur duplex status; genericus alter aut specificus, alter peculiaris & indiuiduus. PDF §. V. Ostenditur nociturum id tibi, si per diuitias incrementum statui tuo fiat; neque ea te facturum bona opera diuitem, quae facturum te pauper credis; imo ne ea quidem quae pauperior modò facis. PDF §. VI. Exemplo Eulogii dicta confirmantur. PDF Tractatvs XIII. Ostenditur quòd qui statu contentus est, etiam difficultatibus omnibus quae extrinsecus adueniunt, quaeque statum necessariò comitantur, debeat acquiescere. PDF Prooemivm. PDF §. I. Passim queruntur homines pacem suam & quietem, per difficultates extrinsecùs superuenientes interturbari. PDF §. II. Verùm ostenditur ideo turbari homines, quòd harum difficultatum auctorem & directorem Deum, numquam prae oculis habeant. PDF §. III. Deinde quòd aduersa sibi esse falsò credant ea, quae prosunt maximè & rem promouent. Quomodo autem aduersa prosint, declaratur. PDF §. IV. Vt autem bono tuo & bene patiaris, imprimis noli Deo patiendi materiam immittendam, aut modum praescribere: verùm velis pati quidquid, & prout euenerit; non quod tu elegeris. PDF §. V. Et vt patiaris libenter ea quae tibi accidunt, semper mala aspice vt à Deo tibi magno consilio immissa, etiam ea quae per malitiam humanam obueniunt. PDF Tractatvs XIV. Ostenditur eum qui suo statu contentus est, etiam acquiescere debere omnibus ijs, quae ab illo statu expectantur, quaeque illum necessariò consequuntur. PDF Prooemivm. PDF §. I. Qvi indiuiduo & singulari suo statu contentus est, etiam operibus quae ab illo statu expectantur, sit contentus. PDF §. II. Qui operibus sui status contentus est, debet etiam molestiis acquiescere, quae in operibus illis exercendis reperiuntur: item illis quae ea opera consequuntur. PDF §. III. Traditur modus quo excipiendae sunt molestiae & dolores, vt in iis constitutus, iis tamen acquiescas; hoc est, vt in dolore gaudeas. PDF §. IV. Ostenditur propositâ praxi, dolores ipsos vehementer subleuari, commodèque ferri. PDF §. V. Declaratur quo pacto, tuo statu contentus licet sis, possis nihilominùs incommoda tui status auertere, imo & statum ipsum quandoque cum feliciori permutare. PDF Tractatvs XV. Ostenditur eum qui statu contentus est, etiam morti, & mortis horae, & mortis modo, penitus debere acquiescere, & laetum hoc est volentem mori. PDF Prooemivm. PDF §. I. Ponuntur quatuor rationes, ob quas mors vulgo habetur terribilis, mox refutandae. PDF §. II. Verùm si contentus es humano statu, etiam mortalis esse debes, & verò etiam velle mori. PDF §. III. Qui verò mori contentus est, etiam mortis tempori & horae debet acquiescere. PDF §. IV. Qui autem mortis suae tempori acquiescit, etiam mortis modo, morbisque mortem inferentibus contentus esse debet. Morbos autem magnum Dei artificium esse declaratur. PDF §. V. Ostenditur mortem ob aeternae salutis, aut damnationis periculum, timendam non esse: neque horam mortis conuenienter praesciri aut debuisse aut potuisse. PDF §. VI. Itaque cum mortis momentum aduenerit, hoc age vt benè, id est laetè siue libenter moriaris. Exponitur per quos actus id sit agendum. PDF Tractatvs XVI. Synopsis omnium praecedentium Tractatuum: seu demonstratiua deductio, & connexio totius argumenti, cum conclusione. PDF Elenchvs PDF Errata. PDF Facvltas R. P. Provincialis. Per Flandro-Belgicam. PDF Approbatio. PDF Svmma Privilegii Regii. PDF Index Rervm Praecipvarvm Qvae In Prima Parte Artis Semper Gavdendi Continentvr PDF Endsheet PDF Back cover PDF Spine PDF Laetitiae Perfectae Artificivm In Conscientiae Recta Efformatione inuentum, & per Adventvales Conciones expositum ac demonstratum PDF Front cover PDF Endsheet PDF Title page PDF Illvstrissimo Ac Reverendissimo Domino D. Evgenio Alberto D'Allamont, Nono Gandensivm Episcopo, Domino Territorii S. Bavonis, ... PDF Elenchvs. PDF Tractatvs I. Gaudium ex Conscientiâ. PDF Ostenditur laetitiam nusquam inueniri nisi in animâ. In eâ autem non tam inueniri quam efformari. Artis rem esse Gaudium, non felicitatis. Artem autem totam, in solâ Conscientiâ rectè efformandâ consistere. Varia adduntur Conscientiae encomia. PDF §. I. Gaudium pauci acquirunt, idque duplici ex errore. Ac primò quidem, quia paßim homines id quaerunt in rebus quae extra se sunt positae, cum tamen non nisi in animo vniuscujusque situm sit. PDF §. II. Alter error est, quòd homines laetitiam inuenire se posse credant. Artis opus est laetitia, non inueniendi felicitas. PDF §. III. Summa artis quâ fabricatur laetitia est, vt postquam tibi placuit Deus, efficias vt tu placeas Deo. Hoc autem facies, si bonam in te effingas Conscientiam. PDF §. IV. Conscientiam itaque, vt solidè gaudeas, rectè tibi effinge. intra hanc stat omnis in hâc vitâ laetitia & securitas. Ponuntur varia Conscientiae ex Patribus encomia. PDF Tractatvs II. De Conscientia in genere ejusque naturâ. PDF Primvm Officivm Conscientiae Dirigere actiones faciendas autfugiendas. PDF Tractatvs III. De Conscientiâ certâ, etiamsi sit erroneâ. PDF Conscientiae certae, actionem aliquam imperanti, semper parendum esse; permittentem vero, licitum esse sequi, siue ex vero judicio Conscientia processerit, siue ex errore inculpato. PDF §. I. Variae Conscientiae diuisiones. Quid sit Conscientia certa, quid opinans aut probabilis, quid dubia, quid scrupulosa. PDF §. II. Conscientiae certae, ad actionis alicujus praestationem obliganti, etiamsi erret, semper parendum esse ostenditur. PDF §. III. Proponuntur conditiones quaedam necessariae vt quis peccet agens contra Conscientiam errantem, seu obligantem per errorem. PDF §. IV. Conscientiae sine haesitatione vllâ actionem aliquam vt licitam permittenti, etiamsi erret, modo inuincibiliter, impunè creditur & absque peccato eam sequitur voluntas. PDF §. V. Exponuntur tres modi quibus error inuincibilis committi possit à Conscientiâ, qui tamen ei culpae verti non possit. PDF §. VI. An detur ignorantia aliqua juris naturae, & quae? Probatur dari. PDF §. VII. Ostenditur expositam hanc ignorantiam inculpatam juris naturae, excusare ab omni culpâ ea, quae ex illa committuntur. PDF §. VIII. Quaenam sit ignorantia culpabilis, quae ex eâ facta, à peccato propriè dicto non excusat. PDF Tractatvs IV. De Conscientia probabili. PDF Conscientiam in actionibus suis dirigendis, opinionem verè probabilem, semper sequi posse. PDF §. I. Proponitur status quaestionis. PDF §. II. Quae sit opinio probabilis, & quae ejus natura: quae probabilior: quae minùs sit tuta, & quaenam vulgò dicatur tutior. PDF §. III. Propositio. Conscientia in decernendis actionibus potest sequi opinionem probabilem. Quantis conuitijs impetatur hoc dogma ab aduersarijs, exponitur. PDF Senatûs-Consultum Parisiense contra litteras Prouinciales Montaltij, notas Wendrockij, disquisitiones Irenaei. PDF §. IV. Respondetur testimonijs Scripturae perperàm à Wendrockio, & loco D. Augustini malè à Sinnichio allato. PDF §. V. Conscientiam in actionibus decernendis sequi posse sententiam probabilem, auctoritate, & communi toto orbe proborum praxi probatur. PDF §. VI. Idem ratione demonstratur. PDF Catalogus auctorum 189. qui libris impressis docuerunt licitum esse agere ex opinione probabili. PDF Tractatvs V. De Conscientiâ probabili. PDF Reliqua quae ad Conscientiae probabilis directionem spectant, expediuntur. PDF §. I. Propositio prima. Potest Conscientia es duabus probabilibus opinionibus, vtram vult eligere. Potest etiam vnius viri docti & prudentis opinionem sequi. PDF §. II. Propositio secunda. Licitè sequitur Conscientia opinionem probabilem alienam, contra propriam opinionem vetantem, seu dicentem rem de quâ quaeritur esse illicitam. PDF §. III. Propositio tertia. Licitè sequitur Conscientia opinionem probabilem, desertâ probabiliori. PDF §. IV. Propositio quarta. Licitè operatur Conscientia ex probabili opinione, relictâ tutâ aut tutiori, etiam vbi ex hâc nullum adesse videtur agenti incommodum. PDF §. V. Propositio quinta. Conscientia in actionibus dirigendis, non sequitur licitè opinionem improbabilem: admodum autem parum probabilem, nonnisi in extremâ neceßitate. Exponitur quaenam opiniones sint improbabiles. PDF §. VI. In quo statu sit hodie apud aduersarios tota de opinione probabili controuersia, & quantùm in eâ promouerint. PDF Tractatvs VI. De Conscientiâ dubiâ. PDF Conscientiam de actionis suae malitiâ, id est practicè dubitantem, eam permittere non posse. In speculatiuo autem dubio quod superari non potest, Conscientiam ex possessione & juris praesumptionibus, in omnium virtutum materiâ rectè efformari. PDF §. I. Expositâ dubij naturâ & differentiâ, proponitur status quaestionis. PDF §. II. Cùm practico dubio numquam licitum est dubia agere, sed semper tutior pars est eligenda. PDF §. III. Cùm dubio speculatiuo agere non licet, donec Conscientia judicium certum, licitè rem agi posse, efformarit. Hoc autem judicare non potest, nisi priùs speculatiuum dubium deponere studuerit. PDF §. IV. Quòd si diligentiâ adhibitâ manet dubium speculatiuum, tum formandum est dictamen Conscientiae, ex bonae Fidei posseßione, & preasumptione juris, in materiâ quae justitiam concernit. PDF §. V. Non in justitiae tantùm, sed & in aliarum virtutum materiâ, posseßio & praesumptio juris sufficit, vt in dubijs certum Conscientiae dictamen efformetur. Exponitur id in varijs casibus. PDF §. V. Dubitatio affectata numquam excusat à crimine, sed potiùs malam animi affectionem arguit. Quid dicendum sit de eo, qui varios stauit consulere, donec opinionem sibi fauentem inuenerit. PDF Tractatvs VII. De Conscientiâ scrupulosâ. PDF Tractatvs VIII. De Conscientiae scrupulosae remedijs. PDF Quomodo agendum sit contra scrupulos, & quae eorum remedia. PDF §. I. Quisquis à scrupulis curari vult, ante omnia sibi persuadeat nullam in scrupulis esse sanctitatem; & se eo morbo laborare. PDF §. II. Quomodo scrupuloso in ipso scrupulorum aestu formanda sit Conscientia; & contra scrupulos agendum. PDF §. III. Ponuntur aliquot remedia generalia ad arcendos superandosque scrupulos. PDF Remedium primum. Medicinae physicae purgando melancholico humori nonnumquam adhibendae. PDF Remedium secundum. Non agat familiariter cum scrupulosis. PDF Remedium tertium. Secum etiam de scrupulis non multùm agat, disputet, aut deliberet. PDF Remedium quartum. Agat contraria ijs quae à scrupulis suadentur. PDF Remedium quintum. In formandâ contra scrupulos Conscientiâ, non rationis, sed tantùm Confessarij, & quidem solius, & vnius judicium sequatur. Quomodo cum Confessario, & à Confessario cum scrupulosis agendum sit. PDF Remedium sextum. Non sit nimiùm sollicitus de salute; nec nimiam adhibeat vitandis peccatis venialibus curam. PDF Remedium septimum. Peculiariter contra scrupulos, tamquam contra Diaboli tentationem, Deum oret. PDF Secvndvm Officivm Conscientiae Laudare benè agentem Voluntatem. PDF Tertivm Officivm Conscientiae Reprehendere Voluntatem de malè actis. PDF Tractatvs X. De stimulis Conscientiae. PDF Quomodo Conscientia Voluntatem peccantem arguat, & castiget per immissos stimulos & aculeos. Explicatur quàm grauis haec sit poena; quae eorum effecta; quandonam à Deo, quando à naturâ aut diabolo excitentur; denique his exsurgentibus quid sit agendum. PDF §. I. Ex acrimoniâ stimulorum quos peccatoribus admouet Conscientia, rectè colligitur esse aliquod Numen, cuius auctoritate haec fiant. PDF §. II. Quid propriè sint stimuli Conscientiae; & quomodo actionem suam peccatori primò instituat, ac deinde tormenta animae admoueat. PDF §. III. In quo consistat poena quam animus sentit ex Conscientiae tormento, & quanta haec sit, ampliùs declaratur. PDF §. IV. Ostenditur non omnes Conscientiae stimulos esse tam acres, neque semper vrgere. Item datur ratio, cur ex quibusdam peccatis majores sentiantur stimuli, majorque percipiatur dolor, quàm ex quibusdam longè grauioribus. PDF §. V. Alios esse Conscientiae aculeos naturales, alios supernaturales; rursus alios veros immissos à Deo & Conscientiâ, alios à Daemone. Quomodo discernantur. Denique quid agendum sit animae, his stimulis exercitae. PDF Qvartvm Officivm Conscientiae Legitimè in acta inquirere. PDF Tractatvs XI. De examine Conscientiae. PDF Quo jure examen praeteritae vitae, & in quem finem Conscientiae competat. Quomodo instituendum sit Examen, tum quotidianum, tum quod Sacrae Confessioni praemittitur. Seuerissimè, non tamen anxiè inquirendum esse quid actum sit. Cum moderatione verò de actis esse judicandum, praesertim dubiis. PDF §. I. Jus inquirendi in omnes animae actiones, vndenam Conscientiae competat, & in quem vsum. PDF §. II. Imprimis diligens debet esse peccatorum omnium discussio. Ad hoc multùm confert examen Conscientiae quotidianum. Exponitur ex Dauide quomodo & quàm accuratè id faciendum, & qui fructus ex eo existant. PDF §. III. Secunda conditio examinis est, vt inquisitio sit sincera, neque minuat Conscientia peccatorum malitiam ea perperàm excusando. PDF §. IV. Tertia hujus examinis conditio est, vt comperto crimine, Conscientia Animam reprehendat & castiget. Quis exinde fructus, & quomodo facienda sit haec reprehensio. PDF §. V. Quarta conditio est, vt Conscientia non multiplicet, neque augeat peccata; neque examen scrupulosè instituat. PDF §. VI. Exponuntur regulae aliquot generales, secundùm quas Examen Conscientiae instituendum est, & in Examine de peccatis commissis est judicandum. Ac primò quidem quid à magnis diuturnisque peccatoribus sit obseruandum. PDF Regula I. Quantum spatium temporis ferè impendendum sit examinandis ante Confessionem peccatis, ijs qui saepè confitentur, aut examen faciunt quotidianum; item quantum & quod scrupulosis. PDF Regula II. Quomodo scrupulosus de actionibus praeteritis judicare debeat. PDF Regula III. Quomodo etiam non scrupulosus ex opinione probabili de actionis praeteritae bonitate aut malitiâ debeat judicare, & pro se sententiam benignam ferre. PDF Regula IV. Quid judicandum dum dubitatur an actio commissa sit, cui certò scitur peccatum annexum? Judicandum esse, non commissum. PDF Regula V. Quid judicandum quando de facto aut de actione constat, dubitatur autem an in eâ peccatum sit. PDF Qvintvm Officivm Conscientiae Voluntatem peccatis implexam, ad scelerum poenitentiam ducere. PDF Tractatvs XII. De Contritione perfecta. PDF Tractatvs XIII. De Contritionis imperfectae, seu Attritionis naturâ. PDF Ostenditur actum Attritionis esse bonum, & vtilem. Refutatur duplex doctrina, Lutheri scilicet & cujusdam Neoterici de Attritione conceptâ ex spe gloriae, aut timore inferni &c. Et Lutherus quidem Attritionem hanc docuit esse actum malum: Neotericus verò, quòd licèt bonus sit, non possit tamen ab vllo benè exerceri. Vterque perperàm. PDF §. I. Proponitur controuersiae momentum & status. PDF §. II. Lutheri sententia de Attritione proponitur. Refutatur ex Scriptura, & S. Augustino. Haeresis damnatur à Concilio Tridentino. PDF §. III. Neotericus quidam sententiam Lutheri nec planè probat, nec planè improbat. Distinguit inter Timorem & Timentem. Refellitur eius argutia. PDF §. IV. Timorem gehennae ad euitanda peccata, & reconciliationem cum Deo faciendam, prorsus inutilem, imò malam esse, tribus potissimum argumentis probat Neotericus, Proponitur summatim tota ejus de Attritione doctrina, fusè per tredecim capita ab ipso expansa. PDF §. V. Commentitium est quod dicit Neotericus, Trident. sess. 14. c. 4. de aliâ imperfectâ Contritione locutum, quàm quae ex gehennae metu &c. exoritur. Item Contritio veri nominis, quae tamen ad justificationem sine Sacramento non sufficiat, nouitium commentum est, & in Ecclesiâ inauditum. PDF §. VI. Potest dari Attritio ex timore poenarum concepta quae sit supernaturalis. Et talis est quae ad justificationem requiritur. PDF §. VII. Attritio supernaturalis orta ex timore poenae &c. excludit voluntatem peccandi de caetero. Falsò dicitur quod sit coacta. Libera est prorsus & voluntaria. PDF §. VIII. Attritio supernaturalis ex timore poenae &c. concepta, sufficit ad seruandam totam legem. Eamque qui ex tali timore obseruat, ex amore justitiae obseruare demonstratur. Ostenditur quòd malè ab aduersarijs explicetur Amor justitiae. PDF §. IX. Explicantur loca D. Augustini quae in speciem videntur contraria. PDF Tractatvs XIV. De Attritionis imperfectae, seu Attritionis cum Sacramento efficaciâ. PDF Ostenditur quâ ratione ex timore seruili elicienda sit Attritio quae seruilis minimè sit, sed liberalis omnino & ingenua. Deinde quòd Attritio cum Sacramento sufficiat ad abolenda peccata. Tertiò, quòd haec sententia omnino certa sit; & tam secura, vt in mortis articulo vltimae Confessioni possit adhiberi, eique licitum sit planè acquiescere. Tandem quo modo populo commendanda sit Contritio sine Attritionis praejudicio. PDF §. I. Quâ ratione ex peccati comprehensâ turpitudine, & ex gehennae aut poenarum seruili timore, elicienda sit Attritio, quae tamen seruilis non sit, sed liberalis seu ingenua. PDF §. II. Attritio sola sufficiens est dispositio ad justificationem, & remissionem peccatorum in Sacramento Poenitentiae recipiendam: Actus autem Charitatis inefficax qui praetereà à quibusdam requiritur, merum & neotericum est figmentum. PDF §. III. Ostenditur certam esse de Attritionis cum Sacramento efficaciâ sententiam. Fictum esse quod dex Suare, friuolum quod ex cujusdam studiosi Parisiensis apparitione, nullius verò momenti quod ex auctoritate contraria sentientium contra sententiae orthodoxae certitudinem petitur argumentum. PDF §. IV. Tutum omnino & securum esse Attritionem Absolutioni praemittere, etiam in articulo mortis. Falsum esse aphorismum, qui ex praecepto securiora salutis remedia tunc conquirenda esse praescribit, modò assumantur secura, euidenter demonstratur. PDF §. V. Quo sensu Attritio à Tridentino dicatur imperfecta. Contritionem pro Attritione non esse coram populo indiscriminatim inculcandam; sed vtramque generatim commendandam: particulatim verò applicandam à Sacerdotibus, pro poenitentis dispositione. Censura Sorbonae contra aduersariam sententiam lata. PDF Sextvm Officivm Conscientiae Peccata commissa rité confiteri. PDF Tractatvs XV. De Sacramentali Confeßione. PDF Quare gratia peccatori facienda, hominibus sit commissa. Qualis gratia in sacro Paenitentiae tribunali praestetur. Quid exigatur vt Confesso sit legitima. Quomodo facienda peccatorum enarratio. Denique quomodo superanda omnis à confitente verecundia. PDF §. I. Tribunal in quo criminibus gratia concedenda est, rectè hominibus à Christo concreditur, vt in peccatoribus fiducia adeundi hunc thronum excitetur. PDF §. II. Hoc verò majores peccatori animos dabit, quòd in hoc throno non detur nuda scelerum impunitas, sed quòd & Gratia sanctificans infundatur, & perfecta ineatur cum Deo amicitia. PDF §. III. Modus procedendi in hoc tribunali est non defendere se, sed accusare. PDF §. IV. Quâ corporis & mentis compositione instituenda sit peccatorum confessio. Caluinus eam dicit impoßibilem, sed ex falsis hypothesibus. PDF §. V. Exponitur quid ad substantiam bonae Confeßionis requiratur: eamque impossibilem non esse, eâdem operâ contra haereticos demonstratur. PDF §. VI. Explicantur errores aliqui qui in modo confitendi, poenitentium vitio aut ignorantiâ intercurrunt, Confeßionemque faciunt difficilem. PDF §. VII. Occurritur difficultati quae ex verecundiâ poenitentis crimina fatentis petitur. Ostenditur quanta sit secreti ex Confessione exsurgentis obligatio. Denique injustum esse pudorem, & ferè phantasticum, qui à Confeßione peccatorem deterret. PDF Septimvm Officivm Conscientiae Pro poenis peccato debitis satisfacere. PDF Tractatvs XVI. De poenâ tam Sacramentali, seu à Sacerdote satisfactionis ergô poenitenti impositâ, quàm vltroneâ seu sponte susceptâ. PDF Quo jure imponantur à Sacerdote mulctae poenitentibus; & quantùm obligent. An semper graues injungendae, & an haec fuerit praxis veteris Ecclesiae, & mens SS. Patrum. Commendantur poenitentiae sponte susceptae, & earum fructus, & vsus multiplex ostenditur. PDF §. I. Vnde, post remissam culpam, satisfactionis existat obligatio. Satisfactio duplex est, voluntaria, & Sacramentalis. Declaratur quid haec possit. Vtramque rejiciunt haeretici, sed malè, & contra Sacrae paginae mentem. PDF §. II. Graues & ingentes poenitentias in Confessione paßim injungendas esse, asseritur praeter mentem Tridentini, à quo salutares & conuenientes dandae praescribuntur. PDF §. III. Graues poenitentias poenitentibus semper imponere, est contra praxim veteris Ecclesiae, cujus vsus malè ex Canonibus petitur. Fallacia est, quod contraria suadentes, non destinguant inter poenitentiam publicam & priuatam: item inter voluntariam & Sacramentalem. Hinc etiam perperam pro se afferunt aliquos Patres. PDF §. IV. Poenitentiae vltroneae commendantur. Ac imprimis ostenditur, prorsus rationi conforme esse, vt corpus criminum complex, etiam sit consors satisfactionis, & poenas meritas luat. PDF V. Poenae corporeae securissima sunt satisfactionis via: nihilque iis praestantius ad auertenda irati Numinis flagella, alioquin infligenda in hâc vitâ. PDF §. VI. Etiamsi nullae poenae pro peccatis persoluendae restarent, caro tamen afflicationibus exercenda, ob multiplices fructus quos ea seueritas secum fert. Fructus hi exponuntur. PDF §. VII. Exponitur quibus poenis corpus affligendum sit. Et quomodo à Deo corpori immissae miseriae, acceptandae sint, vt per eas pro peccatis satisfiat. PDF Octavvm Officivm Conscientiae Animam securam reddere acceptae à Deo peccatorum gratiae; litteras abolitionis, vt sic dicam, subsignando & porrigendo. PDF Tractatvs XVII. De securitate quam in hâc vitâ habemus obtentae gratiae, aut nos esse in statu filiorum Dei. PDF Ostenditur Conscientiae solius esse, animam certam reddere & securam obtentae gratiae. Haeretici volunt certitudinem illam debere esse Fidei: sed refelluntur. Certitudo quam de obtentâ gratiâ habemus, est moralis. Exponitur quantam illa animae securitatem det obtentae gratiae. Denique ostenditur, quot modis Conscientia securitatem illam praestet: & explicantur Scriturae, quae securitatem omnem videbantur animae denegare. PDF §. I. Conscientiae est, animam de relatâ à Deo peccatorum gratiâ, securam reddere. Hinc de eâ certus est, quisquis Conscientiae securitatem obtinet. Probatur id ex Scripturis & SS. Patribus. PDF II. Certitudo generatim duplex est; alia objectiua, alia subjectiua. Objectiua rursus triplex: nempè certitudo Fidei, physica, & moralis. Explicantur singulae, earumque naturae. PDF §. III. Haeretici docent neminem fidelem esse, qui non credit se in statu gratiae esse, certitudine quae sit Fidei. adeoque hunc esse articulum Fidei. Horum error demonstratur. PDF §. IV. Exponitur Catholica, de certitudine peccati remissi, seu statûs gratiae obtenti, sententia. Item, quam securitatem moralis certitudi, in hac materia, menti afferat. PDF §. V. Enumerantur rationes & signa, ex quibus certitudo moralis gratiae obtentae elicitur, & mens de suo statu confirmatur. Ostenditur autem ea potißimum ex Conscientiae testimonio esse petenda. Respondetur item ad quasdam dubitationes ex incertitudine Absolutionis, Confessionis, & Contritionis exsurgentes. PDF §. VI. Respondetur ad auctoritates Sacrae Scripturae, quibus omnis certitudo, gratiae obtentae videtur elidi. PDF Nonvm Officivm Conscientiae Animum contra externa hominum judicia & dicteria armare; & securum reddere, sic vt nihil ab hominibus timeat. PDF Tractatvs XVIII. De securitate quam in humano commercio praestat Conscientia. PDF A Conscientiâ dependet gaudium quod ex humanâ laude, & tristitiâ quae ex vituperio percipitur. Timor incurrendae infamiae si crimen prodatur, occultorum scelerum est tormentum. Hinc mali sibi conscius, semper trepidus, atque omnia habet suspecta, timens ne prodatur. Contrà verò bona Conscientia, non timet videri, imò gaudet; & peruersa de se lata judicia, ridet intrepidè. PDF §. I. Iudicia sibi aduersa non metuit, qui suâ innocens est Conscientiâ. Haec enim, omnis tristitiae quae ex vituperio, vti & gaudij quod ex humanâ laude percipitur, basis est & fundamentum. PDF §. II. Datur vlterior ratio, cur animus reclamante Conscientiâ, humanis laudibus non acquiescat. Et ratio est, timor infamiae, si prodatur tectum scel
us. PDF §. III. Conscientiae bonae testimonio armatus, nullius hominis judicium aut magni facit, aut etiam declinat. Contemnit autem peruersa de se lata judicia. PDF Decimvm Officivm Conscientiae Animum contra diabolicas impugnationes, seu angores diffidentiae in horâ mortis defendere. PDF Tractatvs XIX. De securitate quam in horâ mortis praestat bona Conscientia. PDF In morte nihil magnopere esse terribile, praeter malè actam vitam. Quaedam tamen naturae esse horrida, sit ex ignorantiâ futurorum, & ob diuturnum animae cum corpore commercium. Metum hunc tamen superatu non esse admodum difficilem. Nihil in illo articulo infestius malâ Conscientiâ; nihil bonâ jucundius. Rectè ab hâc laetitiam in illo angore excitari; optimamque esse mortis praeparationem, ad gaudium mentem componere, & laetas cogitationes aduocare; quod egregiè praestat bona Conscientia. PDF §. I. A morte nihil admodum metuendum est in mortis articulo, sed ab anteactae vitae malâ Conscientiâ. PDF §. II. Quòd è corpore timeamus exire, ex futurae vitae fit ignorantiâ. Aliqua in morte sunt naturae horrida, tantùm ex animae cum corpore, diuturno & familiari nimiùm commercio. PDF §. III. Angores in morte maximè terribiles, à malâ Conscientiâ proueniunt. Exponitur quomodo inferantur. His autem medetur bona Conscientia; & clientem suum consolatur bonorum operum memoriâ, & fiduciâ vitae aeternae acquirendae. PDF §. IV. Optimam esse in mortis articulo memoriam bonorum operum, ad excitandam laetitiam. Sanctos viros non fuisse tunc tristes aut melancholicos. D. Hilarionis metus expenditur, & ostenditur sine fundamento paßim adstrui. PDF §. V. Accommodissimam tempori praxim benè moriendi, in articulo mortis esse, bonorum operum recordari, & ad laetitiam mentem componere. PDF Tractatvs XX. De obseruantiâ debitâ Conscientiae. PDF Exponitur egregia Conscientiae cum corde symbolizatio, ex quâ quaedam explicantur Conscientiarum differentiae; ac denique quomodò Conscientiae in aliquibus emoriatur & indurescat. Datur praxis, quâ custodienda sit vita Conscientiae. Ostenditur praecipuam esse, magnam Conscientiae sibi semper praesenti, exhibere reuerentiam: item quanta debeatur. Denique hâc praxi conseruari vitam Conscientiae, à quâ vita totius animae & pax dependet. PDF §. I. Vti vita corporis à corde, ita vita spiritualis à Conscientiâ ducit exordium. Exponitur multiplex cordis & Conscientiae symbolizatio. PDF §. II. Quid sit vitam, & exitum vitae siue mortem animae à Conscientiâ procedere, explicatur. Nempè quid sit Conscientia tenera, agilis, & viuax; quid verò Conscientia crassa, dura & emortua. Item maximum peccati supplicium esse duritem seu mortem Conscientiae: & quomodo haec per peccati consuetudinem animae inducatur. PDF §. III. Conclusio. Itaque serua cor tuum. Ostenditur quòd nulla sit melior praxis seruandae Conscientiae, quàm eam obseruare & reuereri. Explicatur quanta sit, quae Conscientiae debetur, reuerentia: denique quanti momenti sit haec praxis, ad benè accurateq[ue] viuendum. PDF Index Rervm Praecipvarvm Qvae In Secvnda Parte Artis Semper Gavdendi Continentvr PDF Errata. PDF Endsheet PDF Back cover PDF Spine 
