De Prima Scribendi Origine Et Vniversa Rei Literariæ Antiqvitate : Ad Reuerendum Patrem Carolvm Scribani Soc. Iesv Præpos. Provinc. in Prouincia Flandro-Belgica / Scribebat Hermannvs Hvgo eiusdem Societatis. Antverpiae : ex officina Plantiniana, apud B. & I. Moretos, 1617
Inhalt
- PDF Vorderdeckel
- PDF Vorsatz
- PDF Titelblatt
- PDF 3 Ad R. P. Carolvm Scribani Præpositum Prouincialem Societatis Iesv in Prouinciâ Flandro-Belgicâ.
- PDF 9 Eryci[i] Pvteani In R. P. Hermanni Hvgonis doctissimum De Origine Litterarvm Commentarium Carmen.
- PDF 12 In doctissimum De Scriptionis Litterarvmq. Origine Commentarium R. P. Hermanni Hvgonis E Societate Iesv Bernardi Bauhusij eiusdem Societatis Epigramma.
- PDF 14 Approbatio Svperiorvm.
- PDF 14 Approbatio Censoris.
- PDF 15 Præfatio Ad Lectorem, De admirabilitate vtilitateque scribendi.
- PDF 29 Capvt I. Quid scribere? vnde dictum? variæ item eiusdem vocabuli significationes, & voces nonnullæ contrarium significantes. Scribo, vel esse originarium verbum, vel à γράφω, (γράφω autem non à Cymbrico Graff) vel ab Hebræo כחב. Quid fata scribere? dicam, libertatem, tutorem, heredem scribere? Scribere pro pingere, gestibus loqui, & arare. Ager scripturarius quid? Patres conscripti, vnde? Quid subscribere, præscribere, conscribere, Pingere, arare, effodere, sulcare, illudere, illinere, ducere, lineare, ...
- PDF 36 Cap. II. Quid literæ? & vnde dictæ? Vocari Othioth Hebræis, id est, signa: Græcis σημεια, σήματα, τύπος, χαρακτηρας, χαραγματα, id est, signa, & formas, & sculpturas: quia visus obiectum sunt. Latinè vocatas literas, quasi lineaturas, à lineis: sicut Græcè γράμματα, non à lituris, non à Cymbrico let-ter-em, non ab iterato legentium itinere quasi legitera. Scribendum, litera, simplici t, non littera. Vnde literæ dictæ elementa?
- PDF 40 Cap. III. Quæ literæ, à quibus, & quando scriptio inuenta? Ostensa origo erroris, in quem lapsi plurimi, de antiquitate literarum, Dissensiones auctorum pugnantium conciliatæ. Literæ Hebraicæ ab Hebræis inuentæ, omnium primæ assertæ; ante Moysen & Abrahamum inuentæ primùm, & scriptæ ab Adamo, & ab Enos, aliisq[ue] filiis Seth: ea opinio testibus & argumentis firmata. Quomodo ab Hebræis literæ ad alios, velut in colonias decutæ; & à quibus? De litigio literarum coram vocalibus apud Lucianum.
- PDF 55 Cap. IV. De numero literarum. Hebraicæ primò tantùm decem; deinde excreuerunt ad viginti septem, cum duplicibus & finalibus; alioqui omnes omnino sunt viginti duæ. Dictum de auctoribus aliquot Græcarum & Latinarum literarum: nam Græci primò vel sexdecim, vel octodecim; Latini item primò tantùm duodecim; deinde octodecim literas habuêre. Quæ tres nouæ literæ Claudij? Quomodo scribendum digamma Aeolicum? Nubæ populi literas habent quadraginta septem, Sinenses octoginta millia.
- PDF 62 Cap. V. De ordine literarum. De meliori ordine Hebræorum & Græcorum, quàm Latinorum. Item de ordine qui pro naturâ rei videretur debere obseruari.
- PDF 64 Cap. VI. De figuris literarum. Quomodo ea apud Hebræos ex literâ Iod; apud Latinos & Græcos ortæ ex lineis rectâ & curuâ, vnâ vel pluribus variè iunctis. Item ex perpendicularibus, diametralibus, vel inordinatè curuis. Denique de simplicibus literis & compositis; subiectâ omnium formarum Alphabeticâ tabellâ.
- PDF 65 Cap. VII. De nominibus literarum, & eorum significatione & caussis. Hîc dictum ex occasione de episemo seu nozâ numerariâ triplici Græcorum, [...]. De Sigmate, seu Stibadio vetere.
- PDF 76 Cap. VIII. De quadruplici scribendi modo: Hebræo vetere, Hebræo nouo, seu Græco & Latino vetere; Communi nostro, Syriaco, Indico, Sinico, Æthiopico. Hîc ostensum quomodo excogitari possent modi scribendi per lineas rectas, omnino viginti quatuor: octo in latum, octo in longum per lineas perpendiculares, octo in longum per diametrales. Hebræorum vetus modus etsi antiquißimus, non tamen optimus. Omnium commocißimus modus, est communis noster. Scribere per versus, modus recentior Hebræorum, Græcorum & ...
- PDF 84 Cap. IX. Quibus instrumentis scriptum. De stylo ferreo, qui antiquißimus; de osseo, qui inuentus ad cælandam ceram. De saxeo stylo Arithmeticorum. De celte ex cap. XIX. Iobi. De adamantino stylo vitrariorum. De digito & vngue styli loco vsurpato. Calamus non inuentus ad scribendum, ante vsum membranæ aut chartæ. Penna auium recentior. Penicillus pictorum & Sinensium est calamus. Styli simul & atramenti vicem obeunt, carbo, creta, rubrica, plumbum.
- PDF 89 Cap. X. In quâ materiâ antiquissimè scriptum. De latere ac lapide quæ prima materia. De foliis arborum; palmæ, maluæ, oleæ. Scriptum in pomo, in fungo, in corio, in frondibus florum, in libris seu tunicis corticeis arborum, in corticibus viuis. In ligneis tabellis quæ dictæ codices & codicilli à caudice, quando. In linteis voluminibus; in plumbeis, non voluminibus, sed tabellis. Quid scheda? Vnde dicti pugillares? qui pugillares cerei, citrei, eburnei, membranei? duplici seu δύπτυχα? triplices seu τρίπτυχα?
- PDF 98 Cap. XI. De primo vsu chartæ, eiusque variis generibus & appellatione. Charta & chartus: dicta non à Chartâ vrbe Tyri; non quòd carptim papyro decerpatur; sed à χαίρειν, quod epistolis præscribi solitum, vnde Salutatrix charta, Martiali. Quæ chartæ nouæ & deletitiæ Vlpiano? quid palimpsestus? Chartæ vsus diu ante Alexandri tempora. Chartarum varia nomina ex quinque capitibus orta: locis, auctoribus, materiâ, formâ & officio. Elegantes denique aliquot metaphoræ in rem scriptoriam comportatæ à variis ...
- PDF 101 Cap. XII. Ex quâ materiâ scriptæ literæ. De atramento, milto, minio, synopide, cynnabari, encausto. Cur capita Legum rubricis miniata? Sanguine scriptum à quibus? Literæ factæ è buxo & ebore; literæ ferreæ, argenteæ, aureæ, ex auro solido & liquido. Byssinæ in vestibus. Literæ vino, aquâ, lacrymis scriptæ.
- PDF 106 Cap. XIII. De epistolis & earum variis generibus. De vocis etymo. Vnde Latinis epistola dicta missa & mißiua. Quid Apostolicæ literæ? quid Clericæ, Canonicæ, Circulares, Captiuorum, Confeßoriæ, Commendatoriæ, Formatæ? Vnde dictæ Formatæ & Formales? Exemplum epistolæ Formatæ, σωθήματα. Dedretales epistolæ, Dimissoriæ, Apostoli, Laureatæ, Memoriales, Metatoria, Aduentoria, Aspasticon, Pastorales, Synodicæ, Systaticæ, Pragmaticæ, Tractatoriæ, Tractoriæ. Epistolæ ad mortuos scriptæ, à mortuis scriptæ, ad ...
- PDF 113 Cap. XIV. Oeconomia cursus publici, seu ratio mittendarum epistolarum. Nuntiorum alij pedites, alij equites, alij curules & nauales. Veredi & veredarij vnde dicti. Qui dromanarij, cursuales, & palladij equi? Quid cursus publicus? fi scalis, clabularis, & caballatio? Angari & Parangaria. Cursus publicus quando plebi communicatus. Qui cursores Ecclesiastici. Quid facultas tractoria? Qui Parochi? Quid Curiosus? Quid Saiones? Quid Hippocomi? Quis auctor primus cursus publici? A quibus instauratus? ...
- PDF 122 Cap. XV. De occultâ literarum missione. De occultâ materiâ, Tabellariis, Viâ. Historiæ & modi vniuersim triginta duo.
- PDF 130 Cap. XVI. De inuisibili literarum scriptione. De vario humore, quo scriptæ literæ non nisi certo artificio legi possunt.
- PDF 131 Cap. XVII. De occultandâ scriptione per transpositionem literarum. De Iulij & Octauiani inuento. Suetonius auctoritate Varronis correctus. Quid scribere per Tractationem apud Varronem.
- PDF 134 Cap. XVIII. De occultâ scriptione per Notas. Quid Notæ? Notæ literæ, & Notæ non literæ. Notæ non literæ vocantur σημεια, signa, imagines, zifræ, ignorabiles literæ, quasi literæ, compendia literarum, σίγλαι, vel sigla. Siglum descendere à sigillo. Notæ literæ vocantur singulæ & singulariæ. Ammianus notatus quòd Ægyptios characteres vocet singulas, cùm sint sigla. Plurimæ per notas scribendi artes, eæq[ue] olim vulgares. Causæ ob quas inuentæ Notæ, quatuor: secretum, distinctio, breuitas, celeritas ...
- PDF 143 Cap. XIX. Quæ alia Notarum genera? ac primò, de seruilibus. De Notis, insignibus nobilitatis apud varias gentes; cur stigmata dicta notæ Threiciæ, puncta, signa focorum aut fugarum? Serui σιγματίαι, σιγωνες, varij attagenes, Istriani, notis compuncti, inscripti, cælati, literati, encausti. Seruiles notæ, partem literæ singulæ, partem sigla. Crimen, reis nonnumquam inscriptum, per manus & totum vultum: sæpiùs tamen non perscriptum, sed singulis tantùm, aut binis literis expressum. Ita K inustum ...
- PDF 148 Cap. XX. De notis pecudum. Quid signare? Signum ingenuum apud Ausonium. Equi σαμφόραι, non à literâ Σ iniustâ, sed ab episemo [...] Σάν Πι. Κοππατίαι, ab inusto Kophe seu Koppa, non à Κάππα. Ferrum vstorium τρυσίππιον vel ίππου[...]οχος, vel χαρακτήρ. Quid ασφραγισος.
- PDF 150 Cap. XXI. De notis Iureconsultorum. De his Magno librum conscripsit. Iustinianus & Basilius Imperatores earum vsu omnibus interdixêre: bonum factum, ad vitandas fraudes. Et cetera Notariorum, Prouerbio celebratum. Ostensum quanta subinde ab his notis damna accepta; quàm variè earum interpretatio diuinata. Vnde ff & [...], pro notis Digestorum, seu Pandectarum.
- PDF 154 Cap. XXII. De notis Iudiciariis. Sententiæ à Iudicibus per notas scriptæ. A. Absoluo. C. Condemno. N. L. Non liquet. Alia tabella ab Augusto data ad ignoscendum. θ & κ, notæ item condemnationis. Tau, nota superstitum in Militiâ, litera sospitalis, à Tribunis adscripta Senatusconsultis. Longa & breuis linea; hæc absolutionis, illa condemnationis nota, apud Suidam. Litera longa Plauto, quæ? Iudicum calculi, nigris & albis notis insigniti.
- PDF 157 Cap. XXIII. De notis Censoriis. De Tabulis Cæritum. Quid συλοκοπειν Athenæo.
- PDF 158 Cap. XXIV. De notis Suffragatoriis. Quando eæ ortæ? Quales? Qualis suffragandi ratio? Duplices tabellæ. A. Antiquo. V. R. Vti rogas. Suffragia punctis adnotata ad ineundum numerum.
- PDF 159 Cap. XXV. De notis Tesserariis. Tessera vnde dicta? cuius materiæ, cuius formæ? quo diuersa à talis? Tesseræ rotundæ. Quid militares? Quæ militarium tesserarum signa & notæ? Quid frumentariæ? Quomodo differant à stellatura? Quid numariæ? vestiariæ, lusoriæ? viales, & hospitales?
- PDF 162 Cap. XXVI. De notis Sortiariis. Triplicis sunt generis. Sortes è ligno; vnde à κάλορ, κληρ[ος], sors. Quid ρα[...]δομάντεια? De pullis literas depascentibus diuinationis adhibitis. Sortitio Iudicum & Athletarum per literas apud quos?
- PDF 165 Cap. XXVII. De notis Grammaticis. Hæ dictæ θέσεις και ςιγμαι, κ[αι] [ωρα]σωδιαι: Latinis Accentus & Posituræ. Comma, hypocolon, colon, punctum. Quid Sicilicus? Quando inuentæ distinctionum notæ? Quàm diuersæ veteres à nouis? Parenthesis, hyphen, apostrophos, diastasis, diæresis. Quando apud Græcos & Latinos cœperint accentus? Quid Masoreth, & quàm recentia apud Hebræos? Vnde & quomodo natæ accentuum formæ? Quales & quæ spirituum notæ? Quæ notæ metricæ? Quæ Platonicæ? De obelo qui nota est culpæ. De notâ ...
- PDF 171 Cap. XXVIII. De notis Arithmeticis. Literæ olim vsurpatæ pro numeris. Dictum de versibus ισοψήφοις, & nominibus Gamatricis Rabbinorum. Cur I vnitatem, V quinarium, X denarium, L quinquagenarium, C centenarium, D quingentenarium, M millenarium, significent? Dictum de Clauo annali. Theut inuentor priscorum numerorum; Arabes zifrarum recentiorum. Vnde zifra dictæ? Quæ ciuitas literarum?
- PDF 175 Cap. XXIX. An literis, notis, numeris arcana aliqua insit vis? Inest vis duplex; altera significandi, altera obligandi; nulla tamen Physica, vt probatum ratione & auctoritate. Quid Ο'νομάντεια? Στοιχειομάντεια, & Α'ειθμάντεια? Quid Kabbala? Qualis Marci & Colarbasi hæresis de vi literarum? Quis error Origenis, & quorumdam Hebræorum? De Ephesiis literis ex Suidâ. Notæ amatoriæ nullam habent vim, nisi ex pacto dæmonis. Antichristi nomen qui & quale diuinarint, ex numeris DCLXVI.
- PDF 181 Cap. XXX. De vi obligandi quam habent literæ. Vis moralis est, subinde maior quàm testium; ex Iure ostensum. Vnde id factum? Quanta in scribendo chirographo adhibenda cautio, monstratum documento Pulcheriæ Augustæ in Theodos. fratrem. Quæ pœna falsariorum? Cur à Iustiniano vix permissa comparatio literarum? Qui olim falsa Apostolorum acta scripserint? Quomodo punitus Valens dum Basilio vellet scribere sententiam exilij? Quod Neronis votum, quando abs se quidam capite damnandus?
- PDF 185 Cap. XXXI. Varia scripturarum nomina. Acta seu Gesta. Sacra acta primùm Clementis, deinde Fabiani iussi scripta. Acta Natalitiorum quæ? Repagularia, Diurna acta. Accepti & Expensi tabulæ. Aduersaria qualia, & vnde dicta? cur Transuersa appellata? Quid οπι[σθ]ό[γρ]αφα? Quid Minutæ & ϖρωτόκωλα? Annotatio. Quid album? quàm multiplex? Quid ubrum & nigrum Iureconsultis? Quid Pittacium? Annales quo differant ab Historiâ? Antigraphe, Apocha, Antapocha, Arrestum, Authenticum, Autographum, Auctionariæ tabulæ, ...
- PDF 199 Cap. XXXII. De scribis & variis eorum generibus. Librarij qui? Scribæ appellati à Magistratibus, Prætorij, Aedilitij, &c. ab officio. Nauales, Epistolares, Libellenses, &c. Actuarij, Abbreuiatores, Rescribendarij, Summistæ, Notarij, Antiquarij, Singularij, καλλιγράφοι, σημειογράφοι, ταχυγράφοι. Qui Protonotarij? quæ eorum origo? Quàm varia Notariorum ciuilium genera? Logographi, Mediogrammatei, Symbolographi, Subadiuuæ, Boëthi, Formularij, Pararij, Chartulani, Chartularij, Exceptores, Prochiri, ...
- PDF 204 Cap. XXXIII. De rarioribus quibusdam inscriptionibus. Ostiis inscriptum, Caue canem; &, Arse verse. Laudes ianuis amicarum inscriptæ, & earum nomina viuis arborum corticibus, floribus item & pomis, & arulis tumulorum. Sigma inscriptum foribus tricliniorum, ad quid? Ciborum nomina, Modimperatori à coquo in tabellâ tradita, cibi literarum ordine in fercula dispositi. Pocula inscripta, vnde γραμματικα & literata dicta. Inscripti cultri, scyphi, lances, cochlearia & lagenæ appensis pittaciis. ...
- PDF 210 Cap. XXXIV. De inuentione Typographiæ. Sinensibus ea aßignata. Diuersa & facilior illorum quàm nostra.
- PDF 212 Cap. XXXV. De ornatu librorum. Quid volumen, & vnde dictum? Quid cylindri? Vnde pagina? Libri omnes olim volumina. Quid cornua in volumine? Quid vmbilici? A quo primùm malleata charta? Libri vbi primùm circumcisi. Quid frontes librorum? Charta & frontes pumice læuigata. Librorum inuolucra è membranâ diuersicolore; mox è tabellis purpur â vestitis; ne libri barbati, hoc est villosi, fierent. Chartæ contra tineas cedrino oleo delibatæ. Quid menis & coronis in libris, ex Ausonio.
- PDF 216 Syllabvs Capitvm.
- PDF Approbatio Svperiorvm.
- PDF Approbatio Censoris.
- PDF Svmma Privilegii.
- PDF Druckermarke
- PDF Leerseiten
- PDF Vorsatz
- PDF Rückdeckel
- PDF Rücken
- PDF Vorderschnitt